Gebruiker:Sir Iain/Kladblok2

Over Aleid van Gelre is weinig bekend uit contemporaire bronnen. Haar geboortejaar is onbekend en over haar jeugd aan het Gelderse hof is niets overgeleverd. In de Annalen van Egmond, de belangrijkste verhalende bron over de twaalfde-eeuwse geschiedenis van Holland, komt ze voor het eerst voor bij de beschrijving van haar huwelijk met Willem I van Holland.

Willem I was door zijn oudere broer, graaf Dirk VII, benoemd tot graaf van Friesland. Hier kwam hij in conflict met de heer van Kuinre, Hendrik de Kraan, een leenman van de bisschop van Utrecht. Willem veroverde Kuinre en liet de Kuinderburcht verwoesten. Toen hij later naar Utrecht reisde om de situatie met zijn broer te bespreken werd hij op Kasteel Ter Horst gevangen genomen door Hendrik de Kraan en diens volgelingen. Willem wist echter te ontsnappen en vluchtte naar Gelre, waar hij aan het hof van graaf Otto I verbleef. Volgens de Annalen bleef hij "daar een tijdje omdat zijn benen door het ijs ernstig waren opengescheurd en door de kou gezwollen." Hier verloofde hij zich met Aleid, de dochter van zijn gastheer. Vervolgens keerde Willem terug naar Friesland. De Annalen vertellen dat hij kort daarop huwde met "de dochter van graaf Otto, die met alle eer naar hem gebracht was; de bruiloft is in Stavoren gevierd".

Het jaar waarin de bruiloft gevierd werd is niet met zekerheid vast te stellen. Volgens de veertiende-eeuwse kroniekschrijver Willem Procurator vond het huwelijk in 1206 plaats, toen Willem al graaf van Holland was. Historici zoals Henri Obreen en Erik Cordfunke noemen 1197 of 1198 als waarschijnlijk jaar.^[1] Ook Aleids leeftijd bij haar huwelijk is niet bekend, mede omdat ook het huwelijksjaar van haar ouders niet overgeleverd is. Uit onderzoek naar haar skelet bleek dat Aleid bij haar overlijden in 1218 ongeveer veertig was. Bij haar huwelijk moest ze dan ongeveer twintig zijn geweest. Willem was ongeveer dertig.

 

Over Aleids leven als gravin is weinig bekend. Tot 1203 regeerde Willem in Friesland, daarna probeerde hij tijdens de Loonse Oorlog de macht in het graafschap Holland over te nemen ten koste van zijn nicht Ada en haar man Lodewijk II van Loon. Vanaf 1206 regeerde Willem onbetwist als graaf Holland, hoewel hij het grafelijk gezag formeel moest delen met Lodewijk II van Loon.

Aleid bezegelde als gravin een aantal privaatrechtelijke oorkondes, maar haar zegel is niet bewaard gebleven. Volgens een veertiende-eeuws verhaal zou ze een kostbaren gouden kruis aan de abdij van Rijnsburg hebben geschonken.

In de lente van 1217 vertrok Willem I om deel te nemen aan de Vijfde Kruistocht. Hij stelde zijn neef Boudewijn I van Bentheim aan als ruwaard tijdens zijn afwezigheid. Aleid overleed tijdens de afwezigheid van haar man op 12 februari 1218. Haar lichaam werd bijgezet in de abdijkerk van Rijnsburg.

Willem hertrouwde in 1220 met Maria, een dochter van Hendrik I van Brabant en de weduwe van keizer Otto IV. Kort voor zijn dood in 1222 zette Willem een enorm bedrag van 100 Hollandse ponden opzij dat besteed moest worden aan een altaar in Rijnsburg, waar zielmissen gelezen moesten worden voor hem, zijn voorouders en zijn eerst vrouw Aleid.

• Ricardis (⚰️ 1262)
• Ada (⚰️ 1258), abdis van Rijnsburg
• Floris IV (1210–1234)
• Otto († 1249)
• Willem († 1238)