Chardonnay

Voor de gemeente, zie Chardonnay (Saône-et-Loire).

Vitis 'Chardonnay' is een druivenras dat over de hele wereld wordt aangeplant. Het heeft een opmerkelijk aanpassingsvermogen voor wat klimaat en bodem betreft. De vrucht ervan wordt veel voor de vinificatie van witte wijn gebruikt.

Het is een vroegrijpe druif die resistent is tegen kou, en tegen warmte kan. Behalve voor stille wijn wordt ze ook veel gebruikt voor mousserende wijn. 'Chardonnay' is verwant aan de bourgogne- en champagnedruif 'Pinot Blanc', maar heeft een heel andere smaak. In de Elzas wordt zij ook wel 'Weisser Klevner' genoemd of – een beetje verwarrend – 'Pinot Blanc Chardonnay'.

De wijn van deze druif is zeer geschikt voor rijping op hout en geeft algemeen een volle wijn met een stevig herkenbaar bouquet. Wijn met deze zogenaamde 'houtopvoeding' krijgt vanilletonen in haar smaak. Zuivere wijn van de chardonnay-druif wordt in veel landen als "chardonnay" verkocht terwijl er minder wordt gelet op de herkomst.

In koelere klimaatzones hebben de wijnen van deze druif een groeneappelsmaak. Na de tweede gisting van de wijn, de zogenaamde malolactische gisting wordt het meeste naar deze groene appelen ruikende appelzuur omgezet in het mildere melkzuur. In mildere klimaatzones krijgt de wijn een meloensmaak, en in de warme temperatuurzones tropische vruchten, zoals ananas en mango.

Chardonnay kan een hoog alcoholpercentage halen, waardoor zij naar het zoete kan neigen. Een goed gemaakte chardonnay heeft een lange afdronk. Deze wijn wordt geduid als 'vettig' en vooral bij zalm-gerechten aanbevolen.

De oudst bekende vermeldingen van deze druif komen uit Bourgogne. Volgens een ondertussen achterhaalde legende zouden kruisvaarders de plant meegebracht hebben uit het Oosten. De naam verwijst naar de plaats Chardonnay bij Mâcon. Chardonnaywijnen uit deze streek van Frankrijk zijn beroemd. Niet dat elke witte bourgogne van deze druif tot de beste gerekend kan worden, maar wel ligt hier de bakermat van de grote wijnen die de chardonnaydruif heeft voortgebracht. Bekende namen zijn: Chablis, Corton-Charlemagne, Le Montrachet, Bâtard-Montrachet, Chevalier-Montrachet, Meursault en Santenay.

Crémants uit deze regio worden ook veel van deze druif gemaakt.

Ook in de Champagnestreek wordt deze druif veel aangeplant. Vanwege de voorliefde voor kalkhoudende bodems doet ze het daar goed. Zo ook in Aisne, Aube en Côte Sézanne. Eveneens op de Montagne de Reims kan men de 'Chardonnay' vinden, vooral rond Trépail en Sillery.

Wanneer er uitsluitend chardonnay wordt gebruikt voor de productie van champagne, spreekt men van een 'blanc de blancs'.

De meeste huizen gebruiken alleen de eerste persing, de cuvée van de chardonnay. De tweede persing of taille van de pinot noir en pinot-meunier bevat minder zuren en meer van de in champagne niet gewenste tannine en wordt wel verkocht of geruild. Het product vindt zijn weg naar de minder goede champagnekelders en wordt gebruikt voor ratafia, marc de champagne of azijn.

De taille van de chardonnay is soms wél goed bruikbaar omdat deze rijker aan suikers is en minder zuur is dan de cuvée van deze druiven. Het huis Louis Roederer gebruikt bij de assemblage van champagne ook de taille van de chardonnay, andere huizen doen dat niet. Charles Heidsieck en De Venoge zijn gestopt met het gebruiken van de taille.

Vanwege de brede inzetbaarheid van de 'Chardonnay' is ze in veel meer regio's aangeplant.

In landen en staten als Californië, Australië, Zuid-Afrika en Chili doet de druif het erg goed. In Italië wordt ze in vele regio's verbouwd, maar vooral in Sicilië. Ook in andere landen wordt zij verbouwd. Hetzij als druif voor 'zuivere chardonnays', hetzij om te mengen met andere druivensoorten.

Zoals veel druivenrassen kent ook de chardonnay veel synoniemen:^[1]