Peter Nijkamp

Nijkamp studeerde econometrie aan de Nederlandse Economische Hogeschool en werkte na zijn promotie vanaf 1973 aan de Vrije Universiteit in Amsterdam, sinds 1975 als hoogleraar regionale economie en economische geografie. Nijkamp heeft veelvuldig gepubliceerd op uiteenlopende terreinen en heeft vele promovendi begeleid.

In mei 2013 kreeg Nijkamp te maken met beschuldigingen van wetenschappelijk onzorgvuldig handelen. Op 28 mei werd de aanstaande promotie van een van zijn promovendi uitgesteld, omdat er klachten waren geuit over het proefschrift, waarvan Nijkamp voor een aanzienlijk deel medeauteur was. De VU stelde een onderzoek in, geleid door hoogleraar psychologie Pieter Drenth.^[1] Nijkamp trok zich terug als promotor^[2] en de promovendus werd in de gelegenheid gesteld het proefschrift aan te passen en alsnog te promoveren.

Op 7 januari 2014 werd bekend dat Nijkamp in deze kwestie, maar ook in andere zaken zelfplagiaat werd verweten door een anonieme klokkenluider.^[3] Hierop besloot de VU het hele oeuvre van Nijkamp te laten onderzoeken op (zelf)plagiaat, door een commissie onder leiding van emeritus hoogleraar Jaap Zwemmer.^[4][5]

In maart 2015 concludeerde het Landelijk Orgaan Wetenschappelijke Integriteit (LOWI) dat Nijkamp en zijn promovendus geen plagiaat verweten kon worden, maar slechts onzorgvuldige bronvermeldingen. Het orgaan tikte de VU op de vingers over de wijze waarop zij met de beschuldigingen was omgegaan en over hoe zij in de publiciteit had opgetreden.^[6] De door de VU ingestelde commissie-Zwemmer concludeerde eerder dat Nijkamp vroeger werk in nieuwe publicaties had hergebruikt^[7] en dat dit te kwalificeren is als "twijfelachtige onderzoekspraktijken".^[8] De VU distantieerde zich deels van die conclusie.^[8] Nijkamp zelf vond onder meer de selectie werken die de commissie onderzocht kwalitatief en kwantitatief onvoldoende om dergelijke conclusies op te baseren.^[9]

In mei 2016 meldde De Volkskrant dat het Openbaar Ministerie de anonieme klager wilde vervolgen. Deze zou vooral de carrière van de promovendus hebben beschadigd met smaad en laster. Het OM stelde voldoende aanwijzingen te hebben om de anonieme klager te achterhalen, mede op basis van vermoedens van de promovendus en IP-adressen van waaruit de klager diverse mails stuurde.^[10]

In 1996 werd Nijkamp de Spinozapremie toegekend door NWO. Nijkamp is lid van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen en was van 1 juni 2002 tot 11 december 2008 voorzitter van NWO.

Op 1 maart 2008 trad Nijkamp toe tot het College Stedelijke Innovatie van het Nicis Institute, het Maatschappelijk Top Instituut voor de steden.

Naast tal van functies in wetenschappelijke gremia, trad Nijkamp ook op als adviseur van instellingen als de Wereldbank, de Europese Commissie, de OESO, de Raad van Europa en de Nederlandse regering.

• Virtual International Authority File Peter Nijkamp