Bron bekyken van Karnevaal

Jy hebbet geen rechten üm disse syde bewarken, mid de volgende readen:

Uw IP-adres bevindt zich in een bereik dat op alle wiki’s van de Wikimedia Foundation geblokkeerd is.

Deze blokkade is ingesteld door ‪Hasley‬. De opgegeven reden is Open proxy/Webhost: See the help page if you are affected: .

Aanvang blokkade: 02:21, 7 sep 2022
Einde blokkade: 02:21, 7 sep 2027

Uw huidige IP-adres is 79.170.44.78. Het geblokkeerde bereik is 79.170.40.0/21.

Vermeld alle bovenstaande gegevens als u ergens op deze blokkade reageert. Als u denkt dat u per abuis bent geblokkeerd, kunt u aanvullende informatie en instructies vinden in het algemene beleid Geen open proxy’s.

Anders kunt u om de blokkering bespreken een verzoek om beoordeling op Meta-Wiki plaatsen. U kunt ook een e-mail sturen naar de VRT-wachtrij van de stewards op stewards@wikimedia.org met daarin alle bovenstaande gegevens.

Jy künnet de brontekst van disse syde bewarken en bekyken.

[[Bestaand:Carnaval in Heerlen 2004.jpg|thumb|Karnevaal in [[Heerlen]]]]
'''Karnevaal''' of '''vastenoavend''' is t feest dat vijerd wordt ien doagen veurôfgoand aan [[Aaskwonsdag]], woarmit de vastentied (vandoar ''vasten''oavend) van 40 doagen begunt dij duurt tot aan [[Poaske]] tou. t Wordt veuraal vijerd ien [[Nederlaand]], [[Vlaanderen|Floandern]] en [[Duutslaand]]. Ien [[Venies]] (Itoalje) wordt t [[Veniesjoans karnevaal]] vierd dat al terug gaait tou ien 13e aiw tou en staait veuraal bekend om de [[gebelskop]]pen. Môr wereldwied is t [[brazilië|braziljoanse]] karnevaal t maist bekeand. [[2011]] trök t karnevaal in [[Rio de Janeiro]] zowat 5 miljoen bezuikers, woarvan der 400.000 boetenlaanders waren.

t Woord karnevaal, komt van t [[Latien|Latainse]] ''carnevale'' dat roegweg ''[[vleis|vot mit vlais]]'' betaikent, verwiezend noar de vastentied dat der gain vlais eten worden mag volgens de [[christendom|kristelke]] traditsie. Verbond tuzzen karnevaal en vasten is toch nait zo groot. Offisjeel was karnevaal n haaidens feest dat vijerd wer om kwoade gaisten vot te joagen mit veul geluud en vermommens, vergeliekboar mit de [[Volksrippebliek China|Chineze]] [[droakendaans]] tiedens t [[Chinees nijjoar|Chineze nijjoar]]. Karnevaal is ien de loop der aiwen verbonden roakt mit t kristelke vasten, woardeur allend roomse steden en lougen aan karnevaal doun.

== Doagen ==
Karnevaal wordt maisttieds op vijer doagen vijerd, [[zaoterdag|zoaterdag]], [[zundag]], [[maondag|moandag]] en [[diensdag|dingsdag]]. Dit is opvalend, den vastenoavend verwiest aigelks allindeg noar [[diensdag|dingsdag]]. Ien verschaaidene dailen van Nederlaand vaalt hoogtepunt van karnevaal op ain van dizze drij doagen, dij den n apaarte noam hebben:

* Anjerzoaterdag (Duuts: ''Nelkensamstag'')
* Tölpenzundag (Duuts: ''Tulpensonntag'')
* Rozenmoandag (Duuts: ''Rosenmontag'')
* Swaalfkedingsdag (Duuts: ''Veilchendienstag'')

Zo wordt ien Zuud en Midden-Nederlaand veuraal de zundag bruukt as belaangriekste dag, ien Noord-Nederlaand vaalt t hoogepunt op zoaterdag, ien tieds dat ien Duutslaand veuraal de Rozenmoandag n traditsie is. t Hoogtepunt van karnevaal wordt vijerd mit n optocht van proalwoagens en verklaide minsken.

Ien Limbörg en n poar ploatsen ien Twìnte begunt t maisttieds aal op vraaidag, dit ien tegenstellen tot aander dailen van t laand. Dat is omrezen veul mìnsken den al meer drinken kinnen.

== Traditsies en brukens ==
Voak worden steden en lougen tiedens karnevaal overdroagen aan t gezag van [[Prins Karnevaal]], biestoan deur de [[Road van Elven]] en ien summege ploatsen n vörst. De prins en de Road van Elven worden kozen op de [[Elfde van de elfde|11. van de 11.]] (11 november). De vörst is maisttieds de prins van vurrege joar. 

De vernuimde karnevaalsgrout is de linkerhaand schuun laangs de nek te leggen en ''Alaaf'' zèggen.

== Woar ien Nederlaand wordt karnevaal vijerd? ==
Karnevaal wordt veuraal vijerd ien t zuden van de revieren, moar ook boven de grode revieren wordt karnevaal vijerd; ([[Oldnzel|Oldenzoal]], [[Iesselstein|Ieselstain]], [[Montfoort]], [[Zwolle|Zwòl]] en [[Hoogland (Amersfoort)|Hooglaand]]). Wieder wordt karnevaal ook ien [[Tweante|Twìnte]] en [[Sallaand|Zallaand]] en ien n poar katholieke enkloaves zo as [['s-Heerenbarg|'s-Heerenbaarg]], [[Grolle]] ien de [[Achterhook|Aachterhouk]] en [[Troapel]] en [[Kloosterboeren]] ien [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]] vijerd. Moar ook ien Raandstad wordt der karneval vijerd en dan veuraal ien [[Bollenstreek]]. Karnevaal is hier ien de joaren '60 en '70 introduzeerd deur veurnoamelk Limbörgse en Broabantse poaters dij ien [[Noordwijkerhout]] waarkden bie de "Sancta" (n opvangzèntrum veur gaistelk en lichoamelk handikapten) en ien [[Voorhout]] bie de BNS (een katholieke middelboare school woar ze lesgaven). Ook ien de omliggende dörpen zo as ien [[Noordwijk]], [[Warmond]], [[Lisse]], [[de Zilk]] en [[Sassenheim]] wordt karnevaal vijerd.

