Evoluon
Het Evoluon is een discusvormig gebouw in de Nederlandse stad Eindhoven, ontworpen door de architecten Louis Kalff en Leo de Bever.[1] De futuristische op een vliegende schotel gelijkende koepel meet 77 m in diameter en het beton van de koepel wordt door 169 kilometer spankabel op zijn plaats gehouden.[1] Het gebouw wordt gebruikt voor tentoonstellingen en als congres- en evenementencentrum. Het is in 2018 aangewezen als rijksmonument.[2]
| Evoluon | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
Het Evoluon
| ||||
| Locatie | ||||
| Locatie | Eindhoven | |||
| Adres | Noord Brabantlaan 1A te Eindhoven
| |||
| Coördinaten | 51° 27′ NB, 5° 27′ OL | |||
| Status en tijdlijn | ||||
| Oorspr. functie | techniekmuseum | |||
| Huidig gebruik | museum (sinds 2022) | |||
| Start bouw | 1964 | |||
| Opening | 1966 | |||
| Architectuur | ||||
| Bouwstijl | Internationale stijl | |||
| Materiaal | schokbeton
| |||
| Bouwinfo | ||||
| Architect | Louis Kalff en Leo de Bever | |||
| Eigenaar | Philips | |||
| Erkenning | ||||
| Monumentstatus | wederopbouwmonument | |||
| Monumentnummer | 532277 | |||
| Officiële website (en) Skyscraper Center-pagina (en) Atlas Obscura-pagina | ||||
| ||||
Geschiedenis
bewerkenHet Evoluon werd gebouwd als uithangbord voor de technologische vooruitgang en dan met name die aspecten daarvan waarbij het van oorsprong Eindhovense bedrijf Philips betrokken was. Het gebouw werd in 1966 ter gelegenheid van het 75-jarig bestaan van Philips aan de stad Eindhoven 'aangeboden'.[3]
Museum
bewerkenHet gebouw is van 1966 tot 1989 als educatief technologiemuseum in gebruik geweest en trok tot in de jaren 70 grote bezoekersaantallen. Dit kwam mede omdat de bezoekers zelf mochten experimenteren en demonstratiemodellen konden bedienen. Dat was toen nog nieuw en vooral aantrekkelijk voor scholieren en andere jeugdigen. Veel scholen organiseerden traditioneel eenmaal per jaar een 'reisje Evoluon'. Het was onderdeel van een NS-dagtocht. Bovendien waren er in Nederland nog geen concurrerende techniekmusea.
In de jaren 70 en 80 kwamen echter ook in andere steden dergelijke op techniek gerichte publieksmusea zoals in Amsterdam (eerst NINT en later NEMO). Hierdoor liepen de bezoekersaantallen van het Evoluon elk jaar terug. De exploitatie en actualisering van de opstelling kostte veel geld en ten slotte kwam men in de rode cijfers. Ook met Philips (eigenaar van het gebouw) ging het in die jaren niet geweldig en het concern stootte bij grootscheepse reorganisaties veel onrendabele takken af. Volgens Philips werd het te kostbaar om de tentoonstellingen voldoende te actualiseren. Ondanks veel protest besloot de concern-directie, na jaren van geld toeleggen op het Evoluon, de tentoonstelling in het gebouw te sluiten en vanaf 1989 had het geen publieksfunctie meer.
Congres- en evenementencentrum
bewerkenDaarna werden er op het omliggende terrein verschillende nieuwe gebouwen opgeleverd en sinds 1996 is het Evoluoncomplex een congres- en evenementencentrum.
Vanaf 2004 tot 11 maart 2013 was de Stichting Vrienden van het Evoluon actief. Deze stichting streefde ernaar het Evoluon te herstellen als icoon voor technologie en vooruitgang. Op 27 februari 2018 werd de stichting opnieuw opgericht.
Per zomer 2012 wilde Philips het gebouw weer voor (tijdelijke) tentoonstellingen gebruiken. In dat jaar werd de aftrap gegeven met een expositie over het menselijk brein, in samenwerking met Discovery Center Continium in Kerkrade. Daarna volgden meer evenementen in samenwerking met Continium, alsmede met NEMO en met Technopolis in Mechelen (België).
