Jesoa araka ny jodaisma

I Jesoa dia heverin' ny fivavahana jiosy ho olona fotsiny fa tsy Andriamanitra na zanak' Andriamanitra akory aza. Antson' izy ireo amin' ny teny hebreo hoe יֵשׁוּ‎‎ / Yēšū i Jesoa. Ivom-poto-kevitra amin' ny jodaisma ny maha tokana sy ny maha hafa tanteraka an' Andriamanitra (Deoterônômia 6.4)^[1], ary ny fivavahana amin' ny olombelona dia heverina ho endrika fanompoan-tsampy. Noho izany dia mitsipaka ny fiheverana an' i Jesoa (na ny mesia jiosy hoavy) ho Andriamanitra^[2], na ho mpanelanelana amin' Andriamanitra, na ampahany ao amina Trinite^[3] ny jodaisma.

Ny jodaisma dia milaza fa tsy mesia i Jesoa, satria sady tsy nahatanteraka ny faminaniana momba ny Mesia voalaza ao amin' ny Tanakh izy no tsy nahitana ireo toetra mampiavaka manokana ny Mesia. Milaza ny Jiosy fa tsy nahatanteraka ireo faminaniana ny amin' ny hanamboarana ny Tempoly Fahatelo (Ezekiela 37.26-28)^[4], momba ny famerenana indray ny Jiosy ho any Israely (Isaia 43.5-6)^[5], momba ny famerenana ny fandriam-pahalemana (ny fiadanana) ety ambonin' ny tany (Isaia 2.4)^[6] ary momba ny fampiraisana ny olombelona rehetra eo ambany fahefan' ny Andriamanitr' i Israely (Zakaria 14.9)^[7] i Jesoa. Ankoatr' izany, araka ny lovantsofina jiosy, dia tsy misy mpaminany intsony aorian' i Malakia^[8], izay nanolotra ny faminaniany taorian' ny taonjato faha-5 tal. J.K^[9].

Efa hatry ny ela no nisian' ny fitsikeran' ny fivavahana jiosy an' i Jesoa. Ny Talmoda, izay nosoratana sy nangonina tamin' ny taonjato faha-3 hatramin' ny faha-5 taor. J.K.^[10], dia misy tantara izay heverina hatramin' ny Andro Antenatenany ho fitantarana manala baraka an' i Jesoa^[11]. Ao amin' ireo tantara ireo dia mpandà ny finoana sady manafintohina i Yeshu HaNozri ("Jesoa avy ny Nazareta") izay nohelohin' ny antenimiera ambony jiosy noho izy nampiely ny fanompoan-tsampy sy ny fanaovana hatsarana (majika)^[12].

Ny teny hoe Yeshu dia fanafohezan-teny izay manana izao hevitra izao: "hofafana anie ny anarany sy ny fahatsiarovana azy"^[13]. Mihevitra ny ankamaroan' ny manam-pahaizana ankehitriny fa tsy ahafahana mamantatra an' ilay Jesoa ara-tantara ireo tahirin-kevitra ireo^[14]. Ny Mishneh Torah, izay asasoratra momba ny lalàna jiosy tamin' ny faramparan' ny taonjato faha-12 nosoratan' i Moses ben Maimon (izay fantatra amin' ny anarana hoe Maimônida), dia manambara fa "vato fanafintohinana izay nahatonga ny ankamaroan' ny olona eran' izao tontolo izao ho voafitaka sady hanompo andriamanitra hafa fa tsy ny Tompo" i Jesoa^[15].

Ny literatiora hebreo tamin' ny Andro Antenatenany dia ahitana ny Sefer Toledot Yeshu (hebreo: ספר תולדות ישו) izay mitantara an' i Jesoa ho zanak' i Josefa na zanak' i Pandera. Miresaka an' i Jesoa ho mpisandoka ilay fitantarana^{[16] [17]}.

