Интернет-протокол

Интернет протокол, крат. ИП (англиски: Internet Protocol, скр. IP = „семрежен протокол“) — неконекциски ориентиран што значи дека патеката т.е. рутата од изворот до одредиштето не треба да се воспостави пред пакетите (со податоците) да влезат во мрежата. Можно е секој пакет да си има своја различна независна рута од рутата на претходниот пакет кој има иста изворна и дестинациона IP-адреса. IP не гарантира дека пакетите ќе пристигнат во оригиналната секвенца ниту пак дека воопшто ќе пристигнат до нивното одредиште.

Засега постојат две верзии на IP протоколот, и тоа: IP верзија 4 (IPv4), која е опишана во RFC 791, и IP version 6 (IPv6), опишана во RFC 1883-1887. Описот на IP ги содржи следниве многу значајни елементи:

• IP ги дефинира основните податочни единици кои можат да се испратат преку Интернет т.е. IP дефинира формат на податочни единици (датаграми) кои се испраќаат;
• IP-програмот ги извршува насочувачките функции врз основа на IP-адресите;
• Фрагментација и составување на датаграмите со цел да се обезбеди пренос на податоци со различни должини;
• IP содржи сет на правила за тоа како хостовите (крајните корисници) и насочувачите да се справат со добиените датаграми, како и кога да се генерираат пораки за грешка и за тоа кога може датаграмите да се отстранат од мрежата.

Развојот на IPv6 главно бил мотивиран од малиот адресен простор во IPv4. Експанзијата на користењето на интернет услугите довела до потреба да се редефинира заглавјето со цел да се овозможи поефикасно насочување и поголем адресен простор (т.е. поголем број IP-адреси).

Интернет Протоколот (IP) е податочно ориентиран протокол кој се користи за пренос на податоци низ поврзани мрежи со користење на технологијата на комутација на пакети.

IP е протокол на мрежно ниво во пакетот на интернет протоколи кој е енкапсулиран во протоколите на податочно ниво (како што е на пример Етернет).

Како протокол на пониско ниво, IP обезбедува сервиси за комуникација помеѓу комјутерите со користење на едниствени адреси.

Интернет протоколот е одговорен за адресирање на домаќини и насочувачки датаграми од изворни домаќини до крајните домаќини преку една или повеќе ИП мрежи. За оваа цел Интернет протколот дефинира адресирачки систем кој има две функции. Адресите ги идентификуваат домаќините и овозможуваат сервис за логички локации. Секој пакет е обележан со наслов кој содржи метаподатоци со цел за достава. Овој процес на бележење се нарекува и енкапсулација.
ИП е протокол без врска и нема потреба од поставка на кола пред пренос.

Во принцип интернет протоколот не е мрежа на која што можеме да и веруваме. Заради тоа мрежата на интернетот е ненадежна бидејќи може било која врска да прекине во секој момент. Овој протокол динамички се справува со тие проблеми. Не постои некој глобално надлежен орган кој ја следи или одржува мрежата. Со цел да се намали сложеноста на мрежата, инетелигенцијата е сместена во системот на крајните корисници. Насочувачите во процесот на праќање на податоците преку мрежата едноставно ги препраќаат пакетите до следниот познат дестинациски портал.

Посотјано се бараат начини на подобрување на пакетите низ интернет мрежата и тоа се прави најдобро што може, сепак сервисите ги карактеризираме како ненадежни. Во јазикот на мрежната архитектура тоа е безконекциски протокол. Причините за влошување на надежноста се: -корумпирани податоци -изгубени пакети -дупликати пакети -добивање на пакети вон редослед

Интернет протоколот v4 гарантира дека заглавјето на пакетот ќе биде без грешки, при сумарните проверки, низ сите насочувачки јазли. Со ова се отфрла нус ефектот: отфрлање на пакетите со погрешно заглавје. Во овој случај не е потребно известување до крајните корисници, иако такво постои во IMCP. Од друга страна интернет протоколот v6 го отфрлил користењето на проверка на заглавјето со цел брзо препраќање низ елементите во мрежата.^[1]

Уште еден проблем на интернет протоколот е што не гарантира пренос за одредена патека, дури и таа да е достапна и доверлива. Едно од техничките ограничувања е големината на пакетите. Апликацијата мора да се осигура дека користи соодветини трансмициски одлики. Некои огроворности се наоѓаат меѓу апликацискиот и ИП слојот. Кога се користи IPv6 постојат објекти за одредување на единица со максимална големина на локалните врски како и за целата траекторија до крајното одредиште.IPv4 повеќемрежниот слој ја има способноста за автоматско фрагментирање на оригиналниот датаграм на помали единици, во кој случај што интернет протоколот обезбедува повторно подредување на фрагменти кои се надвор од редослед.^[2]

Можеби најсложените делови од Интернет протоколот се адресирањето и насочувањето. Адресирањето се однесува на тоа како на крајните домаќини им се доделуваат IP-адреси и како адресите на подмрежите се поделени и групирани. ИП насочувањето го прават сите домаќини, но најважно кај повеќемрежните насочувачи, обично се користат протоколи со внатрешни или надворешни портали да помогнат при правењето испраќачки одлуки на ИП датаграми низ мрежите поврзани на ИП.

