Zuid-Tirol

Zuid-Tirol (Duits: Autonome Provinz Bozen-Südtirol, Italiaans: Provincia Autonoma di Bolzano-Alto Adige) is de meest noordelijke provincie van Italië. Vanuit een ander perspectief is het de zuidelijke zijde van het Alpenmassief. Deze drietalige Italiaanse regio (Duits, Italiaans en ook het Ladinisch heeft een officiële status) heeft een oppervlakte van 7.400 km², waarvan liefst 42% bebost is en 37% landbouwgebied.

In 1363 draagt Margarethe Maultasch, gravin van Tirol, het graafschap Tirol over aan de Habsburgse hertog van Oostenrijk Rudolf IV. Het graafschap is genoemd naar kasteel Tirol, het stamslot van de graven bij Meran. Tijdens de napoleontische oorlogen moet Oostenrijk in 1805 Tirol aan Beieren afstaan. In 1809 komen de Tirolers onder aanvoering van Andreas Hofer, een herbergier uit het Passeiertal, in opstand tegen de Beiers-Franse troepen. Ondanks aanvankelijke successen wordt de opstand neergeslagen; Hofer wordt in Mantua geëxecuteerd. Na de val van Napoleon komt Tirol in 1813 weer bij Oostenrijk. Na het einde van de Eerste Wereldoorlog wordt de zuidelijke helft van Tirol, het huidige Zuid-Tirol, in het vredesverdrag van Saint-Germain toegewezen aan de zegevierende mogendheid Italië. De Brennerpas wordt de nieuwe staatsgrens. 1922-1939: Onder de fascistische regering begint de gedwongen Italianisering van Zuid-Tirol. Het onderwijs in het Duits wordt verboden en er worden Italiaanse plaatsnamen ingevoerd. Daarnaast vestigen zich grote industriële ondernemingen in Zuid-Tirol met als doel arbeiders uit heel Italië aan te trekken. 1939: Hitler en Mussolini stellen de Duitstalige Zuid-Tirolers voor de keus (Option): emigreren naar het Duitse Rijk of blijven en afzien van elke vorm van taalkundige en culturele zelfstandigheid. Het uitbreken van de oorlog voorkomt dat een groot deel van de bevolking emigreert; 75.000 mensen verlaten Zuid-Tirol. In mei 1945 wordt Zuid-Tirol door de geallieerden bezet. Tijdens de vredesconferentie van Parijs wordt een overeenkomst ondertekend die de belangen van de Duitstalige minderheid beschermt. In 1948 keurt het Italiaanse parlement het eerste Autonomiestatuut voor de regio Trentino-Zuid-Tirol goed. In 1960 roept een VN-resolutie op tot uitbreiding van deze autonomie. Twaalf jaar later, in 1972, wordt het nieuwe Autonomiestatuut van kracht dat de zelfstandigheid van de autonome provincie Bozen tegenover de Italiaanse staat verder vergroot.

• Bozen/Bolzano — De charmante hoofdstad van Zuid-Tirol, nu ook de zetel van de Vrije Universiteit en de Bolzano Fair, ligt op ca. 250 m boven zeeniveau en is samengesteld uit vijf districten, 107.000 inwoners van de drie officiële talen van de regio (Italiaans, Duits en Ladinisch), van het suggestieve middeleeuwse centrum met zijn arcades en de kathedraal, en van verschillende musea, vele parken en wandelingen. In 2021 was Bolzano de eerste stad in Italië die de prestigieuze "ComuneClima Gold"-certificering behaalde: dit is het hoogste niveau van Europese certificering dat gemeenten beloont die zich inzetten voor klimaatbescherming.
• Meran/Merano - Al in de 19e eeuw stond Merano bekend als kuuroord, ook buiten de landsgrenzen. De nederzetting "castrum maiense" werd gebouwd in de Romeinse tijd, terwijl Merano zelf in 857 voor het eerst werd genoemd als Mairania en in de 13e eeuw als stad werd gebouwd. Tegenwoordig zijn de districten van de stad Maia Bassa, Maia Alta, Quarazze, Labers, Sinigo, evenals het historische centrum met middeleeuwse arcades en verschillende winkels.
• Brixen/Bressanone - Costa d'Elvas, Stufles, Millan, Castellano, het historische centrum en Rosslauf zijn de districten van de bisschoppelijke stad Bressanone, gelegen aan de samenvloeiing van de rivieren Isarco en Rienza op 559 m boven de zeespiegel. Bressanone is de op twee na grootste stad van Zuid-Tirol en de oudste stad van Tirol, voor het eerst genoemd in 990 als "Prichsna". Ga met ons mee op een bezoek aan de stad: we bezoeken de kathedraal van Bressanone, de beroemde Via Crucis en drinken een kopje koffie op Piazza Duomo. Om de stad beter te leren kennen, raden we ook het bisschoppelijk paleis met het diocesane museum aan, een bezoek aan het apotheekmuseum en - natuurlijk - een rondleiding door de arcades van Bressanone, waar de kleurrijke gevels worden afgewisseld met suggestieve sporten, wat een unieke sfeer naar de alpenstad. Aan de andere kant was Bressanone in 2008 de verblijfplaats van paus Benedictus XVI. Bressanone is een combinatie van berg en stad. De huisberg, de Plose, is voor veel inwoners de eerste keus voor wandelaars. In de winter biedt het perfect geprepareerde pistes, terwijl het in de zomer ook een geschikt wandelgebied is voor fietsers. Elk jaar in oktober komt de bergwereld bijeen in de Alpenstad ter gelegenheid van de IMS International Mountain Summit, die bergbeklimmers van over de hele wereld aantrekt. Het vrijetijdsaanbod omvat ook het Acquarena-zwembad met restaurant en bowlingbaan, de bioscopen Astra en Odeon en het Forum met zijn rijke culturele aanbod. De "zomeremoties" en het festival van de stad Bressanone, dat om de twee jaar plaatsvindt, zijn ontmoetingspunten voor gasten en inwoners, terwijl de suggestieve kerstmarkt kerstliefhebbers van over de hele wereld trekt tijdens de advent.
• Leifers
• Bruneck
• Eppan an der Weinstraße
• Lana
• Kaltern an der Weinstraße
• Ritten
• Sarntal
• Kastelruth

