Bram Hammacher

Bram Hammacher
Professor Bram Hammacher in 1957 op weg naar de VS. (Foto: Ary Groeneveld.)
Algemene informatie
Volledige naam	Abraham Marie Wilhelmus Jacobus Hammacher
Geboren	12 november 1897
Geboorte­plaats	Middelburg
Overleden	19 april 2002
Overlijdensplaats	Abano Terme, Padua, regio Veneto
Land	Nederland
Beroep	museumdirecteur, schrijver
Werk
Onderscheidingen	P.C. Hooft-prijs
Dbnl-profiel
Portaal    Kunst & Cultuur

Abraham Marie Wilhelmus Jacobus (Bram) Hammacher (Middelburg, 12 november 1897 - Abano Terme, Venetië, (Italië), 19 april 2002) was een Nederlands kunstcriticus en -historicus. Hammacher kreeg in 1948 de P.C. Hooft-prijs.

Hammacher werd geboren als oudste kind van Abraham Hammacher (1853-1927) en Maria Wilhelmina Jacoba ter Smitte (1875-1950). Hij trouwde in 1926 met Anna Sophia Hooft Graafland (1893-1956), dochter van een kruidenier, telg uit een niet-adellijke tak van het geslacht Graafland en zus van zijn zwager. Hij hertrouwde in 1957 met kunsthistorica Renilde van den Brande (1913-2014).

Hammacher is bekend geworden als auteur van boeken over de schilders Van Gogh en Magritte en de beeldhouwers Barbara Hepworth en Jacques Lipchitz. Hij behoorde in de jaren dertig tot de meest vooraanstaande kunstcritici van Nederland. Hammacher was een van hen die de Emmaüsgangers onthaalden als een onbekend meesterwerk van Johannes Vermeer. Later bleek het een vervalsing, door Han van Meegeren.

Hammacher was tussen 1947 en 1963 directeur van het Kröller-Müller Museum. Hij is verantwoordelijk voor de beroemde beeldentuin achter het museum, het Beeldenpark van het Kröller-Müller Museum. In 1963 werd hij opgevolgd door Rudi Oxenaar. Ook was hij buitengewoon hoogleraar kunstgeschiedenis aan de Technische Hogeschool Delft en kreeg hij een eredoctoraat van de Rijksuniversiteit Utrecht.

Prof. dr. A.M.W.J. Hammacher overleed in 2002 op 104-jarige leeftijd.

• 1932 - De levenstijd van Antoon Der Kinderen
• 1936 - Jeroen Bosch: 1450-1516
• 1936 - Vorm en geest der Romaansche beeldhouwkunst
• 1938 - De Emmaüsgangers. Johannes Vermeer en Rembrandt^[1]
• 1938 - Stijlveranderingen in de Europeesche postzegels met beeltenis van 1840 tot 1938^[2]
• 1940 - De beeldhouwer John Raedecker^[3]
• 1941 - Amsterdamsche impressionisten en hun kring^[4]
• 1941 - Mendes da Costa. De geestelijke boodschap der beeldhouwkunst^[5]
• 1942 - Dick Ket
• 1943 - Suze Robertson
• 1944 - Het leven bloeit op de ruïnes over Charley Toorop en Henk Chabot^[6]
• 1946 - Floris Verster^[7]
• 1947 - Jean François van Royen, 1878-1942^[8]
• 1947 - Eduard Karsen en zijn vader Kaspar^[9]
• 1948 - Vincent van Gogh^[10]
• 1949 - Vincent van Gogh. Catalogus van 264 werken behorende tot de verzameling van het Rijksmuseum Kröller-Müller
• 1950 - Van Fantin tot Picasso. Tentoonstelling van schilderijen, tekeningen en beeldhouwwerken

• 1951 - Charley Toorop (tentoonstellingscatalogus)
• 1952 - Charley Toorop. Een beschouwing van haar leven en werk, een lijst van werken, 46 afbeeldingen van schilderijen
• 1952 - De wondende en helende kracht in de beeldende kunst. Inaugurele rede TH Delft. Amsterdam: Meulenhoff
• 1954 - Zadkine^[11]
• 1954 - Breitner (tentoonstellingscatalogus)
• 1955 - Beeldhouwkunst van deze eeuw en een schets van haar ontwikkeling in de negentiende eeuw
• 1955 - Stromingen en persoonlijkheden: schets van een halve eeuw schilderkunst in Nederland, 1900-1950
• 1956 - Suze Robertson (tentoonstellingscatalogus)
• 1960 - Gids voor de Nederlandse kunst (samen met H.E. van Gelder e.a.)
• 1960 - Lipchitz
• 1963 - Hendrik Chabot: Artist beyond Expressionism in DELTA a review of arts and thougt in the Neteherlands, spring 1963.
• 1967 - De wereld van Henry Van de Velde
• 1968 - Barbara Hepworth
• 1974 - René Magritte
• 1977 - Lipchitz in Otterlo
• 1979 - Jaap Wagemaker (tentoonstellingscatalogus)
• 1982 - Van Gogh. Een documentaire biografie
• 2002 - Het geheim van het berg-zijn. 'Je lève les yeux vers les montagnes' (Livre de Psaumes - Psaume 121). Koninklijk Museum voor Schone Kunsten, Antwerpen

• 1967 - Roger Avermaete, Kanttekeningen bij het werk van A.M. Hammacher 'De wereld van Henry van de Velde', uitgave: Brussel : Paleis der Academiën, Mededelingen van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Wetenschappen, Letteren en Schone Kunsten van België. Klasse der Schone Kunsten ; jrg. 29, nr. 2
• 1997/1998 - Experiment en ruimte. 4 Spaanse beeldhouwers: Picasso, González, Miró en Chillida. Tentoonstelling ter ere van de honderdste verjaardag van Prof. dr. A.M. Hammacher. Kröller-Müller Museum Otterlo. Ten geleide door E.J. van Straaten. Redactie catalogus: Jaap Bremer. In deze uitgave eveneens een bijdrage van prof. dr. A.M. Hammacher: De Spaanse bijdrage aan de groei van een nieuw ruimtebewustzijn in de Europese sculptuur (ISBN 90-73313-13-9)
• 2000 - Peter de Ruiter, A.M. Hammacher. Kunst als levensessentie (monografie), (ISBN 9068015036)
• 2003 - Daan Thoomes, Kunstfilosofie op school. Daarin: 'De visie van Hammacher'. In: Kunstzone, tijdschrift voor kunst en cultuur in het onderwijs, jrg. 2, 2003, nr. 6, pp. 8-11 [1]
• 2007 - Daan Thoomes, Over de tijdgevoeligheid van de kunst. In: In de Waagschaal, vol. 36, 2007, nr. 17, pp. 10-11. Met bijlage: 'Tekeningen van de tentoonstelling Experiment en ruimte voor prof. dr. Bram Hammacher' [2]
• 2019 - Isabelle Bisseling, 'De gedroomde beeldentuin' - Hammacher's strijd voor sculptuur. In: Het begin van een nieuwe wereld. De ontwikkeling van de moderne sculptuur (tentoonstellingscatalogus). Kröller-Müller Museum Otterlo

• Abraham Marie Hammacher (1897-2002), (AbsoluteFacts.nl)