Kebolehulangan
Kebolehulangan merupakan prinsip utama yang menyokong kaedah saintifik. Untuk dapatan kajian boleh dibuat semula bermakna keputusan yang diperolehi melalui eksperimen atau kajian pemerhatian atau dalam analisis statistik tetapan data harus dicapai semula dengan tahap kebolehpercayaan yang tinggi apabila kajian itu direplikasi. Terdapat pelbagai jenis replikasi[1] tetapi lazimnya kajian replikasi melibatkan penyelidik yang berbeza menggunakan metodologi yang sama. Hanya selepas satu atau beberapa replikasi yang berjaya sebegini barulah hasil diiktiraf sebagai pengetahuan saintifik.
Dengan skop yang lebih sempit, kebolehulangan telah diperkenalkan dalam sains pengiraan: Sebarang keputusan hendaklah didokumenkan dengan menjadikan semua data dan kod tersedia dalam cara yang pengiraan boleh dilaksanakan semula dengan hasil yang sama.
Dalam dekad kebelakangan ini, terdapat kebimbangan yang semakin meningkat bahawa banyak hasil saintifik yang diterbitkan gagal dalam ujian kebolehulangan, menimbulkan krisis kebolehulangan atau kebolehulangan.
Rujukan
[sunting | sunting sumber]- ^ Tsang, Eric W. K.; Kwan, Kai-man (1999). "Replication and Theory Development in Organizational Science: A Critical Realist Perspective". Academy of Management Review. 24 (4): 759–780. doi:10.5465/amr.1999.2553252. ISSN 0363-7425.
Pautan luar
[sunting | sunting sumber]Cari Kebolehulangan dalam Wikikamus bahasa Melayu, kamus bebas. |
- Transparency and Openness Promotion Guidelines from the Center for Open Science
- Guidelines for Evaluating and Expressing the Uncertainty of NIST Measurement Results of the National Institute of Standards and Technology
- Reproducible papers with artifacts by the CTuning foundation
- ReproducibleResearch.net