Drorakéit

 

Mat Drorakéite wéi der amerikanescher Atlas, Titan, Saturn, souwéi der sowjetescher Wostok, Woschod, Sojus an der chineesescher Langer Marsch 2E goufen a ginn och Mënschen an de Weltraum geschéckt. Och de bemannten amerikanesche Space Shuttle gëllt als eng Drorakéit, well si als Transportmëttel vu Mënschen a Laaschten an de Weltraum gedéngt huet.

Déi bekanntst europäesch Drorakéit ass d'Ariane an der aktueller Ausbaustuf Ariane 5. Si gehéieren zu de wéinege Rakéitentyppen déi eng Duebelstartvirriichtung hunn a fir de Start vun zwou grousse Notzlaaschten u Bord vun enger Rakéit ausgeluecht sinn.

Zu de stäerkste jee gebauten Drorakéite gehéieren déi US-amerikanesch Saturn V souwéi déi sowjetesch N1 an Energija. Keng vun dëse Rakéite gëtt momentan hiergestallt. Déi stäerkst Drorakéit déi am Asaz ass, ass déi vu Boeing entwéckelt a gebaut Delta IV Heavy, déi den 21. Dezember 2004 vum Kennedy Space Center aus hiren Éischtfluch absolvéiert hat. Déi stäerkst russesch Drorakéit déi am Asaz ass, ass d'Proton-M. Déi stäerkst europäesch Drorakéit am Asaz ass d'Ariane 5 ECA.

Dës Tabell weist déi aktuell fir staatlech a kommerziell Notzlaaschte benotzbar Drorakéiten, souwéi Rakéiten, déi mat ausreechender Sécherheet an noer Zukunft hir Éischtflich maachen an deelweis scho gebucht Starten hunn.

1. ↑ ^{1,0 1,1 1,2} Bis elo nëmme Feelstarten
2. ↑ ^{2,0 2,1 2,2 2,3} Nach net geflunne Rakéit mat gebuchte Notzlaaschten
3. ↑ ^{3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 3,7} Nach net geflunne Rakéit ouni gebucht Notzlaaschte resp. onbekannt
4. ↑ ^{4,0 4,1} fir kommerziell Notzlaaschten net ze gebrauchen

• Eurockot (Bedeelegung vun Däitschland a Russland), Händler vun der Drorakéit Rockot (Notzlaascht zirka 1,9 t LEO). Käschte pro Start zirka 13 Mio. Euro. Fir den Designe deen op der SS-19 baséiert stinn 100–200 Rakéite fir den Ëmbau bereet.
• COSMOS International Satellitenstart GmbH, Händler vun der Drorakéit Kosmos
• ISC Kosmotras, Händler vun der Drorakéit Dnepr (Notzlaascht zirka 3,7 t LEO)
• Starsem (Bedeelegung vu Frankräich a Russland), Händler vun der Drorakéit Sojus (Notzlaascht zirka 7–8 t LEO, 3 t GTO) bei Start vu Baikonur an Plessezk
• Arianespace (ESA), Händler vun der Drorakéit Ariane 5 (Käschte pro subventionéierte Start zirka 150 Mio. Euro, Notzlaascht 21 t LEO, 9,6 t GTO), der Sojus bei Starte vu Kourou an der Drorakéit Vega
• International Launch Services, Händler vun der Drorakéit Proton an zukünfteg och Angara
• Start um Mier, Händler vun der Drorakéit Zenit
• SpaceX, Entwécklung, Betrib a Vermaartung vun der Drorakéit vun der Falcon-Rei
• United Launch Alliance Startduerchféierung vun der Atlas, Delta II an Delta IV Rakéiten, souwéi Verkeefer vun deene Rakéiten un d'US-Regierung
• Orbital Sciences Corporation, Händler vun der Drorakéit Minotaur (steet fir kommerziell Starten net zur Dispositioun), Pegasus an Taurus
• Boeing Launch Services, Händler vun Delta II an Delta IV a kommerzielle Clienten.
• NPO Maschinostrojenija, Händler vun der Drorakéit Strela
• Staatleche Rakéitenzentrum Makejew, Händler vun der Drorakéit Wolna a Schtil
• Antrix, Händler vun der indescher Drorakéit PSLV an GSLV
• Mitsubishi Heavy Industries, Händler vun der Drorakéit H-2A
• China Great Wall Industry, Händler fir chineesesch Drorakéiten

2011 si 84 Drorakéite gestart, dovu waren der 78 (93 %) erfollegräich. De Start vun der russescher Raumsond Fobos-Grunt gëtt dobäi als erfollegräich gezielt, well d'Drorakéit feelerlos geschafft hat, och wann d'Sond net op de Wee zum Mars bruecht gouf. Zwou weider Raumsonde ware Mars Science Laboratory a GRAIL. Siwe Starten hu bemannt Raumschëffer an de Raum bruecht. D'Starten hu sech op follgend d'Länner, Drorakéiten a Startplaze verdeelt:

Als Ewechwerfrakéit oder Eeweerakéit^[1] bezeechent een all d'Typpe vu Rakéiten, déi nëmmen eemol gestart kënne ginn. Dat sinn haut bal all Drorakéiten. All gebraucht Rakéitestufe ginn nom Ausbrennen ofgetrennt a falen zeréck op d'Äerd oder verglousen an der Atmosphär. Uewerstufe bleiwen dacks méi laang als Weltraumschrott am Äerdorbit.

Ausname si virun allem déi vum Berthold Seliger Ufanks der 1960er Joren entwéckelt Héichtefuerschungsrakéiten, d'Energija, deenen hir Boostere fir e puer Starte gebraucht konnte ginn, an de Space Shuttle mat senge Feststoffboosteren. Allerdéngs geet bei deene Leschten ëmmer de baussenzegen Tank verluer.

De Recycling vun den ënneschte Rakéitestufe wier technesch realiséierbar, mä gëtt kaum praktizéiert, well d'Sécherstellung an déi uschléissend Inspektioun an d'Nokucke vun der Stuf dacks méi kascht, wéi d'Hierstelle vun enger neier Stuf. Weiderhi misst eng recyclabel Stuf mat spezielle Landesystemer, wéi beispillsweis Fallschiermer, versi ginn.

• F.-Herbert Wenz: Die legendäre EUROPA-Trägerrakete. Geschichte und Technik der in Deutschland gebauten 3. Stufe. Stedinger Verlag, Lemwerder 2003, ISBN 3-927697-27-3
• Hans-Martin Fischer: Europas Trägerrakete ARIANE. Geschichte und Technik zum letzten Start der ARIANE 4. Stedinger Verlag, Lemwerder 2004, ISBN 3-927697-32-X
• Halb Rakete und halb Segelflugzeug. In: Die Zeit, Nr. 6/1970

1. ↑ Beleeg fir d'Stéchwuert Eeweerakéit an enger Presseerkläerung vun der ESA