More Web Proxy on the site http://driver.im/Naar inhoud springen

kijken

Uit WikiWoordenboek

Nederlands

Uitspraak

Geluid: kijken (hulp, bestand)
IPA: / ˈkɛɪkə(n) / (3 lettergrepen)

Woordafbreking

kij·ken

Woordherkomst en -opbouw

In de betekenis van ‘zien’ voor het eerst aangetroffen in 1350 ^[1]

erfwoord afkomstig van:

Middelnederlands: kiken

Germaans: *kīkanan

Verwant in Germaans:

West: Engels: keek, Duits: gucken, Fries: kykje

Noord: Zweeds: kika, Deens: kigge, IJslands: kikja

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
kijken 'kɛɪkə(n)	keek kek	gekeken ɣə'kekə(n)
klasse 1	volledig

Werkwoord

kijken

met de ogen waarnemen
▸ Overal waar je keek zag je leven in de woestijn. Duikende vogels, mieren, hagedissen en het onophoudelijke gezang van de krekels.^[2]

▸ Wil je meer weten over mijn gear list, kijk dan op: www.randomtrailtales.com^[2]
~ naar: gericht of met aandacht waarnemen met het oog
- Hij liep weer naar mooie meisjes te kijken.
~ naar: een probleem onder ogen nemen (en er eventueel wat aan doen)
- Je moet daar echt naar laten kijken, dat is niet normaal.
iets ~
- Hij zat videoclips te kijken.
▸ Ik wist niet veel over paarden, heb twee weken allemaal YouTube-filmpjes over paarden gekeken.^[2]

▸ We keken het jaar voorafgaand aan mijn vertrek vaak samen naar documentaires over de PCT en ze verheugde zich erop om via mij een halfjaar door Amerika mee te lopen, maar dan wel veilig thuis op de bank.^[2]

Verwante begrippen

zien

Hyponiemen

Afgeleide begrippen

Uitdrukkingen en gezegden

[1]

Achter de coulissen/schermen kijken

Kijken hoe iets (bijv. een organisatie) van binnen werkt, kijken hoe iets in detail in zijn werk gaat

Koffiedik kijken

Voorspellingen proberen te doen over iets wat zich niet laat voorspellen

de kat uit de boom kijken

Afwachten alvorens iets te doen, zodat men zich eerst een goed beeld van de situatie kan vormen

Door een hennepen venster moeten kijken

Opgehangen worden

Op de vingers kijken

Iemand intensief controleren tijdens bep. werkzaamheden

Je moet een gegeven paard niet in de mond/bek kijken

Je moet niet al te kritisch zijn over cadeaus, of koopjes

Kijken alsof men zijn laatste oortje versnoept heeft.

Beteuterd, sip of treurig kijken (zie ook oor)

Kijken of men het in Keulen hoort donderen

Stomverbaasd voor zich uit staren

Met zijn neus kijken

Niet goed genoeg kijken

Op zijn neus kijken

Beteuterd of (meestal) onaangenaam verbaasd of verrast zijn

Te diep in het glaasje kijken

Te veel alcohol drinken en daardoor erg dronken worden

Van achteren kijk je de koe in de kont

Nadat iets eenmaal gedaan is, is het gemakkelijker aan te wijzen hoe het beter had gekund

Zich in de kaart laten kijken

Geheimen onbedoeld prijsgeven

Zuinig kijken

Twijfelend, bedenkelijk of ietwat zorgelijk kijken

Vertalingen

1.

Afrikaans: kyk ^(af)
Arabisch: نظر ^(ar)
Armeens: նայել ^(hy)
Bretons: sellout ^(br)
Bulgaars: гледам ^(bg)
Catalaans: mirar ^(ca)
Chinees:
- Mandarijn: 看 ^(cmn)
Deens: kikke ^(da)
Duits: gucken ^(de), kucken ^(de), wachen ^(de)
Engels: look ^(en), watch ^(en)
Esperanto: rigardi ^(eo)
Estisch: vaatama ^(et)
Ewe: kpɔ ^(ee)
Faeröers: líta ^(fo)
Fins: katsoa ^(fi)
Frans: regarder ^(fr)
Grieks: κοιτάζω ^(el) (kitázo), βλέπω ^(el)
Hebreeuws: הסתכל ^(he)
Hindi: देखना ^(hi)
Hongaars: néz ^(hu)
IJslands: kíkja ^(is), horfa ^(is), sjá ^(is), líta ^(is)
Ido: regardar ^(io)
Iers: amharc ^(ga), féach ^(ga)
Interlingua: reguardar ^(ia)
Italiaans: guardare ^(it)
Japans: 見る ^(ja), 観る ^(ja)
Koerdisch: ته‌مه‌شاکردن ^(ku)
Koreaans: 보다 ^(ko)
Latijn: video ^(la)

Macedonisch: гледа ^(mk)
Mongools: харах ^(mn)
Nauruaans: ober ^(na)
Nedersaksisch: kieken ^(nds)
Noors: se ^(no), skue ^(no), lita ^(no)
Oekraïens: дивитися ^(uk) onvoltooid, подивитися ^(uk) voltooid, дивитися ^(uk)
Perzisch: نگاه کردن ^(fa)
Pools: zobaczyć ^(pl), patrzeć ^(pl), popatrzeć ^(pl)
Portugees: olhar ^(pt)
Quechua: qaway ^(qu), qhaway ^(qu)
Roemeens: uita ^(ro), privi ^(ro)
Russisch: смотреть ^(ru)
Schots: leuk ^(sco), luke ^(sco), luik ^(sco)
Schots-Gaelisch: amhairc ^(gd), coimhead ^(gd), seall ^(gd)
Siciliaans: taliari ^(scn)
Sloveens: gledati ^(sl)
Slowaaks: dívať sa ^(sk)
Spaans: mirar ^(es)
Swahili: angalia ^(sw)
Telugu: చూచు ^(te)
Thai: มอง ^(th)
Tsjechisch: dívat se ^(cs) imperfectief, podívat se ^(cs) perfectief, koukat ^(cs) imperfectief, kouknout ^(cs) perfectief
Turks: bakmak ^(tr)
Urdu: دیکھنا ^(ur)
Vietnamees: nhìn ^(vi)
Wit-Russisch: глядзець ^(be)
Zweeds: titta ^(sv), se ^(sv), kika ^(sv), kolla ^(sv), spana ^(sv)

Gangbaarheid

Het woord kijken staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "kijken" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.^[3]

Meer informatie

Zie Wikipedia voor meer informatie.

Verwijzingen

↑ "kijken" in:
Sijs, Nicoline van der
, Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen, 2e druk, Amsterdam / Antwerpen: Veen, 2002; op website dbnl.org; ISBN 90 204 2045 3
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3
Tim Voors
“Alleen, De Pacific Crest Trail te voet van Mexico naar Canada”, eBook: Mat-Zet bv, Soest (2018), Fontaine Uitgevers
↑ Door archive.org gearchiveerde versie van 21 oktober 2019 “Word Prevalence Values” op ugent.be

Overgenomen van "https://nl.wiktionary.org/w/index.php?title=kijken&oldid=4733822"

Verborgen categorieën: