Kosovaarse gemeente

Op 15 juli 1975 keurde het toenmalige parlement van Kosovo de "Wet op de Territoriale Organisatie van Kosovo" (Albanees: Ligjin mbi organizimin territorial të Kosovës ; Servisch : Zakon o teritorijalnoj organizaciji Kosova)^[5] goed. Op basis van deze wet werden 22 gemeenten gevormd, die samen goed waren voor 1431 nederzettingen.

In 1985 werd de wet op de Territoriale organisatie aangepast voor de vorming van de gemeente Malishevë. Malishevë werd gevormd uit delen van het grondgebied van de gemeentes Rahovec, Klinë, Suharekë en Gllogovc. In 1987 werd de gemeente Zubin Potok gecreëerd uit een deel van het grondgebied van de gemeente Mitrovica. In 1988 werden de gemeenten Fushë Kosovë, Obiliq en Novobërdë opgericht uit een deel van het grondgebied van de gemeente Pristina.

Met de Wet op de territoriale organisatie van Servië uit 1991 ontstond de gemeente Zveçan uit een deel van het grondgebied van de gemeente Mitrovica.^[6] Dezelfde wet splitste de gemeente Dragash/Dragaš in twee. Het zuidelijke deel Gora, dat voornamelijk bewoond wordt door Gorani, werd een zelfstandige gemeente. Het noordelijke door Kosovo-Albanezen bewoonde deel, Opojë/Opolje (Opoljë/Opo(l)ja) werd eveneens een gemeente. Op 3 augustus 1991 besliste de Servische regering per decreet tot afschaffing van de gemeente Malishevë. Het grondgebied van de gemeente werd verdeeld onder de gemeenten Rahovec, Klinë, Suharekë en Gllogovc.^[7]

Op 27 juli 2000 herstelde UNMIK, via Unmik-verordening No. 2000/43, de status van de gemeenten Malishevë en Dragash/Dragaš. Kosovo bestond sindsdien uit 30 gemeenten, die samen 1466 nederzettingen bevatten.^[8] In juli 2005 richtte UNMIK per administratieve beslissing nr.2005/11 drie proefgemeenten op^[9]:

• Junik
• Hani i Elezit/Đeneral Janković
• Mamuşa/Mamushë/Mamuša.

Op 14 augustus 2008 werden de drie proefgemeenten volwaardige gemeenten.Kosovo bestaat sindsdien uit 33 gemeenten.^[2]

De organisatie en het bestuur van de Kosovaarse gemeenten wordt geregeld door volgende wetten :

• UNMIK-verordening nr. 2000/45 Over zelfbestuur van de gemeenten in Kosovo van 11 augustus 2000^[10]
• UNMIK administratieve beslissing nr. 2005/11 Over pilootprojecten.Aanvulling op UNMIK-verordening nr. 2000/45 Over zelfbestuur van gemeenten in Kosovo van 22 juli 2005^[9]
• UNMIK-verordening nr. 2007/30 van 16 oktober 2007 (een amendement op UNMIK-verordening 2000/45)^[11]
• Wet op lokaal zelfbestuur van 20 februari 2008^[12]
• Wet op de bestuurlijke grenzen van de gemeenten van 20 februari 2008^[13]
• Wet op lokale verkiezingen van 5 juni 2008^[14]
• Wet op de financiering van de lokale overheid van 13 maart 2008^[15]
• De Gemeentestatuten

De administratieve beslissing van UNMIK nr.2005/11 Over pilootprojecten, die een aanvulling vormde op UNMIK-verordening nr. 2000/45 Over zelfbestuur van gemeenten in Kosovo,^[9] voorzag in de oprichting van 5 proefgemeenten: twee in het gebied waar de Albanezen de meerderheid vormen, twee in de gebieden met een Servische meerderheid en één in een gebied met een meerderheid van Kosovo-Turken. De proefgemeenten werden door UNMIK opgericht om ervaring op te doen in het creëren van nieuwe gemeenten. De twee proefgemeenten in de gebieden met een Servische meerderheid (Gračanica/Graçanicë en Parteš/Partesh) zijn nooit van start gegaan ten gevolge van het feit dat er geen overeenkomst werd bereikt met de politieke leiders van de Kosovo-Serviërs. Uiteindelijk startte het proefproject enkel in de gemeenten Junik, Hani i Elezit/Đeneral Janković en Mamuşa/Mamushë/Mamuša. De Speciale Vertegenwoordiger van de Secretaris-Generaal besliste om de proefgemeenten niet te laten meedoen aan de lokale verkiezingen van 2007. Dit had als gevolg dat de nieuwe wetgeving, die een direct verkozen burgemeester en een politiek benoemd bestuurlijk college voorzag,niet zou toegepast worden op hen. UNMIK besloot hierom de toepassing van UNMIK-verordening 2000/45 te verlengen voor de proefgemeenten.^[2]

In de nieuwe Kosovaarse wet NR. 03/L-041, die op 2 juni 2008 verschenen is in het Kosovaarse Staatsblad (Albanees:Gazeta Zyrtare e Republikës së Kosovës ; Servisch: Službeni List Republike Kosova) en die 15 dagen later van kracht werd, werd besloten tot oprichting van acht nieuwe gemeenten en de uitbreiding van één gemeente.^[13] Het decentralisatieproces voorziet onder meer in de creatie van zes gemeenten met een Servische meerderheid. De kans dat deze gemeenten daadwerkelijk opgericht worden, is volgens de OVSE voorlopig klein. De Serviërs tonen immers weinig bereidheid om deel te nemen aan het decentralisatieproces.^[2]

• De 3 proefgemeenten :
  • Hani i Elezit met als hoofdplaats Hani i Elezit. Deze nieuwe gemeente werd opgericht op het grondgebied van de gemeente Kaçanik/Kačanik.
  • Mamushë met als hoofdplaats Mamuşa. Deze nieuwe gemeente werd opgericht op het grondgebied van de gemeente Prizren/Prizren.
  • Junik/Junik met als hoofdplaats Junik. Deze nieuwe gemeente werd opgericht op het grondgebied van de gemeente Deçan/Dečane.
• De huidige gemeente Mitrovicë/Mitrovica wordt verdeeld in twee nieuwe gemeenten. De twee gemeenten zullen een gemeenschappelijke raad hebben.
  • Mitrovica e Veriut (Noord-Mitrovica)
  • Mitrovica e Jugut (Zuid-Mitrovica)
• Nieuwe gemeenten :
  • Graçanica/ met als hoofdplaats Graçanica. Deze nieuwe gemeente wordt opgericht op het grondgebied van de gemeenten Lipjan/Lipljan, Fushë Kosovë en Pristina.
  • Ranillug/Ranilug met als hoofdplaats Ranilug. Deze nieuwe gemeente wordt opgericht op het grondgebied van de gemeente Kamenicë.
  • Partesh met als hoofdplaats Partesh. Deze nieuwe gemeente wordt opgericht op het grondgebied van de gemeente Gjilan/.
  • Kllokot/ met als hoofdplaats Klokot. Deze nieuwe gemeente wordt opgericht op het grondgebied van de gemeente Viti/.
• Novobërdë met als hoofdplaats Bostan/Bostane zal uitgebreid worden met een deel van de gemeenten Kamenicë/ en Gjilan/ waardoor de gemeente een Servische meerderheid zal krijgen.

• (en) OSCE Municipal profiles
• (en) Vereniging van Kosovaarse gemeenten