Donacobius

Svarthettesmett
Foto: Dario Sanches
Utbreiing og status
Status i verda: Livskraftig Utbreiinga av Svarthettesmett
Systematikk
Rike:	Dyr Animalia
Rekkje:	Ryggstrengdyr Chordata
Underrekkje:	Virveldyr Vertebrata
Klasse:	Fuglar Aves
Orden:	Sporvefuglar Passeriformes
Familie:	Donacobiidae
Slekt:	Donacobius
Art:	Svarthettesmett D. atricapilla
Vitskapleg namn
Donacobius atricapilla Linnaeus, 1766

Donacobius (Donacobius atricapilla), tidlegare norsk namn svarthettesmett, er ein iaugefallande, vokal, søramerikansk fugleart utan nære slektningar på kontinentet. Han er monotypisk i slekta Donacobius, og somme reknar han som ein eigen familie donacobiusfamilien med vitskapleg namn Donacobiidae,^[1][2] men plasseringa er kontroversiell. Donacobius finst i tropiske sumpar og våtmarker i og rundt Amazonas og Orinoco-området, og nordover inn i Panama.

Donacobius er ein trastliknande fugl med lange grå bein, og han sit ofte i ei oppreist stilling. Oversida av vengene er mørkebrune, overgumpen lysare raudbrun og dei lange halefjørene er svarte med store kvite flekker som er synlege på undersida når stjertfjørene er samla. Strupen, brystet og undersida er har bleik, gulkvit farge. Hovudet og halsen er svart, og svarthettesmetten har eit ganske langt, litt nedbøygd svart nebb og karakteristiske gule auge med svart pupill. Kjønna er like.

Donacobius er vanleg i eit breitt spekter av Amazonas våtmarker, inkludert kroksjøar, flaummarksskogsoner og andre område med høg og tett akvatisk eller semi-akvatisk vegetasjon. Ein tredel av utbreiingsområdet ligg utanfor Amazonas-bassenget, frå Panama, Nord-Colombia, og vestlege Venezuela, Orinoco-systemet i Venezuela, til søraustkysten og innlandet av Brasil, og nabolanda sørover til Paraguay og til lengst nord i Argentina. Andre land der arten er registrert er Bolivia, Ecuador, Fransk Guiana, Guyana, Peru og Surinam.^[3]

Donacobius dannar par for livet, par av donacobius kan ofte sjåast heile dagen på toppen tett vegetasjon ved innsjøar eller i elvebreiddvegetasjon. Dei er mykje støyande og ofte engasjerer paret seg i ein såkalla vekselsong, slik at dei syng vekselvis, medan dei set inn tilbakevendande songstrofer. Vaksne avkom vil hjelpe foreldra sine og bidra til å få fram fleire ungar frå påfølgjande hekkeperiodar i eit system av samarbeidande hekking.^[4]

• Videoar, bilete og lydopptak av svarthettesmett hos Internet Bird Collection