In oktober 2013 gaf de Duitse band Kraftwerk vier 3D-concerten in het Evoluon, elk bijgewoond door 1200 toeschouwers. De zaal was daartoe persoonlijk uitverkoren door Kraftwerk-oprichter Ralf Hütter, vanwege het retro-futuristische uiterlijk van het gebouw en de relatie met Philips. 3D-animaties waarin de schotelsectie van het gebouw afdaalde uit de ruimte, maakten deel uit van het nummer Spacelab.[4]
In het najaar van 2014 werd in het Evoluon het programma SlimmerIQen van RTL 4 opgenomen.[5]
In de film De familie Slim uit 2017 vindt de uitvindersbeurs Inventicon in het Evoluon plaats.[6]
Het Evoluon is een van de opnamelocaties van de film De club van lelijke kinderen (2019).
StukTV heeft in 2022 in seizoen 4 van het YouTube-programma "De Kluis" het Evoluon als bankgebouw gebruikt.
Het nieuwe Evoluon
bewerkenSinds 2022 is het Evoluon heropend als museum onder de leiding van Next Nature. Deze stichting richt zich op het onderzoeken van de impact van technologie op ons leven en de planeet. Door middel van tentoonstellingen, educatieve programma's voor scholen en programma's voor bedrijven maakt Next Nature in het Evoluon mogelijke toekomstscenario's tastbaar voor een breed publiek.
In het najaar van 2021 werd de eerste attractie geopend, namelijk een virtual reality (VR) tijdmachine waarmee bezoekers miljarden jaren vooruit in de tijd kunnen reizen. In 2022 werd de eerste tentoonstelling RetroFuture: de toekomst van gisteren geopend. In 2023 volgde de tweede tijdelijke tentoonstelling Spacefarming: de toekomst van voedsel. In 2025 staat de opening gepland van de permanente tentoonstelling Enter Spaceship Earth. Next Nature herpositioneert dit historische rijksmonument als een trainingscentrum voor de bemanning van Ruimteschip Aarde. De training van deze bemanning omvat de voorbereiding van individuen om de diverse uitdagingen en verantwoordelijkheden aan te pakken die gepaard gaan met duurzaam en verantwoord leven op onze planeet. Door de Aarde te beschouwen als een ruimteschip dat door het heelal beweegt, wordt benadrukt dat we voorzichtig moeten omgaan met de beperkte hulpbronnen en kwetsbare ecosystemen om het welzijn van alle bewoners te waarborgen. De ambitie is om jaarlijks minstens 100.000 bezoekers te verwelkomen en de impact van de training te monitoren.
Zie ook
bewerkenFoto's
bewerken-
Interieur in 1968
-
De toegangsdeuren zijn een kunstwerk van Fred Carasso
-
Model van het Evoluon in Madurodam
-
Evoluon, deurgreep met logo
-
Interieur
Externe links
bewerken- ↑ a b Eindhovens Evoluon wordt weer museum. De Erfgoedstem (8 januari 2021). Gearchiveerd op 18 januari 2021. Geraadpleegd op 3 november 2023. “Architecten Louis Kalff en Leo de Bever maakten een gedurfd ontwerp: de betonnen koepel met een diameter van 77 meter wordt op zijn plaats gehouden door 169 kilometer spankabel.”
- ↑ Evoluon Eindhoven nu echt rijksmonument, Eindhovens Dagblad, 20 februari 2018. Gearchiveerd op 5 oktober 2022.
- ↑ Steef Hendriks, Evoluon, 40 jaar boegbeeld van een ambitieuze regio, Adr. Heinen uitgevers, 2006, pp 15-20.
- ↑ Kraftwerk - Spacelab (Live @ Evoluon 18-10-2013) youtube.com. Gearchiveerd op 6 april 2023.
- ↑ Evoluon Eindhoven trekt 1,1 miljoen kijkers. Eventbranch (7 december 2014). Gearchiveerd op 3 november 2023. Geraadpleegd op 3 november 2023. “Evoluon Eindhoven, de opname locatie voor het nieuwe quizprogramma SlimmerIQen op RTL4, trok tijdens de eerste uitzending ruim één miljoen kijkers.”
- ↑ Simone Timmermans, Eindhoven was al best vaak een filmdecor. indebuurt (4 januari 2018). Gearchiveerd op 3 november 2023. Geraadpleegd op 3 november 2023. “Wie nu kaartjes koopt voor De familie Slim ziet ook in deze film onmiskenbaar Eindhoven terug: in het Evoluon vindt een groot uitvinderscongres plaats.”