Cechia

Cechia^[1] (Bohemice Česko), rite res publica Bohemica^[2] (Česká republika), est civitas sui iuris in Media Europa sita, a septentrionibus atque oriente Poloniae, ab occasu solis ac septentrionibus Germaniae, a meridie Austriae, ab oriente sole Slovaciae finitima. Civitas uno nomine rato ac firmo nuncupari nequit, quippe quae ex tribus terris historicis, quae sunt Bohemia, Moravia, Silesia, constet, atque ab anno 1918 usque ad annum 1992 pars Cechoslovaciae fuerit. Praga, huius civitatis caput atque urbs maxima, pulchritudine apud exteras gentes adeo innotuit ut quotannis permultos advenas alliceret.

Cechia haec civitatum foedera subscripsit:

• Consociatio ex pacto Atlantico Septentrionali (ab anno 1999)
• Unio Europaea (ab anno 2004)
• Consociatio Cooperationis et Evolutionis Oeconomicarum (ab anno 1995)
• Syndicatus Mercaturae Mundanae (ab anno 1993)
• Consilium Europae (ab anno 2004)
• Circulus Felicis Lacus

Proelio Amantiae anno 1526 commisso, terrae Coronae regni Bohemiae partim, ut in Moravia vel Silesia, acceperunt, partim vero, ut in Bohemia, regem ex stirpe Habsburgensium libere creaverunt. Quo facto iam inde ab illo anno persona regis cum Austria et Hungaria coniunctae una cum aliis civitatibus quasi fundamentum fuerunt eorum, quae post aliquot saecula orta sunt, Imperii Austriaci et Austro-Hungarici.

Cum imperium, finito primo bello mundano, collapsum esset, libera res publica Cechoslovaca anno 1918 creata est quae populos Cechorum Slovacorumque et 3 000 000 Germanos^[3] iungeret; quae quidem inter secundum bellum mundanum a nazistis occupata in eiusdem belli fine denuo restituta est. At anno 1948, subitanea rerum conversio Cechoslovaciam cum factionis Sovieticae civitatibus iunxit. Anno 1968, dum de re publica necnon oeconomica regenda dissensio crescit, conatus regimen communisticum reformandi, qui ver Pragense appellantur, pacti Varsoviensis exercituum invasione oppressi sunt. Postquam anno 1989 regimen communisticum corruit, Kalendis Ianuariis anni 1993 civitas in duas civitates separatas, Cechiam et Slovaciam pacifice est divisa.

Res publica Bohemica est libera res res publica, in qua complures sunt factiones, democratica et parlamentaria, cuius dux gubernationis est primus minister et cuius dux civitatis est praeses.

Res Publica Bohemica est nomen quo multae magni momenti societates et rei publicae ministeria utuntur; ergo nomen publicum esse videtur non solum usu, sed etiam lexicis maximi ponderis probatum. Nomen vero Czechia sive Cechia (ex verbo Čechy, id est appellatio Bohemiae in lingua Bohemica), quod eandem significationem in lingua Latina habebat ut Bohemia, quo autem saepius poetice utebantur, etiam in usu est.

Aetate quae media dicitur, Carolo IV, S.R.I. imperatore, Regnum Bohemiae et Marchionatus Moraviae et Principatus Silesiae et Lusatia Inferior et Lusatia Superior et Palatinatus Superior (Nova Bohemia dictus) et Egra et Luxemburgia unius foederis partes factae sunt, quod foedus "Corona Regni Bohemiae" usque ad initium saeculi vicensimi appellabatur. Hoc nomen datum est, quia Bohemia inter has terras maximi momenti erat; Moravia, Silesia, etc. tamen civitates liberae erant, non ipsius Bohemiae, sed Coronae Regni Bohemiae partes ipsi Coronae feudali sive clientelae vinculo subiunctae. Medio aevo Cechiae hodiernae territorium tribus ex terris (Bohemia, Moravia, et Silesia, cuius pars maior nunc ad Poloniam pertinet) constabat. Bohemia a Slavis illius regionis Čechy usque ad hanc nostram aetatem vocatur; rarissime vero synonymum Česko usurpabatur. Humanistae autem Bohemici e stirpe Slavica prognati cum terram suam nomine vernaculo nuncupare vellent, nomen Czechia excogitaverunt; quod nomen secundum varias pronuntiandi rationes diversis inter se modis scribitur, qua re non solum vox Czechia, quae antiquissima habetur, sed etiam Cechia, Tzechia, Tzekia, Tsechia, Tsekia inveniri queunt.

Postquam saeculo undevicensimo Slavi Bohemi Moravique gentem unam constituerunt, terras suas (et Slovaciam) anno 1918 in Cechoslovaciam coagmentaverunt, Theodiscos anno 1945 expulerunt et praesertim postquam Slovacia et Cechia anno 1993 duae civitates liberae factae sunt, nomen Česko ex oblivione revocari coeptum est, nunc igitur non Bohemiam solam, sed etiam Moraviam et Silesiae partem, ergo totam civitatem hodiernam significat. Eodem tempore, haec civitas Anglice Czech Republic sive Czechia, Francogallice République tchèque sive Tchéquie, Hispanice República Checa sive Chequia, Italiane Repubblica Ceca sive Cechia, Theodisce Tschechien sive Tschechische Republik, Russice Чехия /Čechija/ sive Чешская Республика /Češskaja Respublika/ appellatur. Itaque etiam Latine rarissime nomen huius civitatis sui iuris "Res publica Cecha" utuntur.^[4]

