Fronton

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Gelaens. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

'n Fronton ofwaal pediment is in de boewkuns de bekroaning van 'ne gevel, 'n vinster en de ingank van 'n geboew, en haet de vörm van 'ne lieëge driehook, 'ne baog of 'n segment.

In de Klassieke Boewkuns (Grieke en Romeine) wirt de fronton in de veurgevel dèks gebruuk om de ingankspartie te benaodrökke. Geboewe die later zint geboewd in de classicistische en neoclassicistisch sjtiel, höbbe dèks 'n fronton. 't Paleis op de Dam en 't Koninklijk Theater Carré in Amsterdam zint tweë veurbeelde hiejvan.

Sóms wirt 'n timpaan es synomiem gebruuk veur ’n fronton, wodoor ze dèkser doorein waere gebruuk. 'ne Timpaan is ouch dèks 'n verserend element in de architectuur, meistal bie kirke, meh sjtamp oet de Middelieëwe.

• 
  Leëuwepaort mèt börchmoer en klassiek fronton (Mycene ca 1350 v. chr.)
• 
  Fronton bie 't Paleis op de Dam
• 
  Fronton mèt leëuwe van 't Theater Carré
• 
  Kesjteël Goedenrade, sjoan veurbeeld van ’n timpaan bie ’n Limburgs kesjteël