[go: up one dir, main page]
More Web Proxy on the site http://driver.im/Naar inhoud springen

boter

Uit WikiWoordenboek

Nederlands

Een pakje boter met een mes.
Uitspraak
Woordafbreking
  • bo·ter
Woordherkomst en -opbouw
  • Ontleend aan het middeleeuws Latijnse butyrum. [1] In de betekenis van ‘voedingsstof van melk’ voor het eerst aangetroffen in 1240. [2]
enkelvoud meervoud
naamwoord boter boters
verkleinwoord botertje botertjes

Zelfstandig naamwoord

de boter v / m

  1. (voeding) gekarnde en geknede room van melk, meestal gebruikt als voedingsstof
    • Hij smeerde een dikke laag boter op zijn brood. 
    ▸ Ik bestelde een lunch bestaande uit vier dikke pannenkoeken, rijkelijk belegd met boter en ahornsiroop.[3]
  2. (voeding) oneigenlijk vervangproduct voor het onder [1] genoemde voedingsmiddel, geproduceerd uit plantenvet
    • Veel mensen noemen margarine "boter". 
Synoniemen
Hyperoniemen
Hyponiemen
   
Afgeleide begrippen
   
Uitdrukkingen en gezegden
  • Wie boter op zijn hoofd heeft moet niet in de zon gaan lopen
als je zelf iets gedaan hebt wat verkeerd is, moet je een ander niet van beschuldigen als die hetzelfde gedaan heeft
  • Als een [warm] mes door de boter gaan
Heel gemakkelijk gaan
  • Boter op het hoofd hebben
    • Zelf niet geheel onschuldig zijn in een zaak die men iemand anders verwijt
  • Boter bij de vis
    • Meteen betalen bij aankoop, bij uitbreiding: meteen alles aanpakken
• Zij wilden boter bij de vis. 
  • Botertje aan/tot de boom[4]
    • Zo goed als men zich maar wensen kan; allemaal mooi en goed
  • Er zit een haar(tje) in de boter.
    • Er hapert iets aan de zaak
  • Hij heeft de boter gegeten.
    • Hij krijgt de schuld
  • Het is boter aan de galg (gesmeerd).
    • Het heeft geen zin; het is vergeefse moeite.
  • Met zijn neus/gat in de boter vallen
    • (onverwacht) in een goede situatie terechtkomen
  • De boter eruit braden
    • Zoveel mogelijk voordeel ergens uit trekken
Anagrammen
Vertalingen
    1. zuivelproduct   

Werkwoord

vervoeging van
boteren

boter

  1. eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van boteren
    • Ik boter. 
  2. gebiedende wijs van boteren
    • Boter! 
  3. (bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van boteren
    • Boter je? 

Gangbaarheid

99 % van de Nederlanders;
100 % van de Vlamingen.[5]

Meer informatie

Verwijzingen

  1. ↑ boter op website: Etymologiebank.nl
  2. ↑ "boter" in:
    Sijs, Nicoline van der
    , Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen, 2e druk, Amsterdam / Antwerpen: Veen, 2002; op website dbnl.org    ; ISBN 90 204 2045 3
  3. ↑
    Tim Voors
    “Alleen, De Pacific Crest Trail te voet van Mexico naar Canada”, eBook: Mat-Zet bv, Soest (2018), Fontaine Uitgevers op Wikipedia
  4. ↑ "Boom" is hier een samentrekking van "bodem".
  5. ↑ Bronlink geraadpleegd op 28 april 2020 Door archive.org gearchiveerde versie van 21 oktober 2019 “Word Prevalence Values” op ugent.be


Middelnederlands

Zelfstandig naamwoord

boter

  1. (voeding) boter


Papiaments

Woordherkomst en -opbouw
  • Van het Engelse bottle, met rotacisme.
enkelvoud of
impliciet meervoud 		expliciet meervoud
  boter     boternan  

Zelfstandig naamwoord

boter

  1. fles
Schrijfwijzen
  • Schrijfwijze op Bonaire en Curaçao: bòter.
Overgenomen van "https://nl.wiktionary.org/w/index.php?title=boter&oldid=4978208"