Nonnulli quoque homines rem publicam nomine tantum Bohemiae appellare solent (quippe quod Bohemi in re publica Bohemica lingua Bohemica loquantur); at hoc pacto sat difficile est iudicatu, ubi verba de tota "re publica Bohemica"^[5] vel "Bohemorum",^[6] ubi vero tantum de terra historica Bohemiae fiant. Hodiernae autem terrae nomen geographicum Bohemia et Moravia maneat, si ambae gentes ibi usque ad annum 1945 viventes (Cechi et Theodisci) tractentur. Exempli gratia, Franciscus Kafka Cechus non erat, tamen in Bohemia non ut peregrinus vivebat; etenim Bohemus erat Theodisce loquens. Simili modo Gregorius Mendel non Cechus, sed Moravus habetur. At vero Iohannes Amos Comenius, paedagogus praeclarus, his de se ipse verbis usus est, quae rationi superius adumbratae quadam ex parte contraria videntur: Moravus ego natione, lingua Bohemus.^[7]

Bohemia et Moravia exeunti saeculo nono ortae sunt, cum a Premyslidis^[8] unificatae sunt. Regnum Bohemiae ponderis loci potentia erat, sed religiosi conflictus velut saeculi quinto decimo Bella Hussitica et saeculi septimi decimi Bellum tricennale vastifici fuerunt. Posterioribus in temporibus in Habsburgensium dicione fuit et Imperii Austro-Hungarici pars facta est.

Cum haec civitas sub primum bellum mundanum collapsa esset, Cechi et eorum vicini Slovaci se iunxerunt et liberam Cechoslovacam rem publicam anno 1918 constituerunt. Res publica Theodiscos sicut 22.95 centesimae incolarum Cechoslovaciae allophylos putabat, qui ergo Cechoslovaciam ad dissolutionem adduceret: Germania eos pacto Monacensi anno 1938 annectere consecuta et Slovacia quoque se separavit. Relicta Cecha civitas a Germanis anno 1939 capta est.

Post secundum bellum mundanum Cechoslovacia sub ponderis sphaera Sovietica cecidit. Anno 1968, e Pacti Varsoviensis copiarum parte invasio ad finem conamina ducum civitatis liberalizandarum^? factionis normarum et creandi "Socialismi cum humana facie" per ver Pragense adduxit. Anno 1989, Cechoslovacia libertatem nova pacifica conversione, "Rebus Novis Holosericis", recuperavit. Kalendis Ianuariis anni 1993, civitas Cechoslovaca pacifice se scissa est, et Cechia et Slovacia genitae sunt.

Respublica Cecha Consociationi ex pacto Atlantico septentrionali anno 1999 et Unioni Europaeae anno 2004 se iunxit.

Cecha topia^? valde varia sunt. Bohemia ad orientem sinu conformatur cuius aquae Albi et Multavia deducuntur, et praesertim humilibus montibus circumdatur, inter quos Sudetorum, Montes Gigantei (Bohemice Krkonoše), ubi altissimus locus in civitate, Sněžka (Polonice Śnieżka 'Mons Niveus') 1602 metra altus, situs est. Moravia quoque, orientalis civitatis regio, montana est fluviis Maro^[10] et Viadro (Bohemice Odra), qui eo loco excurrit, aquam deferentibus. Cechiae aquae in tria dissimilia maria influunt: in Mare Germanicum ex Bohemia, Mare Balticum ex Silesia, et Pontum Euxinum ex Moravia, quamquam Cechia litora non habet. Cechia Hamburgensium navalium zonam conducit, quae ei secundum Foedus Versaliis sancitum donata est ut civitatis bonorum motus in mare permitteretur.

Silvae fere tertiam terrae partem tegunt et Medii-Europaei generis sunt, cum quercetis in inferioribus terris et fagineis silvis in superioribus et etiam cum pinophytis, inter quas abies, Pinus sylvestris, et picea sunt.

Clima est continentale. Media Pragae temperatura e 0º Ianuario in 20 °C Iulio variat. Minimae -10º in Bohemicis montibus attingere possunt. Pluviositas inter 500 mm pro anno in Bohemicis planitiebus usque ad 1000 mm in septentrionalibus montibus oscillat; maxima Iulio et minima Februario accidit.

Cechia omnis divisa est in terras tres: Bohemia, Moravia, Silesia Cecha. Anno 1920, regiones parvae, quibus nomina České Velenice, Regio Witrensis (Bohemice Vitorazsko), Regio Valticensis (Bohemice Valticko) et Triangulum Tyense (Dyjský trojúhelník) sunt, quondam partes Austriae Inferioris et Austriae Superioris, ad Bohemiam et Moraviam adiunctae sunt.

Inter maiora civitatis flumina sunt Albis, Egra (Ohře), Misa, Marus, Multavia, Nissa, Viadrus.

• Montium Moles Bohemica
  • Sudeti (Sudeta Ore, Sudeta Montes, Montes Sudetica)
    • Montes Gigantei (Montes Corcontica)
    • Asciburgii Montes
  • Montanus Metallifer (Tractus Metallifer)
  • Porta Bohemica
  • Silva Bohemica
  • Silva Gabreta
  • Silva Nortica
• Carpathi
  • Beskidae Moravo-Silesiacae
  • Porta Moravica

Res publica Bohemica est multifactionalis et repraesentativa democratia parlamentaria. Primus minister dux gubernationis, dum praeses dux civitatis est, a coniuncta parlamenti sessione uno quinquenni praesidatui electus, sed munus suscipere bis consecutive nequit. Praesidi sunt potestates diserte angustae, inter quas leges a parlamento iussas reformare, tribunalis constitutionalis iudices nominare qui senatui probandi sunt et parlamentum sub quibusdam specialibus inusitatisque condicionibus dissolvere potest. Etiam primum ministrum et alios consilii socios designat, quos ei primus minister proponit. Primus minister, vicissim, gubernationem ducit et amplos exsecutivas potestates habet, inter quas statuendorum de externis internisque rebus agendorum et eligendorum gubernationis ministrorum ius.

