Lena

Panteleemon Diomedis filius Pianda^(ru) explorator Russicus anno 1623 Lenam invenit; Pianda eam Eluene, nomine Evenkensi, appellabat, quod flumen magnum significat. Nomen Russicum et Iacuticum de hoc derivatum esse videtur. Iacutice flumen etiam Улахан Өрүс (Ulachan orys, idem flumen magnum) nuncupatur, Buriatice Зүлхэ (Zulche).

 

In palude parva prope transitum Solntsepad' sub monte sine nomine iugi Baicalensis, cuius altitudo 2023 est, fons Lenae situs est; 10 chm tantum a Baicale eum separant. A fonte usque confluvium cum Witimo fluxus Lenae superior numeratur; hoc fluxu superiore fluvius montanus Cisbaicaliae est. Kirenga est confluvius Lenae superioris maximus; Kirensk urbs (prius munimentum Kirengense) in ostio Kirengae stat. His locis iugum Pomorum et mons Pallasii^(ru)[3] divortium aquarum Lenae, Ieniseae et Amuris est.

Witimi aquis aucta, Lena iam flumen maximum fit; altitudo eius his locis 10 vel 12 m est, vallis latitudo a 20 ad 30 chm, insulae multae in alveo apparent. Hic est fluxus Lenae medius (i.e., ab ostio Witimi ad ostium Aldani). A dextra ripa planities montana Patomensis^[4] sita est, et ripa dextra ardua est, ripa laeva declivior. Taiga utramque ripam operit. Ab Olecma ad Aldanum nullum confluvium magnum Lena habet; hic per planities elata Lenensis^[5] plus quam 500 chm fluit. Post Urbem Patrocinii (Pokrovsk) in planitiem Lena exit, ubi et Iacutia urbs ad eam stat.

 

Locis Iacutia inferioribus duo soli magni accolae Lenae sunt, Aldanus et Wiluius. Ab ostio Aldani fluxus Lenae inferior incipit. Latitudo eius hic circa 3 chm est, ubi uno alveo fluit; si insulas rami ambiunt, latitudo 30 chm esse potest. Vallis Lenae fluxus inferioris stricta est: nam a ripa dextra montium Verchoianensium iuga ad Lenam appropinquant, a ripa dextra planities elevata Sibiriae Mediae divortium aquarum Lenae et Oleneci est. Post Bulun vicum vallis etiam strictior fit: inter iugum Charaulach ab oriente et iugum Czekanovskii^[6] ab occidente fluit.

 

Ab initio deltae Lenensis ad mare 150 chm est. Quinque rami maiores deltae sunt et innumeri minores. Area deltae 45,5 milia chm² est. Ramus maximus Bykovensis non solum ad orientem, sed etiam ad meridiem vertit et post promunturium Bykov^[7] in mare Lapteviorum effunditur; in litore maris ab oriente a promunturio Bykov Tiksi portus situs est.

 

Accolae Lenae maximi sunt:

 

 

• Wiluius (Вилюй, sinister)

Quattuor maximi Aldanus, Olecma, Wiluius, Witimus sunt.

 

Solae 6 urbes ad Lenam sitae sunt:

• Ostium Cutae (Russice Усть-Кут), ubi ferrivia a Baicale ad Amurem Lenam transit;
• Kirensk (Киренск), urbs regionis antiquissima, anno 1630 condita;
• Lensk (Ленск);
• Olecminsk (Олёкминск), prope Olecmae ostio;
• Urbs Patrocinii (Покровск);
• Iacutia, Iacutiae caput, urbs regionis maxima

Loco Sottintsy vici in ripa Lenae Iacutia urbs primo condita erat anno 1632, nunc alibi sita est. Žigansk urbs ad Lenam item anno 1632 conditus est; caput circuli ab anno 1783 ad 1805 erat, sed hodie deminutus vicus est.

Tiksi portus ad litus maris Lapteviorum prope ad delta Lenae situs est.

Saeculis XVII et XVIII viis terrestribus paene absentibus Lenae systema cum systemate fluviorum Ieniseae et cum mari Ochotensi Oceani Pacifici tractus navium coniungebant.

Cum Baicale et Ienisea coniungens tractus ab Ilimo Angarae confluvio ad Cutam vel Mucam Lenae confluvios ducebat.

Iter a Lena ad Oceanum Pacificum per Aldanum ducebat in Maiam accolam eius, dein in Iudomam Maiae accolam; ab initiis Iudomae tractus viginiti leucas in Uracum fluvium, in mare Ochotense effundentem, ducebat^[9].

 

Tantum per Lenam superiorem pontes adsunt (a fontibus ad ostium):

• In Kačug vico;
• In Ponomariova vico, ubi via ab Ircutia ad Žigalovo Lenam transit, anno 2009 constructus
• In Ostio Cutae duo, prior ferriviarius (ad usum ferriviae a Baicale ad Amurem), anno 1975 constructus, alter anni 1989.

Ab Ostio Cutae ad ostium Lenae ipsius per 3466 chm fluxus nullus est pons, soli traiectus.

 

Quod Vladimirus Lenin e caede operariorum fodinarum Lenensium (Lenskie priiski), in Bodaibo urbe anno 1912 facta, pseudonymum suum excogitavit (nam saepe hoc affirmatur), impossibile est; quamvis haec Helga Ulianova, Demetrii fratris Lenin filia, dicebat, Nicolaum Lenin pseudonymum Vladimirus Ulianov ab anno 1901 nec a 1912 usus erat^[10].