Proelium glaciale

-2 Latinitas huius rei dubia est. Corrige si potes. Vide {{latinitas}}.

Pugna glaciale Pugna ad lacum Peipus
Part of Expeditionis sacrae septentrionalis
Imago Proelii glacialis e chronica Russica saeculi XVI
Dies 5 aprilis 1242 Locus lacus Peipus Exitus Victoria Ruthenorum
Belligerentes
Res Publica Novogardiensis Ducatus Volodimiriae Ducatus Pscoviensis	Fratres militiae Christi Livoniae Ecclesia Tarbatensis Dania Estonica livonicaque auxilia
Imperatores et duces
Alexander Nevensis Andreas Iaroslai f. Volodomiriensis	Hermannus Tarbatensis
Vires
5,000	2,600
Casus
	Teutonici 500/400 mortui 50 captivi

Proelium glaciale^[1] (Russice Ледовое побоище, tr. Ledovoe poboišče ; Theodisce Schlacht auf dem Eise; Estonice: Jäälahing), etiam appellata pugna ad lacum Peipus (Russice Битва на Чудском озере, tr. Bitva na Čudskom ozere; Theodisce Schlacht auf dem Peipussee), fuit proelium, quod inter copias Ruthenicas (Novogardienses Volodimiriensesque), ab Alexandro Nevensi ductas, et exercitum Ordinis Livonicae (partis Ordinis Teutonicae) invadentem die 5 Aprilis anni 1242 in glacie Lacus Peipus accidit.

Hoc proelium fuit gravissima clades Ordinis Theodiscae.

Cum Res Publica Novogardiensis a Mongolis oppugnaretur, anno 1240 Suedici et equites Teutonici disiuncte in Russicas urbes cum Estonicis invaserunt; atque non solum Pscoviae et Isborsci et Coporii potiti sunt, sed etiam in Novogardiam ipsam impendebant. Idcirco cives Novogardienses ducem Alexandrum Iaroslai filium Nevensem advocaverunt: qui enim, quamvis Suedos in proelio ad Nevam flumen vicerat, patriciorum discordiarum causa e Novogardia eiectus erat.

Alexander, copias Novogardienses ducens, anno 1241 equites Teutonicos e Coporio pepulit et paulo post cum copiis Volodimiriensibus etiam exercitui suo additis, Pscoviam liberavit. Initio veris anni 1242, iussu Alexandri Nevensis, turmae Russicae incursionem contra inimicos in terras hodiernae Estoniae fecerunt, sed initio mensis Aprilis turma Russica ibi a magno exercitu Ordinis Livonici, a principe-episcopo Hermanno Tarbatensi ducto, victa est. Ut contra exercitum illum magnum accedentem pugnet, Alexander Nevensis copias suas Russicas ad partem orientalem freti inter lacum Peipus et lacum Pscoviensem posuit.

Die 5 Aprilis 1242 proelium accidit: ab occidente, Teutonici equites per lacum, cuius glacies tam spissa erat ut milites equosque ferret, transvexerunt. Cursus autem eorum a copiis Novogardiensibus, quarum vires non everti sunt, tardatus est. Tum sagittarii et equites Rutheni in hostium cornu dextrum, quo auxiliares Danici pugnabant, impetum fecerunt; deinde cornu sinistrum oppugnatum est.

Milites Livonici et Estonici, qui Teutonis auxilio venerant, recesserunt; deinde Alexander equos suos praetorianos misit contra fratres, qui everti et regressi sunt^[2][3].      

Post proelium Alexander 50 Teutonicis captivis triumphans Pscoviam inivit. Eodem anno Ordo Livonicus misit legatos, qui pro suis equitibus finem belli tulerunt.

• Лаптевский том – Лицевой летописный свод (Chronica illustrata)
• Липицкий С. В. Ледовое побоище. — Moscuae: Воениздат, 1964.
• Ледовое побоище 1242 г.: Труды комплексной экспедиции по уточнению места Ледового побоища / Отв. ред. Г. Н. Караев. — Moscuae & Leninopoli: Наука, 1966.
• Тихомиров М. Н. О месте Ледового побоища // Тихомиров М. Н. Древняя Русь: Сб. ст. / Под ред. А. В. Арциховского и М. Т. Белявского, при участии Н. Б. Шеламановой. — Moscuae: Наука, 1975. — P. 368-374.

Vicimedia Communia plura habent quae ad Proelium glaciale spectant.

• Pagina de Proelio glaciali anni 1242 Encyclopaediae Sovieticae Magnae editionis tertiae (Russice)
• Pagina de Proelio glaciali anni 1242 Encyclopaediae Russicae Magnae (Russice)