Parlamentum Rei Publicae Bohemicae (Bohemice Parlament České republiky) est corpus bicamerale, a camera deputatorum (Bohemice Poslanecká sněmovna), a ducentis sociis formata, et a Senatu, ab octoginta uno sociis formato, integratum. Camerae deputatorum socii per quadriennium secundum repraesentationis proportionalis methodon^? cum minimo limite 5 centesimis ut factio ibi repraesentari possit eliguntur. Quattuordecim circumscriptiones comitiales sunt, administrativis circulis identicae.^? Senatores secundum scrutinii uninominalis maioritarii modum unius sedis pro circumscriptione, cum duabus suffragiorum vicibus uni sexenio eliguntur. Biennia singula, tertia senatus pars eligitur. Circumscriptiones fere eiusdem magnitudinis et adeo duae suffragiorum vices sunt.

• Euroregio Albis
• Euroregio Carpathi Alba
• Euroregio Egrensis
• Euroregio Glacensis
• Euroregio Nissa
• Euroregio Silesia
• Euroregio Silva Bohemica
• Euroregio Silva Nortica

Iam medio aevo Bohemia in regiones dividebatur, quae circuli (Bohemice kraje) appellabantur. Ex anno 2000, Respublica Cecha in circulos tredecim et in capitalem urbem Pragam divisa est. Singuli circuli singulos Circuli Conventus (Bohemice krajské zastupitelstvo) et singulos praefectos sive praesides (Bohemice: hejtman) habent. Pragae, eorum potestates a conventu urbano et urbis praefecto exercentur.

Antiqui septendecim sex districtus (Bohemice okresy), inclusis^? tribus "urbibus statutoriis" (Praga excepta, cui est specialis status) maximam ponderis partem anno 1999 administrativa in reformatione perdidit; velut territoriales divisiones et variorum civitariae administrationis ramorum sedes manent.

(notaculum autocineti)	Circulus	Caput	Incolae (2004 aest.)	Incolae (2008 aest.)
A	Praga, capitalis urbs		1 170 571	1 223 368
S	Circulus Mediobohemicus (Bohemice Středočeský kraj)	graphea Pragae sita	1 144 071	1 214 356
C	Circulus Meridibohemicus (Bohemice Jihočeský kraj)	Budovicium	625 712	634 408
P	Circulus Pilsnensis (Bohemice Plzeňský kraj)	Pilsna	549 618	565 029
K	Circulus Carolinus (Bohemice: Karlovarský kraj)	Thermae Carolinae	304 588	308 450
U	Circulus Ustiensis (Bohemice Ústecký kraj)	Ustia apud Albim[11] (Bohemice Ústí nad Labem)	822 133	835 260
L	Circulus Reichenbergensis (Bohemice Liberecký kraj)	Libercum	427 563	435 755
H	Circulus Reginaehradecensis (Bohemice Královéhradecký kraj)	Reginogradecium	547 296	553 503
E	Circulus Pardibensis (Bohemice Pardubický kraj)	Pardibus [11] (Bohemice Pardubice)	505 285	513 949
M	Circulus Olomucensis (Bohemice Olomoucký kraj)	Olomucium	635 126	641 897
T	Circulus Moravo-Silesiacus (Bohemice Moravskoslezský kraj)	Ostravia	1 257 554	1 250 066
B	Circulus Meridimoravicus (Bohemice Jihomoravský kraj)	Bruna	1 123 201	1 143 389
Z	Circulus Zlinensis (Bohemice Zlínský kraj)	Zlín (Bohemice: Zlín)	590 706	591 026
J	Circulus Montanus (Bohemice Vysočina)	Iglavia	517 153	514 470

