Ordklassen artikkel

Artikkel har fleire tydingar

Artikkel (tidlegare òg referert til som kjenneord) er ei undergruppe av ordklassen determinativ.^[1] I norsk blir ein, ei og eit rekna som artiklar. Artiklane blir brukt til å introdusere nye referentar i samtalen, som i eventyrinnleiinga «det var ein gong ein mann…». I andre språk enn norsk blir dei vidare brukt til å visa til same referenten seinare, som engelsk «the man» eller fransk «la fois».

Artiklar i ulike språk

Artikkelbruk i europeiske språk.██ artiklar og binding som morfologisk kategori ██ binding som morfologisk kategori, men ikkje artiklar ██ binding som morfologisk kategori, suffiks for både bunden og ubunden form ██ binding som morfologisk kategori, suffiks berre for bunden form ██ ikkje artiklar

I norsk kan artiklar ikkje bli brukt framfor substantiv i bunden form (*ein båten er ugrammatisk). I andre språk er det sanverkad mellom artiklar og binding i større og mindre grad, jf. kart.

Ein finn særleg artiklar i nokre indoeuropeiske språk som engelsk, fransk, tysk og skandinaviske språk, og semittiske språk som arabisk og hebraisk. Språkforskarar reknar med at protoindoeuropeisk ikkje hadde artiklar, ettersom verken latin, persisk, sanskrit eller moderne hindi eller slaviske språk har det.

Artiklar frå dei mest talte språka i verda
Språk	Bunden artikkel	Ubunden artikkel
arabisk	al-	(ingen)
engelsk	the	a, an
tysk	der, die, das	ein, eine
spansk	el, la, los, las	un, una
portugisisk	o, a, os, as	um, uma
fransk	le, la, les	un, une partitiv du, de la, des

Kjelder

Denne artikkelen bygger på «Article (grammar)» frå Wikipedia på engelsk, og «Artikkel (grammatikk)» frå Wikipedia på bokmål den 19. januar 2010.

Fotnotar

↑ Dag Gundersen (1997). «Ny grammatikk». Språknytt (3).

[1] Dag Gundersen (1997). «Ny grammatikk». Språknytt (3).

[1]