Во мај 1974 IEEE објавија труд со наслов „Протокол за интерврска со пакетни мрежи“ (анг. "A Protocol for Packet Network Interconnection")^[3]. Авторите Винт Церф и Боб Кан, опишаа протокол за споделување на ресурси со користење на прекинувачки пакети меѓу јазлите. Компонентата со централна контрола на овој модел беше „трансмисиски контролен програм“ кој ги вклучуваше и конекциски ориентираните врски и датаграм сервисите меѓу домаќините. Монолитниот трансмисиски контролен програм подоцна беше поделен и ги вклучува модуларниот Трансмискиот контролен протокол (TCP) и конекциски ориентиран слој. Овој модул униформно се нарече TCP/IP, иако оттогаш формално се нарекува комплет интернет протокол (анг. Internet Protocol Suite).

Верзиите од IPv0 до IPv3 се развивачките протоколи, сè до појавувањето на IPv4, којшто се користеа меѓу 1977 и 1979та година. Верзија 5 се користеше од Протоколот за поточен интернет, додека верзиите од 6 до 9 беа избрани како разни протоколни модели со цел замена на IPv4:SIPP (Едноставен интернет протокол Плус(анг. Simple Internet Protocol Plus), сега познато како IPv6), TP/IX (RFC 1475), PIP (RFC 1621) и TUBA (TCP и UDP with со големи адреси, RFC 1347), но SIPP беше официјално назначена како наследник на IPv4 и официјално е стандардизиран како IPv6.

IPv6 нема за брзо време да го замени IPv4 протоколот. Двете верзии ќе мора да коегзистираат подолго време. Во принцип IPv6 може да биде имплементирана како програмска надградба на постоечката IPv4 опрема овозможувајќи подолга транзициона фаза, а со тоа и намалување на трошоците за нова опрема штитејќи ги на тој начин претходните вложувања.

Не може да се каже дали сите Интернет оператори ќе преминат на IPv6 технологија во блиска иднина, бидејќи тоа практично зависи од бенефициите кои би ги добил операторот. Сега засега повеќето оператори се опкружени со IPv4 насочувачи и најголемиот дел од сообраќајот треба да се адаптира на IPv4 мрежите поради што интересот за промена е мал. Новите plug-and-play одлики кои ги прават IPv6 мрежите многу поедноставни за конфигурирање и одржување од IPv4 мрежите можат да бидат привлечни за некои оператори чија инфраструктура брзо еволуира. Со цел да се поедностави преодот кон IPv6 важно е постоечките IPv4 апликации да бидат способни да работат и со IPv6 апликации (пр. производителот на Интернет пребарувачи треба да им овозможи на клиентите да комуницираат со двете IP верзии).

Битен предуслов за кооперативност е хостовите кои користат IPv6 протокол да користат дуални stack’s еден за IPv4 протоколниот stack и еден за IPv6 протоколниот stack. Краткорочно гледано може да се заклучи дека воведувањето на IPv6 го прави изборот на IP протокол посложен, а бенефициите во поглед на поефикасното насочување ќе зависат од тоа дали операторите ќе извршат ориентирање кон IPv6. Долгорочно гледано не постои никаква дилема. IPv6 е покомплетен и поефикасен протокол отколку IPv4 кој може да го истисне штом апликациите ќе се развиваат така што ги искористуваат предностите на IPv6 како што е на пример QoS поддршката.

Интернет протоколот е ранлив на различни напади. Темелна оценка на слабостите, заедно со предложени ублажувања, беше објавен во 2008^[4], и е моментално обработуван од ИЕТФ.^[5]

• RFC 791
• Data Communication Lectures of Manfred Lindner - Part IP Technology Basics
• Data Communication Lectures of Manfred Lindner - Part IP Technology Details
• Data Communication Lectures of Manfred Lindner - Part IPv6
• IPv6.com - Knowledge Center for Next Generation Internet IPv6