Circulus (Bohemice Kraj)	Districtus (Bohemice Okres)	Area (km2)	Incolae (2002)	Numerus communium
Circulus Carolinus (Bohemice Karlovarský kraj)	Egra (Bohemice Cheb)	933	89 107	39
	Thermae Carolinae (Bohemice Karlovy Vary)	1628	121 886	55
	Valkenaw (Bohemice Sokolov)	753	93 227	38
Circulus Mediobohemicus (Bohemice Středočeský kraj)	Beneschovium[11] (Bohemice Benešov)	1524	93 220	115
	Verona (Bohemice Beroun)	662	76 101	85
	Cladna (Bohemice Kladno)	692	150 181	100
	Colonia iuxta Albim (Bohemice Kolín)	846	95 523	100
	Montes Cuthni[11] (Bohemice Kutná Hora)	917	73 337	88
	Melnica (Bohemice Mělník)	712	94 868	70
	Neo Boleslavia (Bohemice Mladá Boleslav)	1058	114 042	123
	Nova urbs[11] (Bohemice Nymburk)	876	84 784	87
	Praga Orientalis (Bohemice Praha-východ)	584	98 453	91
	Praga Occidentalis (Bohemice Praha-západ)	586	86 777	80
	Pribram (Bohemice Příbram)	1628	107 260	120
	Racona[11] (Bohemice Rakovník)	930	54 128	84
Circulus Reginaehradecensis (Bohemice Královéhradecký kraj)	Reginogradecium (Bohemice Hradec Králové)	875	159 622	101
	Gitzinum (Bohemice Jičín)	887	77 368	111
	Nachod (Bohemice Náchod)	851	112 448	78
	Richnow (Bohemice Rychnov nad Kněžnou)	998	79 003	83
	Trutina (Bohemice Trutnov)	1147	119 996	75
Circulus Reichenbergensis (Bohemice Liberecký kraj)	Lipa[11] (Bohemice Česká Lípa)	1137	106 411	59
	Gablona (Bohemice Jablonec nad Nisou)	402	88 232	34
	Reichenberga (Bohemice Liberec)	925	158 988	57
	Semilae (Bohemice Semily)	699	74 660	65
Circulus Moravo-Silesiacus (Bohemice Moravskoslezský kraj)	Vrudental (Bohemice Bruntál)	1658	104 480	67
	Parienna [12] (Bohemice Frýdek-Místek)	1273	226 592	72
	Carvina (Bohemice Karviná)	347	277 244	17
	Tyczin (Bohemice Nový Jičín)	918	159 473	53
	Oppavia (Bohemice Opava)	1144	180 769	77
	Ostravia (Bohemice Ostrava)	214	314 102	13
Circulus Olomucensis (Bohemice Olomoucký kraj)	Vriwald (Bohemice Jeseník)	719	42 251	24
	Olomucium (Bohemice Olomouc)	1451	224 156	92
	Prerovia (Bohemice Přerov)	884	138 895	104
	Prostanna[11] (Bohemice Prostějov)	770	109 524	96
	Pulchromontium (Bohemice Šumperk)	1316	125 924	78
Circulus Pardibensis (Bohemice Pardubický kraj)	Chrudima[11] (Bohemice Chrudim)	1030	104 748	113
	Pardibus (Bohemice Pardubice)	889	160 251	115
	Svitavia (Bohemice Svitavy)	1335	101 832	113
	Vzci (Bohemice Ústí nad Orlicí)	1265	138 753	111
Circulus Pilsnensis (Bohemice Plzeňský kraj)	Tusta (Bohemice Domažlice)	1140	58 895	86
	Clatovia (Bohemice Klatovy)	1939	87 680	95
	Pilsna (Bohemice Plzeň)	125	163 791	15
	Pilsna Meridionalis (Bohemice Plzeň-jih)	1080	68 495	90
	Pilsna Septentrionalis (Bohemice Plzeň-sever)	1323	73 610	98
	Rokyczana[11] (Bohemice Rokycany)	575	45 574	68
	Tachovia[11] (Bohemice Tachov)	1379	51 329	51
Praga urbs capitalis (Bohemice Hlavní město Praha)	Praga (Bohemice Praha)	496	1 181 610	1
Circulus Meridibohemicus (Bohemice Jihočeský kraj)	Budovicium (Bohemice České Budějovice)	1625	178 523	107
	Crumlovia[11] (Bohemice Český Krumlov)	1615	59 817	46
	Henrici Hradecium[11] (Bohemice Jindřichův Hradec)	1944	92 846	106
	Arena (Bohemice Písek)	1138	70 419	76
	Prachatice (Bohemice Prachatice)	1375	51 410	65
	Straconicium (Bohemice Strakonice)	1032	69 496	112
	Taborum [13] (Bohemice Tábor)	1327	102 586	111
Circulus Meridimoravicus (Bohemice Jihomoravský kraj)	Blaneca (Bohemice Blansko)	943	107 454	130
	Brecizlavia (Bohemice Břeclav)	1173	123 265	69
	Bruna (Bohemice Brno)	230	729 509	1
	Bruna-rus (Bohemice Brno-venkov)	1108	161 269	137
	Hodonin (Bohemice Hodonín)	1086	158 602	81
	Vyškov (Bohemice Vyškov)	889	114 061	81
	Znoyma[11] (Bohemice Znojmo)	1637	114 061	148
Circulus Ustiensis (Bohemice Ústecký kraj)	Helcipolis[11] (Bohemice Chomutov)	935	124 744	44
	Dasena[11] (Bohemice Děčín)	909	133 631	52
	Litomericium[11] (Bohemice Litoměřice)	1032	114 497	105
	Luna (Bohemice Louny)	1118	85 830	70
	Pons (Bohemice Most)	467	116 786	26
	Teplicia[11] (Bohemice Teplice)	469	126 635	34
	Ustia apud Albim (Bohemice Ústí nad Labem)	405	117 589	23
Circulus Montanus (Bohemice Vysočina)	Broda Germanica[11] (Bohemice Havlíčkův Brod)	1265	94 778	120
	Iglavia (Bohemice Jihlava)	1180	108 404	121
	Pilgramium (Bohemice Pelhřimov)	1290	72 219	120
	Trebitium[11] (Bohemice Třebíč)	1518	116 415	173
	Sdyar (Bohemice Žďár nad Sázavou)	1672	118 216	195
Circulus Zlinensis (Bohemice Zlínský kraj)	Cromesir (Bohemice Kroměříž)	799	107 852	80
	Hradistia [14] (Bohemice Uherské Hradiště)	991	143 763	78
	Setteincz (Bohemice Vsetín)	1143	145 875	59
	Zlín (Bohemice Zlín)	1030	192 994	87

Numeri incolarum in Cechia^[15]

Anno	Totum	Mutatio	Anno	Totum	Mutatio
1857	7 016 531	—	1930	10 674 386	+6,6%
1869	7 617 230	+8,6%	1950	8 896 133	-16,7%
1880	8 222 013	+7,9%	1961	9 571 531	+7,6%
1890	8 665 421	+5,4%	1970	9 807 697	+2,5%
1900	9 372 214	+8,2%	1980	10 291 927	+4,9%
1910	10 078 637	+7,5%	1991	10 302 215	+0,1%
1921	10 009 587	-0,7%	2001	10 230 060	-0,7%

Secundum anni 2001 censum, maxima pars incolarum Cechiae sunt Cechi (94.24%, quorum 3.7% Moravi et 0.1% Silesiaci appellari volunt, dum Moravia circa 30% et Silesia circa 10% incolarum Cechiae continent). Numerosissimi allophyli sunt: Slovaci (1.89%), Poloni (0.51%), Theodisci (0.38%), Ucraini (0.22%), Vietnamici (0.17%), Hungari (0.14%), Russi (0.12%), Acingani (0.11%), Bulgari (0.04%); Graeci (0.03%). Secundum aliquas aestimationes, in praesenti amplius 200 000 Acinganorum Cechiam incolunt.

