Kartikeya

Kartikeya
Kartikeya;
Perestvan	Kaumaram
Çek	Brahmastra, gada, Vel
Zayend	Mêr
Agahiyên kesane
Dê û bav	Shiva (bav); Parvati (dê);
Xwişk û bira	Ganesha ;
Hevjîn	Devasena; Valli ;
Xanedan	Devasena, Valli
Wekhev
	Skanda
	biguhêre - Wîkîdaneyê biguhêre

Kartikeya herwesa weka Skanda, Kumara,^[1] Murugan û Subrahmanya, tê naskirin. ew xwedayê Hindusiya yê şer e. ^[2] ^[3] ^[4] Ew kurê Parvati û Shiva ye, û birayê Ganesha ye, xwedayakî hindusiyaye yê ku çîroka jiyana wî di Hinduîzmê de gelek muhima. ^[5] Ew li Asyaya Başûr jî dinav xelkê de tê abdat kirin. û ev xwedayê hindusiya li Hindistana Başûr li welatên weka Srî Lanka, Singapûr û Malezyayê wekî Murugan tê naskirin. ^[2] ^[5] ^[3]

Ew bi gelemperî dinav xelkê hindusi de wekî mirovek hertim ciwan tê temsîl kirin, an jî waka hêmayêykê nêzê tawusê ye, Piraniya îkonan wî bi yek serî nîşanî dikin, lê hin deran bi şeş serîya jî efsaneya wî nîşan dide. ^[2] ^[5] ^[3] Ew ji bo wê yekê hat bûn dakû zilm xerabiyên Taraka yê Dêw tune bike, fêrbûna lêgerîna jiyana exlaqî û teolojiya Shaiva Siddhanta hîn dike . ^[3] ^[4] Wî gelek şaîr-pîroz, wekî Arunagirinathar îlham girtiye . ^[4] ^[6]

Etîmolojî û navdêr

Kartikeya di nav nivîsarên kevnar û serdema navîn ên çanda Hindistanê de bi gelek navan tê nas kirin. Di nav van de herî gelemperî Murugan, Kumara, Skanda, û Subrahmanya ne.

Navê Skanda ji skanḍr-, ku tê maneya "leaper an êrişkar" wekî di piraniya çîroka de, xweda dixwest ku Skanda ji dayik bibe da ku dêwê bi navê Taraka ji nav bibe, ku bû bexşînek da ku ew tenê ji hêla kurê şîfave ve were kuştin. Wan Parvati şand daku raz Shîva wê bizewicîne. Lêbelê, Shiva di medîtasyonê de winda bû û Parvati ne kişand ser xwe heya ku tîrê ji kevanê Kama, xwedayê evînê, ku wî tavilê şewitand, xist. Piştî gelek salan ji bêbaweriyê, tovê Shiva ew qas xurt bû ku xweda, ji encamê ditirsin, Agni, xwedayê agir dişînin ku lîstika hezkirina Shiva ya bi Parvati re qut bike. Agni tov stend û ew avêt Ganga, ku Skanda lê çêbû.

Kartikeya tê wateya "ya Krittikas". ^[3] Ev destan jî bi bûyîna wî ve girêdayî ye. Piştî ku ew li qiraxa Çemê Ganga xuya dibe, ew ji hêla şeş ji heft stêrkên herî geş di ezmana şevê de bi navê Krittikas di nivîsarên Hîndû de (ku di nivîsarên Grekî de Pleiades tê gotin) de kom dibe. Van şeş dayîkan hemî dixwazin wî û pitika Kartikeya şîrmij bikin. Kartikeya nîqaşê bi mezinbûna pênc serî zêdetir dike ku bi tevahî şeş serî hene da ku ew li her şeş dayikan binihêre, û bila her yekê yek hemşîre bike. ^[3] ^[7] sixeş Krittikas Śiva, Sambhūti, Prīti, Sannati, Anasūya û Kṣamā ne.

Îkonografî

Efsane

Perestgeh

Galerî

Peykerê xwedayê Skanda, ji Kannauj, Bakurê Hindistanê, dora sedsala 8an.
Kartikeya şeş serî serî li tawusê siwar kir, ji hêla Raja Ravi Varma .
Kartikeya (Kâtkâ Dyao) ji hêla Hajongsên bakurê rojhilata Hindistanê ve bi tîr û kevanek tê perizîn.
Perestgehên Kartikeya-Subrahmaniya li herêmên girên wekî Ghatên Rojava (en) navdar in. Li jor: Perestgeha Maruthamalai (en) ya sedsala 12an li Coimbatore (en).
Reflections perestgeha Marudhamalai
Murugan Temple of North America (en), Lanham, Maryland (en)