Bandwörmer
| Bandwörm(er); Lintwurms | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Systematik | ||||||||
| ||||||||
| Wetenschoplich Naam | ||||||||
| (Cestoda) | ||||||||
De Bandwörmer oder Lintwurms (Cestoda, von ooldgr. κεστός kestós „Gördel“, up Düütsch un Platt ok Cestoden oder Zestoden) sünd en Klass mank de Plattwörmer (Plathelminthes). Weltwiet gifft dat bi 3.500 Aarden. De meisten höört to de so nömmten Echten Bandwörmer (Eucestoda) mit to.
To de Anatomie
[ännern | Bornkood ännern]Bandwörmer leevt as Endoparasiten binnen in den Darm oder in’n Bregen vun allerhand Warveldeerter. To’n Fastholen an de Darmwand hefft Bandwörmer normolerwiese an dat Vörenne en Hakenkranz mit Suugmüler, dat is de so nömmte Scolex. De Gyrocotylidea hefft dorgegen an dat Achterenne en Rosettenorgan. Sunnerlich de Echten Bandwörmer sünd unnerdeelt in enkelte Afsnitte vun dat Lief. Düsse Afsnitte weert Proglottiden nömmt. De meisten Bandwörmer sünd, bit up en poor Aarden na, Halfsläge un hefft vundeswegen Geslechtsdeele vun Heken un Seken.
Wie se leven doot
[ännern | Bornkood ännern]All Bandwörmer sünd sunnerlich goot anpasst an ehr Leven as Endoparasiten. De Larven un ok de adulten Wörmer freet in den Weert un hefft dor keen egen Darm bi. Wenn de Wörmer utwussen sünd, backt se sik normolerwiese mit Suugmüler oder mit en Hakenkranz in’n Darm vun den Endweert fast un nehmt dor de Nehrstoffe direktemang dör de Huut up. Düsse Nehrstoffe sünd dör den Weert bi’t Verdauen dör Enzyme freesett wurrn. Um sik sülms gegen düsse Enzyme to schulen, bruukt de Bandwörmer en Neodermis. De ännert den pH-Weert rund um dat Deert umto un bremst dor de Darmaktivität mit.
Wie sik de Bandwörmer entwickelt
[ännern | Bornkood ännern]Nadem de Eier befrucht‘ sünd un in den Weert sien Schiete rinkamen sünd, weert se mit de Schiete na buten brocht. Hier blievt se, bit se en Twuschenweert funnen hefft. De nümmt jem up. Ut de Eier kruupt de Larven. De hefft en Epidermis mit Ooghaaren. Bi de wecken Formen, as den Fischbandworm fehlt de Ooghaare. Just so, as de adulten Wörmer, hefft de Larven keen Darm. Wichtig bi de Larven sünd de so nömmten Larvalhaken, wo sik de Deerter mit fastholen könnt in dat Geweev vun den Weert. Bi primitive Formen vun Bandwörmer gifft dat dor tein vun, bi de Echten Bandwörmer sünd dat man bloß noch sess.
Systematik
[ännern | Bornkood ännern]Mank de Bandwörmer weert de Monozoischen Bandwörmer gegen de Echten Bandwörmer (Eucestoda) over stellt. De eersten sünd avers wohrschienlich keen natüürliche Eenheit, man stellt verscheden Formen in de Evolutschoon vun de högern Eucestoda dor. Vunwegen, datt de Sstematik noch nich heel un deel kloor is, schall hier de klassische Variante bruukt weern:
- Bandwörmer/Lintwurms (Cestoda)
Literatur
[ännern | Bornkood ännern]- Peter Ax: Das System der Metazoa. Ein Lehrbuch der phylogenetischen Systematik. Band 2. Gustav Fischer Verlag, Stuttgart u. a. 1999, ISBN 3-437-35528-7.
- Johannes Dönges: Parasitologie. Mit besonderer Berücksichtigung humanpathogener Formen. 2.Uplage, eenmol overhen gahn un wieter maakt. Thieme, Stuttgart u. a. 1988, ISBN 3-13-579902-6.
- K. Odening: 7. Stamm Plathelminthes. In: Alfred Kaestner: Lehrbuch der speziellen Zoologie. Band 1: Wirbellose Tiere. Teil 2: Hans-Eckhard Gruner (Rutg.): Cnidaria, Ctenophora, Mesozoa, Plathelminthes, Nemertini, Entoprocta, Nemathelminthes, Priapulida. 4. Uplage, heel un deel nee maakt. Fischer, Jena 1984, S. 341–440.
- Reinhard Rieger: Plathelminthes, Plattwürmer. In: Wilfried Westheide, Reinhard Rieger (Rutg.): Spezielle Zoologie. Teil 1: Einzeller und wirbellose Tiere. Gustav Fischer Verlag, Stuttgart u. a. 1996, ISBN 3-437-20515-3, S. 243–247.
- Jörg Blech: Leben auf dem Menschen: Die Geschichte unserer Besiedler. rororo sachbuch 62494, Reinbek bi Hamborg 2010, ISBN 978-3-499-62494-0.