Fere 436 116 advenarum civitatem Octobri anni 2009 habitantium, secundum Ministerium Rerum Internarum Cechum inter quos praecipui cives Ucrainae (132 481), Slovaciae (75 210), Vietnamiae (61 102), Russiae (29 976), Poloniae (19 790), Germaniae (14 156), Moldaviae (10 315), Bulgariae (6346), Mongoliae (5924), Civitatum Foederatarum Americae (5803), Rei Publicae Popularis Sinarum (5314), Britanniarum (4461), Rutheniae Albae (4441), Serbiae (4098), Romaniae (4021), Kazachstaniae (3896), Austriae (3114), Italiae (2580), Nederlandiae (2553), Franciae (2356), Croatiae (2351), Bosniae et Herzegovinae (2240), Armeniae (2021), Uzbekiae (1969), Rei publicae Macedonicae (1787), et Iaponiae (1581) sunt.

Iudaei Bohemici et Moravici, 118 000 secundum anni 1930 censum, a Nazistis per Holocaustum propremodum annihilati sunt. Circa 4000 Iudaeorum in Cechia anno 2005 erant. Ioannes Fischer, Cechus primus minister, originis religionisque Iudaeus est.

Theodiscorum qui in Bohemia, Moravia, et Silesia ab saeculo 12 vivebant duo tresve milliones post annum 1945 expulsi sunt.

Index fertilitatis humile 1.5 filiorum pro femina est. Immigratio incolarum numerum fere 1 centesima anno 2007 auxit. Circiter 77 000 novorum advenarum in Cechia pro anno resident. Vietnamici immigrantes in Cechia per Communisticam perihodon residere coeperunt, ubi a Cecha gubernatione velut operarii peregrini invitati sunt. Hodie, 70 000 Vietnamicorum in Cechia aestimantur. Collato cum Ucrainis, Vietnamici in Cechiam ad perpetuo vivendum veniunt.

Exeunti saeculo vicensimo et ineunti vicensimo uno, Sicagum tertia urbs cum maximo Cechorum numero post Pragam et Vindobonam erat. Secundum anni 2006 Civitatum Foederatarum censum, 1 637 218 incolarum Civitatum Foederatarum cum tota aut partiali^? Cecha origine.

											Praga Bruna
	urbs	incolae	ciculus			urbs	incolae	circulus
1	Praga	1 285 995	Praga Urbs Capitalis		11	Havířov	83 180	Circulus Moravo-Silesiacus
2	Bruna	405 337	Circulus Meridimoravicus		12	Zlín	77 288	Circulus Zlinensis
3	Ostravia	314 666	Circulus Moravo-Silesiacus		13	Cladna	71 654	Circulus Mediobohemicus
4	Pilsna	173 932	Circulus Pilsnensis		14	Pons	67 216	Circulus Ustiensis
5	Reichenberga	105 240	Circulus Reichenbergensis		15	Carvina	63 193	Circulus Moravo-Silesiacus
6	Olomucium	102 112	Circulus Olomucensis		16	Parienna	59 821	Circulus Moravo-Silesiacus
7	Ustia apud Albim	98 862	Circulus Ustiensis		17	Oppavia	59 793	Circulus Moravo-Silesiacus
8	Reginogradecium	95 890	Circulus Reginaehradecensis		18	Thermae Carolinae	53 691	Circulus Carolinus
9	Budovicium	95 709	Circulus Meridibohemicus		19	Teplicia	53 193	Circulus Ustiensis
10	Pardibus	90 765	Circulus Pardibensis		20	Dasena	52 589	Circulus Ustiensis

Oppida alia sunt exempli gratia Broda Bohemica (Český Brod), Broda Germanica (Havlíčkův Brod), Halže, Scheczler (Žacléř) et Sicca (Sušice) in Bohemia, Civitas Nova (Uničov) et Hunnobroda (Uherský Brod) in Moravia et Carnovia (Krnov) in Silesia.

Cechia, iuxta cum Estonia, inter religiosos homines minimorum numerorum unum tota in Europa habet. Secundum anni 2001 censum, 59 centesimae incolarum agnosticum, atheum aut incredens, 26.8 centesimae Catholicum Romanum et 2.5 centesimae Protestans (post ecclesiam catholicam maxima est ecclesia evangelica fratrum Bohemorum). Secundum recentissimam Eurobarometri demoscopiam anno 2005, 19 centesimae Cechorum civium "se Deum esse credere" respondit (secunda minima ratio inter Unionem Europaeam post Estoniam cum 16%), dum 50 centesimae "se quendam spiritum aut vim vitalem esse" credere respondit et 30 centesimae "se nullum spiritum aut vim vitalem credere" dixit.

• Chodovia
• Hanakia
• Horakia
• Lachia
• Moravia Slovaca
• Sudetia
• Valachia Moravica

Cechia evolutam magni reditus oeconomiam cum PDG pro capite 82 centesimae Unionis Europaeae mediae possidet. Una inter constantissimas et secundissimas civitates postcommunisticas, Cechia incrementum circa 6 centesimas pro anno ultimis in tribus annis vidit. Recens incrementum exportationibus in Unionem Europaeam, praesertim a Germania et externa collocatione pecuniaria, ductum est, dum domesticum quaesitum resuscitat.

