Dag Hammarskjöld

Dag Hammarskjöld
Gebuer	29. Juli 1905 Jönköping
Gestuerwen	18. September 1961 Ndola
Doudesursaach	Fligeraccident
Nationalitéit	Schweden
Educatioun	Universitéit Uppsala, Universitéit vu Stockholm
Aktivitéit	Politiker, Diplomat, Ekonomist, Dichter, Schrëftsteller, Philosoph
Partei	Onofhängeg
Member vun	Schweedesch Akademie, American Academy of Arts and Sciences
Famill
Papp	Hjalmar Hammarskjöld
Mamm	Agnes Maria Carolina Almquist
Geschwëster	Åke Hammarskjöld, Bo Hammarskjöld, Sten Hammarskjöld

Den Dag Hjalmar Agne Carl Hammarskjöld gebuer den 29. Juli 1905 zu Jönköping a Schweden, a gestuerwen den 18. September 1961 op der Grenz vu Sambia, war e schweedesche Politiker, Auteur an den zweete Generalsekretär vun de Vereenten Natiounen.

Den Dag Hammarskjöld krut 1961 posthum de Friddensnobelpräis.

Den Hammarskjöld huet Droit, Philosophie an Ekonomie studéiert.

Tëscht 1936 an 1945 war hie Staatssekretär am schweedesche Finanzministère a vun 1941 bis 1948 President vum schweedesche Räichsbankdirektorium. 1949 ass hie Staatssekretär am Ausseministère ginn.

Nodeem d'Sowjetunioun véier Kandidaten refuséiert hat, gëtt den Hammarskjöld de 7. Abrëll 1953 als Kompromësskandidat zum neie Generalsekretär vun de Vereenten Natioune gewielt.

Säi Virgänger, den Norweger Trygve Lie huet bei der Remise vum Virsëtz gemengt, den Hammarskjöld géif elo "den onméiglechste Job op der Welt" iwwerhuelen.

Effektiv war d'Plaz vum Generalsekretär net onkomplizéiert a seng Roll ënner de Membere vum Sécherheetsrot ëmstridden, ëmsou méi wéi d'Zäite vum Kale Krich hiren Héichpunkt haten. War den Hammarskjöld virun senger Carrière bei der UNO international nach e relatiivt onbeschriwwent Blat, sou sollt sech dat elo séier änneren. Ee vu sengen éischte Projete war et d'Responsabilitéite vum Generalsekretariat vis-à-vis vum Sécherheetsrot nei ze definéieren an hiren Afloss ze stäerken. Hien huet en eegent Sekretariat mat 4000 Mataarbechter grënne gelooss an drop insistéiert, datt de Generalsekretär am Noutfall eegestänneg Decisioune huele kéint d. h. ouni fir d'éischt beim Sécherheetsrot oder der Generalversammlung Réckfro halen ze missen.

1954 geléngt dem Hammarskjöld e klengt diplomatescht Konschtstéck andeems e China dovun iwwerzeegt krut amerikanesch Krichsprisonéier aus dem Koreakrich fräizeloossen. 1956 spëtzt sech de Konflikt ëm de Suezkanal geféierlech zou an d'Gefor datt d'Situatioun zu engem neie Weltkrich eskaléiert ass grouss. Den Hammarskjöld intervenéiert a verhandelt erfollegräich mat Egypten iwwer d'Stationéiere vun der - no enger Iddi vum Kanadier Lester Pearson - nei begrënnter United Nations Emergency Force (UNEF) an der Regioun. Et war dëst déi éischt militäresch Friddensmissioun vun der UNO.

Nach dat selwecht Joer probéiert hien d'Situatioun an der Ungarn Kris ënner Kontroll ze kréien, déi Kéier awer ouni grousse Succès.

1957 gëtt den Hammarskjöld eestëmmeg vun der UNO-Generalversammlung erëmgewielt.

1960 setzt hie sech aktiv fir en Enn vun de bluddegen Onrouen an der fréierer belscher Kolonie Kongo, déi grad hir Onofhängegkeet deklaréiert hat, an. Den UNO-Sécherheetsrot schéckt nom Wëlle vun der UdSSR an den USA UNO-Truppen an d'Provënz Katanga. Frankräich, Groussbritannien an Taiwan hate sech hirer Stëmm enthal. Der Sowjetunioun ass d'Mandat vun der United Nations Operation in the Congo awer net wäit genuch gaangen an nodeem den Hammarskjöld sech géint eng Erweiderung gestallt huet, huet den Nikita Chruschtschow op d'Demissioun vum UNO-Generalsekretär insistéiert.

An der Nuecht vum 17. op den 18. September 1961 stierft den Dag Hammarskjöld bei engem bis haut net gekläerte Fligeraccident op der Grenz vun der Provënz Katanga, a Richtung Sambia. Den Hammarskjöld war an diplomatescher Missioun ënnerwee fir bei de President vu Katanga, de Moïse Tshombé.

Ëm den Doud vum Hammarskjöld goufen a gëtt et och nach bis haut eng ganz Rei vun Theorien a Spekulatiounen. Muencheree bezweiwelt datt et wierklech en Accident war, et konnt awer ni eppes bewise ginn.

• Ruth Röhlin: Dag Hammarskjöld - Mystiker und Politiker. Kösel Verlag, München, 2005, ISBN 3-466-36684-4
• Stephan Mögle-Stadel: Dag Hammarskjölds Vermächtnis. Amthor Verlag, Heidenheim, 2005, ISBN 3-934104-17-7

• Lëscht vun de Friddensnobelpräislaureaten

Commons: Dag Hammarskjöld – Biller, Videoen oder Audiodateien

• UNO-Site iwwer den Dag Hammarskjöld
• Dag Hammarskjöld Friddensnobelpräis 1961 (en)
• Ried vum Kofi Annan: Dag Hammarskjöld and the 21st Century PDF
• Schweedesch Jubiläumssäit schweedesch an englesch