Oxygenium
Oxygenium,[1][2][3][4][5][6][7][8][9][10][11] sive oxygenum,[12][13][14][15][16][17][18][19][20][21] (a Graeco ὀξύς 'acutus, acer, acidus' + γίγνομαι 'gigno', nam olim putabatur oxygenium proprium acidis esse), O abbreviatum, est octavum in systemate periodico elementum chemicum, in capite turmae chalcogeniorum positum.
| ||||||
| Proprietates generales | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Nomen, Symbolus, Numerus Atomicus | oxygenium, O, 8 | |||||
| Grex, Periodus, Glaeba | 16, 2, p | |||||
| Color |  | |||||
| Pondus atomicum | 15,9994 g·mol−1 | |||||
| e- per sphaeram | 2,6 | |||||
| Proprietates physicae | ||||||
| Status | Gas | |||||
| Punctum liquefactionis | 54,36 K (-218,79 °C, -361,82 °F) | |||||
| Punctum fervoris | 90,20 K (-182,95 °C, -297,31 °F) | |||||
| Punctum criticum | 154,59 K, 5,043 MPa | |||||
| Calor latens fusionis | 0,444 kJ·mol−1 | |||||
| Capacitas caloris | (25 °C) 29,378 J·mol−1·K−1 | |||||
| Proprietates atomicae | ||||||
| Structura crystallina | Cubica | |||||
| Affectus oxidationis | -2 | |||||
| Radius covalentiae | 66±2 pm | |||||
| Radius Van der Waals | 152 pm | |||||
| Varietas | ||||||
| Conductus caloris | (25 °C) 0,0266 W/(m·K) | |||||
| Velocitas soni | (25 °C) 330 m/s | |||||
Sunt oxygenii isotopia stabilia tria:
- 816O octo neutrona in nucleo habens. 99,8 partes centesimas oxygenii hoc isotopium continet.
- 817O novem neutrona in nucleo habens.
- 818O decem neutrona in nucleo habens.
Oxygenium est statu solito gas, liquidum sub 90,19 K fit, solidum sub 54,75 K.
Elementum purum in duabus formis stat: oxygenium O2 et ozonum O3 (Graece ὄζον "olens"), quod est valde venenosum.
Oxida sunt substantiae ex oxygenio et elemento alio factae, exempli gratia monoxidum carbonii CO, oxidum calcii CaO, oxidum ferri Fe2O3 et oxidum hydrogenii H2O, quod est aqua.
Notae
recensere- ↑ "Oxygenium": Peter van der Krogt, "Elementa chemica" apud situm Elementymology & Elements Multidict.
- ↑ Lexicon Latinum hodiernum, sub voce Sauerstoff.
- ↑ Reijo Pitkäranta, Lexicon Finnico-Latino-Finnicum. WSOY, 2001.
- ↑ Ebbe Vilborg, Norstedts svensk-latinska ordbok. Andra upplagan. Norstedts akademiska förlag, 2009.
- ↑ Davidis Morgan et Patricii Oeni Neo-Latin Lexicon (2018) (e Lexico recentis Latinitatis).
- ↑ Cf. versionem Latinam vocabuli Hispanici oxígeno apud Iosephum Ioannem del Col (2007). Diccionario Auxiliar Español-Latino. Sinu Albo: Institutum Superius Ioannes XXIII. p. 772. ISBN 9789509771345 [PDF]
- ↑ Synthesis oxygenii experimentis confirmata, edidit Fridericus Ludovicus Schurer Argentoratensis, Argentorati, 1789.
- ↑ Andreae Barfoth(sv) Animadversiones de virtute medica oxygenii, Lundae 1800.
- ↑ Werner Schmid. De corporum quae Halogenia appellantur actione in aquam, Vratislaviae 1857, passim.
- ↑ Caroli Casimiri Pannes, De vi quam natrium in materias organicas habe, Vratislaviae 1867, pp. 6, 14, 30.
- ↑ Caroli Engler(de) De nonnullis recentioribus typi ammoniaci coniunctionibus, Halis Saxonum 1866, p. 7, etc.
- ↑ Rinaldi, Clemens (1846). De oxygeno. Papiae: Fusi
- ↑ Assink, Hendrik Jan (1798). Meletemate inauguralia physiologici, chemici et therapeutici argumenti, Volume 1. Hardervici: Typis Everardi Tyhoff, Academiae Typograph.. p. 4
- ↑ Tomtsányi, Adamus (1820). Institutiones Physicae: Pars II. Complectens Physicam Particularem. 2. Institutiones Physicae. Pestini: Typis, et Sumptibus N. Joannis Thomae Trattner. p. 15–17
- ↑ Cfr. "Denique demonstratum est, aquam ex hydrogeno et oxygeno constare, et acidum carbonicum ex carbonio et oxygeno", apud Pianeri, Franciscus (1828). De modo quo respiratio perficitur, de epidem utilitatibus, et de variis rationibus, quas ipsa cum animali oeconomia habet.. Patavii: Typis Seminarii. p. 15
- ↑ Cfr. "... quod hydrogenum carbonatum amittat, sed quod oxygenum contineat ...", apud Graham, Charles Alexander (1793). Dissertatio chymica inauguralis de calorico et de evolutione ejus in animalibus. Edinburgi: Adamus Neill cum sociis. p. 70
- ↑ Cfr. "... et qui eum sequebantur oxygenum in omnibus metamorphosibus chemicis agere credebant, quantum oxygeni, in quoque corpore sit et quomodo in id oxygenum agat, explorabant: omnis chemia erat chemia oxygeni" apud Bauer, Guilelmus (1861). De atomis quas philosophia et de rerum natura disciplinae statuunt: Dissertatio inauguralis philosophica. Ploetz. p. 33.
- ↑ Cfr. "... oxygenum a vasculis capillaribus ateriosis recipis non potest ...", apud Jaeger, Hermann Joseph (1816). Tractatus physico-medicus de atmosphaera et aere atmosphaerico: nec non de variis gazis, vaporibus, effluviisque in eis contentis, respectu eorum in corpus humanum effectuum. Coloniae Agrippinae: Rommerskirchen. p. 83
- ↑ Cfr. "... et immersione longiore omnino gaz oxygenum evanescebat ...", apud de Candolle, Augustin Pyramus (1802). Astragalogia. Lutetiae: sumptibus Joann. B. Garney. p. 11
- ↑ Cfr. "To these would be added “oxygenus,” and the “halogenus” group “fluorus, chlorus,” etc., which would form adjectives “chloridus, chloratus,” etc., or nouns “chloridum,” etc., according to the convention chosen." (p. 449), apud Prideaux, E. B. R.; Prideaux, H. C. (Ianuarii 1919). "Science and the international language". Science Progress (Sage Publications, Inc.) 13 (51): 445-449.
- ↑ Oxygenum apud Encyclo.nl vix commendabile.
Nexus interni
Nexus externi
recensere