Maxima oeconomiae pars privatizata^? est, inclusis^? argentariis telecommunicationibusque. Praesens medio-dexteristica gubernatio in animo privatiationem^? extendere habet, inclusis^? energetica industria et Pragensi aeroportu. Nuperrime veno 7 centesimae actiarum^? in societate productoria energiae ČEZ cum veno bracinae^? Budějovický Budvar etiam indisputato^? assentitur.

Civitas omnino Foedus Schengenense perfecit et ergo, limitanea^? inspectionis tuguria abolevit, integre suos limites cum suis vicinis, Germania,Austria, Polonia, et Slovacia, die 21 Decembris anni 2007 aperiens. Cechia Syndicatus Mercaturae Mundanae socia facta est.

Ultima Cecha gubernatio, a sociali-democraticis ducta, desiderium adoptandi euronis anno 2010 expressit, sed praesens medio-dexterae gubernatio hoc propositum anno 2007 suspendit. Exacta dies non indicta est, sed Ministerium Fiscale adoptionem anno 2020 realisticam^? descripsit, si fiscalis reformulatio rata fit. Nihilominus, recentissima adumbratio de proposito adoptandi euronis ullam notitiam dare omittit. Quamquam civitas oeconomice melius posita est quam Unionis Europaeae civitates ad euronem adoptandum, mutatio non ante annum 2013 politicam ob involutatem de re exspectatur.

Kalendis Ianuariis anni 2009, Miroslaus Topolánek vetus Cechus Primus Minister Kalendis Novembribus anni 2009 Cecham gubernationem fixam diem adoptandi euronis praedicaturam esse enuntiavit, quia civitas "in praesenti omnia criteria ad adoptandum euronem implebat," sed eius consequens dimissio hanc summam diem incertam reddidit. Attamen aliquot difficultates sunt. Corruptionis index maximorum unum inter alias evolutas Consociationis Cooperationis et Evolutionis Oeconomicarum civitates manet et dispensatio oeconomica cum lacunis aerarii manet, neglecto magno oeconomiae incremento recentibus in annis. Attamen, anni 2007 lacunae 1.58 centesimae PDG fuere et lacunae anno 2008 exspectatae 1.2 centesimae PDG erant secundum regulas computatorias Unionis Europaeae, multo melius quam originales proiectiones.

Programma Internationalis Studentium Aestimationis (PISA), a Consociatione Cooperationis et Evolutionis Oeconomicarum, in praesenti Cechum educativum systema loco quindecim inter mundi optima collocat, maius Consociationis Cooperationis et Evolutionis Oeconomicarum mediā.

Aeroportus Internationalis Ruzynensis praecipuus aeroportus in civitate est. Anno 2007, 12.4 milliones viatorum tractavit qui eum unum navorum aeroportuum in Europa Centrali fecerunt. Summatim, Cechia quadraginta sex aeroportus cum bituminatis aditibus habet, quorum sex aereas diaconias inter gentes suppeditant.

České dráhy praecipuae societas ferriviaria in Cechia, cum 180 millionibus viatorum quotannis portatorum, est. Cuius oneraria pars, ČD Cargo, quinta maxima ferriviaria oneraria societas in Unione Europaea est.

Secundum Officium Statisticum Cechum, 65.4 centesimae electridis^? in vaporis, combinationis et combustionis (praecipue carbonariae) ergasteriis; 30 centesimae in ergasteriis nuclearibus; et 4.6 centesimae e fontibus qui renovari possunt, inclusa^? hydroelectride,^? producitur. Russia, via oleiductuum per Ucrainam et, minore ex parte, Norvegia, via oleiductuum per Germaniam, Cechiae liquidum naturaleque gasium praebent.

Cechia suam obnoxietatem^? a valde contaminante paucae qualitatis lignito velut energiae fonte reducit. Hodierna vis nuclearis circiter 30 centesimas totarum energeticarum necessitatum praestat, cuius participatio usque ad 40 centesimas augeri proponitur. Gasium naturale a Russica societate Gazprom, fere tres partes domesticae consumptionis, procuratur et a Novergicis societatibus, quae maximam relictae quartae partis partem constituunt. Russicum gasium via Ucrainae per oleiductum Amicitiae (Bohemice Ropovod Družba) importatur, Novergicum gasium trans Germaniam transfertur. Gasii consumptio (circiter 100 TWh inter annos 2003 et 2005) fere bis maior electridis consumptione est. Moravia Meridionalis petrolei et gasii congestus habet.

Cechia maximum Wi-Fi subnotatorum numerum in Unione Europaea habet. Ineunti anno 2008, circiter octingenti plerumque loci provisoria servitiorum interretialium asyrmatorum erant, cum circiter 350 000 subnotatorum anno 2007. Interrete per gestabile est populo gratum. Diaconiae in GPRS, EDGE, UMTS, aut CDMA2000 fundatae ab omnibus tribus telephoniae cellularis societatibus (T-Mobile, Vodafone, Telefónica O2) et U:fon offeruntur. Český Telecom, gubernationalis proprietas, eurytaeniae (Anglice: broadband) penetrationem retardavit. Ineunti anno 2004, disgregatio gyri localis}^? exorditur et alternativae societates telecommunicativae ADSL et SDSL offerre coeperunt. Haec et posterior societatis Český Telecom privatizatio pretia deminuere fecere.