• Jesoa

• Jesoa ara-tantara
• Jesoa ao amin' ny kristianisma
• Jesoa araka ny silamo
• Jesoa araka ny bahaisma
• Jodeô-kristianisma

1. ↑ "Mihainoa, ry Israely: Iaveh Andriamanitsika, dia izy ihany no Iaveh." (Deo. 6.4)
2. ↑ Jacobs, Joseph; Kohler, Kaufmann; Gottheil, Richard; Krauss, Samuel. "Jesus of Nazareth". Jewish Encyclopedia. Tahiry tamin' ny 26 Febroary 2016. Jereo Avodah Zarah 17a:1 sy Sanhedrin 43a:20, Gittin 57a:3-4, ary Sotah 47a:6.
3. ↑ Kessler, Ed. "Jesus the Jew". BBC.Tahiry tamin' ny 7 Desambra 2012.
4. ↑ "²⁶ Sady hanao fanekem-pihavanana amin' izy ireo aho, ka ho fanekena aminy mandrakizay izany; ary izaho hanorina azy, hampitombo azy, ary hanangana ny fitoerako masina eo aminy mandrakizay. ²⁷ Ny fonenako, ho eo ambonin' izy ireo; izaho ho Andriamaniny; ary izy ho vahoakako. ²⁸ Dia ho fantatry ny firenena fa Iaveh aho manamasina an' Israely, rahefa ho eo aminy mandrakizay ny fitoerako masina." (Ezek. 37.26-28) Ny Baiboly Masina.
5. ↑ "⁵ Aza mahatahotra, fa momba anao Aho; Hitondra ny taranakao avy any atsinanana Aho, ary avy any andrefana no hanangonako anao; ⁶ Ny avaratra hilazako hoe: Avoahy, ary ny atsimo hoe: Aza hazonina; Alao ny zanako-lahy avy lavitra sy ny zanako-vavy avy any amin' ny faran' ny tany," (Isaia 43.5-6) Ny Baiboly
6. ↑ "Ary hitsara ny adin' ny jentilisa Izy Ka hampiaiky firenena maro; Dia hanefy ny sabany ho fangady ireny, Ary ny lefony ho fanetezam-boaloboka; Ny firenena tsy hanainga sabatra hifamely Na hianatra ady intsony" (Isaia 2.4) Ny Baiboly. "Ho mpanelanelana amin' ny vahoaka izy, ary ho mpitsara ny firenena maro. Ny sabany hotefeny ho lela fangadin' omby, ary ny lefony ho antsy fijinjana. Ny firenena tsy hisy hanangan-tsabatra hamely ny firenena hafa, ary tsy hianatra ady intsony ny olona" (Izaia 2.4) Ny Baiboly Masina
7. ↑ "Ary Iaveh ho tonga mpanjaka amin' ny tany rehetra; ary amin' izany andro izany, dia ho tokana ihany Iaveh, ary ny anarany ho tokana ihany." (Zakaria 14.9) Ny Baiboly Masina
8. ↑ Simmons, Shraga (March 6, 2004). "Why Jews Do not Believe in Jesus". Aish.com. Tahiry tamin' ny 16 Marsa 2006.
9. ↑ "Malachi, Book of". Jewish Encyclopedia. Tahiry tamin' ny 18 Mey 2013.
10. ↑ "Talmud". Jewish Encyclopedia. Tahiry tamin' ny 6 Septambra 2011.
11. ↑ "Jesus". Jewishvirtuallibrary.org. Tahiry tamin' ny 9 Novambra 2016.
12. ↑ Kessler, Edward; Wenborn, Neil (2005). A Dictionary of Jewish-Christian Relations. Cambridge University Press. p. 416. ISBN 978-1-139-44750-8. Tahiry tamin' ny 7 Septambra 2015.
13. ↑ David M. Neuhaus, 'How Israeli Jews' Fear of Christianity Turned Into Hatred,' Haaretz 6 February.
14. ↑ Theissen, Gerd; Merz, Annette (1998). The Historical Jesus : a Comprehensive Guide. Fortress Press. ISBN 978-1-4514-0863-8. , pp. 74–75. Tahiry tamin' ny 5 Aogositra 2020.
15. ↑ Jeffrey, Grant R. (2009). Heaven: The Mystery of Angels. Random House Digital. p. 108. ISBN 978-0-307-50940-6. Tahiry tamin' ny 14 Septambra 2015.
16. ↑ Adam Sutcliffe (November 10, 2005). Judaism and Enlightenment. Cambridge University Press. pp. 141–. ISBN 978-0-521-67232-0. Tahiry tamin' ny 8 Desambra 2019.
17. ↑ Pandera na Pantera (grika: Πανθήρα / Panthêra), atao amin' ny anarana lava hoe Tiberius Julius Abdes Pantera, dia miaramila rômana.