De officiële talen zijn Duits, Italiaans en Ladinisch. 70% van de inwoners van Zuid-Tirol heeft Duits als moedertaal, 25% Italiaans en 5% Ladinisch, een Reto-Romaanse taal. In de grotere steden wonen duidelijk meer mensen die Italiaans spreken (Meran ca. 50%, Bozen ca. 73%).

• De beroemde bergpieken Drei Zinnen in het Hochpustertal
• De Sextner zonnewijzer – de grootste zonnewijzer ter wereld die wordt gevormd door de toppen van een aantal bergen
• Kasteel Tirol bij Meran
• Archeologisch Museum in Bozen met de wereldberoemde gletsjermummie "Ötzi"
• Bunkers en (ruïnes van) vestingen uit WO I in heel Zuid-Tirol
• Driekastelenwandeling bij Eppan
• Reinhold Messners Mountain Musea:
  • Firmian op Kasteel Sigmundskron bij Eppan,
  • Juval bij Naturns,
  • Ortles in Sulden in hartje Vinschgau,
  • Bergvolkeren in Bruneck in het Pustertal

Voorjaar/zomer/herfst:

17.000 km gemarkeerde wandelpaden lopen hoog in de bergen en naar de top, door dalen en rond meren, naar berghutten en almen. Kenmerkend voor het westen van Zuid-Tirol zijn de zogenoemde ‘waalwegen’. Van oudsher valt er in de Vinschgau en de streek rondom Meran bijzonder weinig regen. Daarom construeerden de boeren eeuwen geleden een ingenieus irrigatiesysteem: de ‘waalen’. Ze groeven kilometerslange kanalen, maakten houten bakken en geulen en leidden het gletsjerwater hierdoorheen naar hun weiden en velden. Dit oude irrigatienetwerk doorsnijdt nog steeds het landschap. Langs de kanalen liggen avontuurlijke paden en paadjes, de ‘waalwegen’. Ooit waren ze aangelegd om onderhoudswerkzaamheden te vergemakkelijken, maar tegenwoordig zijn het populaire wandelpaden. Zuid-Tirol is goed ontsloten door een uitgebreid netwerk van fietspaden. Bijzonder fraai is de Pustertal-Radweg, die door het Pustertal naar Lienz (A) loopt, en de Vinschger Radweg door de Vinschgau van Mals naar Meran. Langs dit traject ligt ook een spoorlijn, de Vinschgerbahn, met stations in plaatsen langs de Vinschger Radweg. Op enkele stations worden ook fietsen verhuurd, waardoor trein & fiets met elkaar kunnen worden gecombineerd. Winter: De belangrijkste attractie in de winter zijn de 27 grotere en kleinere skigebieden. Het samenwerkingsverband Ortler Skiarena bestrijkt de westelijke helft van de provincie Zuid-Tirol. Alle skigebieden in de Dolomieten hebben zich aaneengesloten tot Dolomiti SuperSki, het grootste samenwerkingsverband op skigebied ter wereld. Langlaufen is mogelijk in veel hooggelegen dalen (bijv. Höhlensteintal, Ridnauntal) en op de almen (bijv. de Seiser Alm, de Villanderer Alm). Rodelen, sneeuwschoenwandelen, toerskiën en schaatsen zijn in de winter eveneens zeer populair.

Campings in Zuid-Tirol

Voordelig overnachten

Boek Goed en voordelig overnachten

• Granpanorama Hotel StephansHof**** St. Stefan 12, Villanders • Tel. +39 0472 843 150 • Fax +39 0472 843 348 • info@stephanshof.com

Ten zuiden van Salurn (ligt buiten Zuid-Tirol) zijn Trient (Trento), het Gardameer of Venetië (Bozen-Venetië 3 uur rijden) een bezoek waard.