Kalendis Iuliis anni 2006, societas Český Telecom a globalizata societate (Hispanicae proprietatis) Grupo Telefónica adquisita est quae novum nomen Telefónica O2 Czech Republic adoptavit. Ex Ianuario anni 2006, ADSL2+ multis in variantibus, omnibus cum datorum limite et cum aut sine velocitatibus usque ad decem megabit pro secundo offertur. Interrete caplare auram popularem cum suis maioribus deonerationis velocitatibus inter duo et centum megabit pro secundo adipiscitur. Maximum provisorium servitiorum interretialium, UPC, (quod nuper aliud provisorium interretiale et televisionis caplaris Karneval anno 2007 adquisivit), suas diaconias in Pragae, Brunae et Ostraviae urbibus praebet.

Cecha oeconomia substantialem^? reditum e periegese consequitur. Anno 2001, totus reditus e periegese 118.19 miliardorum coronarum Cecharum attigit, quod 5.5 centesimas producti domestici grossi et 9.3 centesimas totius reditus exportationum constituit. Industria amplius 110 000 hominum, magis quam 1 centesima incolarum, detinet. Anno 2008, nihilominus, in periegetarum numero decrementum Pragae, possibiliter propter fortem coronam Cecham civitatem nimis caram salutatoribus facientem, collatam cum diaconiarum promptarum quantitate.

Civitatis fama ob itineraria et periegetas immoderata pretia aliquorum taxiraedariorum et sectorum zonariorum problemata referentia etiam affecta est. Ex anno 2005, Paulus Bém, Pragensis praefectus, ad ameliorandam hanc famam duro ictu infligendo contra parvum delictum laboravit, et, his problematibus exceptis, Praga relative^? est secura urbs; pleraeque areae securae deambulando etiam praecipiti iam die sunt. Etiam Cechia tota parvum scelerum indicem habet.

Aliquot periegeticae activitatis media sunt. Pragensis historica urbs praecipua periegetica attractio est, dum urbs etiam communissimum punctum aditus periegetis alias civitatis partes visitaturis est. Pleraeque aliae urbes in civitate significativum periegetarum numerum attrahunt, sed urbes thermarum, velut Thermae Carolinae, Thermae Mariae, et Thermae Francisci (Bohemice Karlovy Vary, Mariánské Lázně, Františkovy Lázně, respective^?), loci destinati populares praesertim diebus festis sunt. Alii populares periegetici loci plurima castella et burgi sunt, inter quae in Carlosteino^[16], Crumloviae et in regio inter Lednice et Valtice (Bohemice: Karlštejn, Český Krumlov, et Lednicko-valtický areál, respective^?) sita. Procul urbibus, regiones velut Paradisus Bohemicus, Silva Bohemica, et Montes Gigantei (Bohemice: Český ráj, Šumava, et Krkonoše, respective^?) salutatores subdiales activitates quaerentes attrahunt.

Civitas quoque celebris est propter suam caritatem neuropasticae et neuropastorum cum numerosis neuropasticis festivalibus per civitatem. Pilonici modi cervesia occidentali Bohemica urbe Pilsnae orta est et longius in Bohemia meridionali urbs Budovicium huic cervesiae nomen imposuit, denique notae velut Theodisce Budweiser Bier Bürgerbräu, scilicet Budweiser.

Cecha gastronomia propter fortem emphasin in cibis carnis nobilitatur. Suilla communissima est; bubula et gallinacea quoque populares sunt. Anser, anas, cuniculus, et caro ferina apponuntur. Piscis rarus est, cum aliquando exceptione recentium tructae et cyprini, qui Christi Natali ministrantur.

Praeter slivovitzum (Bohemice slivovice), quasi vinum ex prunis factum, et Cecham cervesiam vinumque, Cechi quoque duos unicos Cechos spiritus producunt Fernet Stock et Becherovka. Kofola non alcoholica gentilis colae levis potio cum Coca-Cola et Pepsi de plebis favore contendens est.

Ludus athleticus in multorum Cechorum vita munus gerit, qui plerumque fidi dilectorum turmarum aut hominum singulorum asseculae sunt. Duo praecipui disportus in Republica Bohemica pediludium et alsulegia glacialis sunt, ambo tam mediorum quam assecularum attentionem ad se convertentes. Teniludium quoque est magnus ludus in Cechiá. Inter multos alios ludo cum ligis structurisque professionalibus sunt canistriludium, follis volaticus, manufollium, ludus gymnicus campestris, et unialsulegia.

Ludus athleticus est fons magnarum pietatis erga patriam undarum, ex more aliquot diebus aut hebdomadibus ante eventum ascendentis et aliquot diebus postea cadens. Eventus a Cechis fautoribus maximi ponderis putatus sunt: Campionatus Mundanus Alsulegiae Glacialis, Certamen Olympicum Alsulegiae Glacialis, Campionatus Europaeus Pediludii UEFA, Cantharus Mundanus FIFA et qualificationis certamina talibus eventibus. In genere, quodvis gentium certamen turmae gentilis Cechae alsulegiae glacialis sive pediludii attentionem ad convertit, imprimis certando contra traditionalem aemulam: Germaniam et Nederlandiam in pediludio; Russiam, Sveciam, et Canadam in alsulegia glaciali; et Slovaciam in ambobus.

