Stad Niks

In 1850 werd Stad Niks aangeduid op de kaart van Eeckhoff als een klein buurtje rond de voorloper van het Strandhuis Den Bildtpollen, voornamelijk ten oosten van dat gebouw. Dit buurtje zou in het begin van de 1800 zijn ontstaan, waarschijnlijk doordat de Nieuwe Biltdijk na 1754 niet meer een zeewerende functie had na de aanleg van de Poldijk. Het was toen nog onderdeel van de streeknederzetting/buurtschap Nieuwebildtzijl. In 1853 kwam Stad Niks als huisnaam voor. In de 20ste eeuw werd het meer als een eigen streekduiding gezien. De plaatsnaam zou gekscherend zijn ontstaan, in de betekenis van een plaatsje van niets. In de oorspronkelijke kern van bewoning hadden de huizen eigen nauwe steegjes, daarin zou de oorsprong van die benaming gelegen kunnen hebben.

De oorspronkelijke kern was een klein groepje huizen aan de dijk. In een beperkte vorm werd maar een deel van de bewoning aldaar tot Stad Niks gerekend. Zo zou de lagere school en bewoning die daarbij stond door sommige bewoners niet tot het buurtje Stad Niks gerekend worden. Anno 2024 wordt in bredere zin een stuk groter gebied als de buurtschap Stad Niks geduid. Volgens allecijfers.nl, op basis van Kadaster- en CBS-gegevens telde de buurtschap 47 adressen.^[1]

In 2006 stemde het merendeel van de bewoners van het noordelijke buitengebied tegen om zich bij het dorp Nij Altoenae aan te sluiten, in een daarvoor uitgeschreven referendum. Het referendum werd gehouden net nadat Nij Altoenae een eigen dorpsstatus had gekregen. Zo bleef Stad Niks binnen het dorpsgebied van Sint Annaparochie liggen. De buurtschap kent opdat het dicht bij de Waddenzee is gelegen anno 2024 diverse B&B's en onder meer een eigen camping. Strandhuis Den Bildtpollen is niet een recreatief gebouw, maar het betreft het waterschapshuis van het destijds bestaande Waterschap De Bildtpollen. Het gebouw dateert uit 1899 en werd gebouwd in de overgangsstijl als vervanger van de 'Dijks- of Contributiehuis van de Pollen'. In 1999 werd het gebouw aangewezen als rijksmonument.

 

In het oosten, niet ver van Nieuwebildtzijl heeft er tussen 1816 en 1983 een poldermolen gestaan. De molen van type grondzeiler/mounts werd De Noorderster genoemd. De molen werd voor de sloop door de toenmalige gemeenteraad van de gemeente Het Bildt van de monumentenlijst gehaald op advies van de stichting De Fryske Mole. Dit was gebaseerd op het feit dat de molen uit 1936 zou komen, bovendien was het in vervallen staat geraakt. Later onderzoek wees uit dat de molen veel ouder was, en dat in 1936 slechts de roeden waren aangepast van de molen. Delen van de molen werden hergebruikt voor de molen het Zwaatje in Nijemirdum, wat wel een rijksmonument is.