Lengua gallo
|
|
Quel articul chì l'è scrivüü in Lumbard, cun l'urtugrafia insübrica ünificada. |
El Gallo (scrit anca galo, gallou o galot; in frances ciamaa anca gallèse o britto-roman) l'è una lengua rumanza d'oïl parlada in de la Bretagna urientala.
Difüsiun e carateristigh
[Modifega | modifica 'l sorgent]Quela lengua chì l'è parlada in di dipartiment de Ille-et-Vilaine, Loire-Atlantique, Côtes-d'Armor e Morbihan. La zona l'è ciamada anca Alta Bretagna.
El Gallo, che l'è una lengua d'oïl, el gh'ha 'vüü anca una mota de inflüenz del Bretun, la lengua celtiga parlada in del rest de la Bretagna. El Gallo el s'è difundüü in Bretagna adasi adasi, perchè prima se parlava dumà el Bretun. El furma un continuum cunt el Nurman, el Picard e 'l Pitavin (cui quai dunca el gh'è un poo de intercumprensiun; per esempi cui dialet de Jersey e Guernsey). Inultra el gh'ha fort relaziun cunt i parlà de la Maiena e del Maine (mayennais e manceau/sarthois), tant che un quaivün je cunsidera sò dialet: in 'stu cas, el Gallo el saria parlaa in d'un teritor ben püssee grand de quel de la Bretagna urientala.
In del 2004 la regiun bretun l'ha recugnussüü el Gallo 'me lengua de la Bretagna (insema al Bretun), in de l'ambit de un pian per el bilenguismu regiunal.
In del 2006 el Gallo l'è prupost 'me lengua facultativa a l'esam de la matürità (dumà in Bretagna, uviament).
A l'esist minga vöna sula urtugrafia per scriv el Gallo: se partiss de grafii püssee ligaa al mudel frances e se riva a quei che vurarissen dàgh püssee "indipendenza" rispet a la lengua de Paris.
Variant
[Modifega | modifica 'l sorgent]L'usservatori lenguistigh Linguasphere el recugnuss cinch varietà de Gallo:
- Malouin (de Saint-Malô).
- Bocage.
- Rennais (de Rennes).
- Châteaubriandais (de Châteaubriand).
- Nantais (de Nantes).
Esempi de lengua
[Modifega | modifica 'l sorgent]Le monde vienent tertout librs su la terre e c'ét de méme q'i s'entr-valent en dret e dignitë.