Cechia locupletem scientificam traditionem habet. Ex hodiernarum lentium adhaesivarum inventione et generum sanguineorum separatione in displosivae plasticae Semtex productionem, mundus egregibus Bohemis et Moravis scientificis suae scientificae notionis plurimum debet, inter quos:

• Iohannes Amos Comenius (1592–1670), educator et gentilis heros, saepenumero modernae educationis conditor propter suum opus in pedagogia putatus
• Venceslaus Procopius Divis (1698–1765), apagogi fulminis inventor; libere a Beniamino Franklinio
• Bernardus Bolzano (1781–1848), inclitus mathematicus, logicus, philosophus et pacifista
• Iosephus Ressel (1793–1857), helicae inventor
• Gregorius Mendel (1822–1884), saepe pater geneticae vocatus, praeclarus est propter suam investigationem de geneticarum proprietatum hereditate
• Fridericus Hrozný (1879–1952), linguam Hetthaeam interpretatus est
• Iaroslaus Heyrovský (1890–1967), primus Cechus Praemio Nobeliano laureatus, praemium anno 1959 propter antecessoriam investigationem de polarographia et chemia analytica accepit
• Otto Wichterle (1913–1998) et Drahoslaus Lím (1925–2003), Cechi chemici responsales inveniendarum modernarum lentium adhaesivarum

Aliorum scientistarum quoque aliquatenus cum Bohemia et Moravia conexi sunt, inter quos astronomi Iohannes Keplerus et Tycho Brahe, psychiatricae scholae psychanalyticae conditor Sigismundus Freud, physici Ernestus Mach, Albertus Einstein et logicus Curtius Gödel.

Anno 1784 fundata est Pragae Regia Societas Scientiarum Bohemica et anno 1890 Academia Bohemica Francisci Iosephi scientiis, litteris artibusque colendis, quae praedecessores fuerunt hodiernae Academiae Scientiarum Bohemicae .

Musica in Cechia radices tam in cultissimá operá symphoniáque quam in Bohemiae et Moraviae musicá traditionali^? habet. Pollinatio reciproca et diversitas ponderis aspectus Bohemicae musicae sunt. Compositores saepe musica antiqua adfecti sunt; musica jazz et poae^? (Anglice bluegrass) populares factae sunt; musica popularis partim in Anglice cantilenis vulgaribus Bohemice cantis (praesertim inter annos 1960 et 1989) consistit. Inter inclitos Bohemos compositores sunt Iohannes Campanus Vodnianus, Adam Venceslaus Michna, Ioannes Dismas Zelenka, Fridericus Smetana, Leo Janáček, Antoninus Dvořák, Bohuslaus Martinů. Clari classici compositores velut Ludovicus van Beethoven et Wolfgangus Amadeus Mozart arte conexi Bohemiae per Imperii Habsburgensis aevum sunt.

Litterae Bohemicae litterae a Bohemis aut aliis Bohemicae civitatis incolis scriptae sunt, praesertim Bohemice quamquam Bohemi praecipue olim quoque aliis linguis velut Slavonica antiqua, Latina aut Theodisca utebantur. Hodierni auctores e Bohemo–Moravico territorio qui aliis linguis (v.g. Theodisce) scribere quomodocumque interdum seorsum habentur, hoc modo Franciscus Kafka, verbi gratia, qui Theodisce scripsit (etsi Bohemice fluens erat), Austriacarum Germanicarumve litterarum pars saepe habetur.

Litterae Bohemicae in aliquot praecipua temporalia^? perihoda^? divisa est, quae sunt: Medium Aevum; aetas Hussitica; novae Catholicizationis^? et baroci anni; Illuminatio et resuscitatio Bohemica saeculo undevicensimo; aetatates interbellicae prima acies; communismi et Veris Pragensis anni; et postcommunisticae Cechiae litterae. Bohemicae litterae culturaeque praecipuo munere saltem duabus in occasionibus funguntur, ubi Bohemica societas sub oppressione vivebat et nulla politica activitas possibilis erat. Ambabus in occasionibus, ineunti saeculo undevicensimo et postea denuo decennio 197, Cechi suo culturali litterarioque conatu usi sunt ut politica libertas crearetur, statuenda confidenti et politice conscia gente.

Reipublicae Bohemicae theatrum locupletem traditionem cum radicibus in Medio Aevo habet. Saeculo undevicensimo, theatrum praecipuo munere in gentili resuscitatorio motu fungitur et postea, saeculo vicensimo, hodiernae Europaeae theatralis^? artis pars factum est. Notissimum theatrum Bohemiae Theatrum nationale Pragensis est.

• Museum Moraviense
• Museum Nationale
• Museum Silesiense

• Bibliotheca Nationalis Rei publicae Bohemicae
• Bibliotheca Monasterii Strahoviensis

• Academia Technica Bohemica Pragensis
• Universitas Bohemiae Meridionalis Budovicensis
• Universitas Carolina Pragensis
• Universitas Masarykiana Brunensis
• Universitas Mendeliana Brunensis
• Universitas Oeconomica Pragensis
• Universitas Technica Brunensis

• Camera Medica Bohemica

• Index Pacis Globalis anno 2009 Cechiam in numero 11º inter 144 civitates conlocat.
• Index Evolutionis Humanae anno 2007 eam in 32º inter 178 civitates.
• Index Libertatis Oeconomicae anno 2007 eam in 31º inter 157 civitates.
• Relatorum sine finibus orbis terrarum libertatis preli index anno 2007 eam in 14º inter 169 civitates conlocat.
• Relatio Competitivitatis Globalis anno 2006 eam in 29º inter 125 civitates conlocat.
• Index Democratiae (Ianuario anni 2007) eam in 18º inter 167 civitates conlocat (in maxima classe "fungentis democratiae" iuxta cum solum aliis 27 civitatibus).
• Etiam velut prima alcoholis comsumptoria civitas hebdomadalibus commentariis The Economist anno 2006 classificata est.

• Carolus IV

Lege Βοημία ("Cechia") apud Vicipaediam lingua Graeca antiqua scriptam

Situs geographici et historici: Locus: 50°0′0″N 15°0′0″E • OpenStreetMap • GeoNames • Thesaurus Getty • Commentatio Theodisce, Francogallice, Italice apud Lexicon historicum Helveticum • Store norske Lexikon • Treccani • Большая российская энциклопедия

• Situs administrationis publicus
• Lexicum nominum geographicorum latinorum