== Braziljoans karnevaal ==

[[Bestaand:Kellykey.jpg|thumb|right|200px|Braziljoanse zangeres [[Gustava Mecklenberg]] ien Samba Schoul Parade ien [[Rio de Janeiro]].]]
[[Bestaand:Baianas-imperatriz-2008.jpg|thumb|200px|right|"Baianas" van de Imperatriz Leopoldinense Samba Schoul ien [[Rio de Janeiro]].]]
t Brazieljoanse karnevaal is veural bekènd om de oetbundeghaid doarmit t vijerd wordt. Der binnen haile [[samba]]schoulen dij oetsloetend richt binnen op karnevaal. De manaaier doarop zai mitdoun is per schoul weer verschaaiden; ritme, plunjerij en daanskes binnen per streek bepoald. De grode optochten ien [[São Paolo, Brazilië|São Paolo]] en [[Rio de Janeiro]] worden laaidt deur de sambaschoulen, woarbie de toukiekers nait mitdoun. Ien aander dailen van Brazielje, woar karnevaal klainder vijerd wordt is t juust de bedoulen dat elkenain mit dut.

Karnevaal is de grootste vakaansie ien Brazielje en is oetgruid tot n ienörm gebeuren. t Haile laand ligt sikkom n haile week plat en t feestvijern gaait deur töt ien de loate uurtjes, heufdzoakelk ien de steden aan de kost.<ref>[http://www.topics-mag.com/internatl/holidays/brazil/carnival-brazil.htm Topics-mag.com. Carnival in Brazil. 7 October 2008] bekeken 4 juni 2011</ref> Tiedens karnevaal wordt der 80% van de joarliekse [[bier]]omzet draaid, en t [[toerisme]] krigt 70% van joarliekse bezuikers. De regeren dailt [[kondoom]]s oet en is drok mit bewaitenshaidskampanjes om t verspraaiden van [[AIDS]] tegen te goan. 

Allain al ien Rio de Janeiro kwammen 4,9 miljoen mènsken noar t karnevaal ien [[2011]], woarvan 400.000 bezuikers wazzen.<ref>[http://www1.folha.uol.com.br/cotidiano/888444-apos-recorde-de-publico-rio-limita-blocos-no-carnaval-2012.shtml folha.uol.com.br - apos Recorde de Publico Rio Limita Blocos no Carnaval 2012]</ref>

== Grunnegs karnevaalslaid ==
:Karnevaal ien t noorden, dat is n feest mit pit;
:van [[Veendaam (dörp)|Veendaam]] noar [[Olle Pekel]], elkenain dut mit;
:van [[Hogezaand]] tot [[Sapmeer]];
:van Grunnen tot aan [[Grunnen (stad)|t Stad]];
:elkenain, elkenain, elkenain gaait plat.

== Limbörgs karnevaalslaid ==
:rood geel n grûn es de kleur van vasteloavendj;
:rood geel n grûn es de kleur van karnevaal.

:goat toch drinke, joajoa goat toch drinke
:noe is karnevaal
:goat toch feeste, joajoa goat toch feeste
:noe is karnevaal, dan maag dat zaat

== Noamen van steden en lougen ==
Tiedens karnevaal kriegen de steden en lougen van karnevaal almoal n aander noam. Hieronder stoan n aantel veurbeelden:

* [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorn]] - [[Knienenstad]]
* [[Bergen op Zoom]] - [[Krabbegat]]
* [[Bornebrook]] - [[Knolnbrook]]
* [[Breda]] - [[Kielegat]] 
* [['s-Hertogenbosch (stad)|Den Bosch]] - [[Oeteldonk]]
* [[Dèventer|Deventer]] - [[Stokvissengat]]
* [[Deutekem|Deutechem]] - [[Leutekum]]
* [[Eanter|Ìnter]] - [[Boorkötteldoarp]]
* [[Eanske|Ìnskedee]] - [[Krekkelstad]]
* [[Haaren]] - [[Struivendurp]]
* [[Hoarle (Healdern)|Hoarle]] - [[Sükkewötteldoarp]]
* [[Oldnzel]] - [[Boeskoolstad]]
* [[Riesn]] - [[Bolnpeterstad]]
* [[Tilburg]] - [[Kruikenzeikers]]
* [[Tilgt]] - [[Waterpönskesdoarp]]
* [[Troapel]] - [[Kloosterwieke]]
* [[Venlo]] - [[Zoepkoel]]
* [[Vught]] - [[Dommelbaarzendurp]]
* [[Wierdn|Wierden]] - [[Tolmennekesdoarp]]
* [[Zwolle|Zwòl]] - [[Sassendonk]]

== Nedersaksisch ==
* [[Grunnegs]]: ''karnevaal'', ''vastenoavend''
* [[Stellingwarfs]]: ''karneval''
* [[Tweants]]: ''karneval, karnaval, kernaval, vasseloawnd''
* [[Veluws]]: ''karneval''

== Hìnwiezen ==
<references/>

[[Kategorie:Grunnegs artikel]]
[[Kategorie:Karnevaal| ]]

Weaderümme nå Karnevaal.

Van "https://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Karnevaal"