pir

• (Navdêr 1):  IPA^(kilîd): /pʰɪɾ/, پر
  • Deng (Wan)^ⓘ
• (Hoker, Diyarker) (Rengdêr, Navdêr 2):  IPA^(kilîd): /pʰɪr/, پڕ
  • Deng (Wan)^ⓘ

Zayenda mê ya binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	pir	pir
Îzafe	pira	pirên
Çemandî	pirê	piran
Nîşandera çemandî	wê pirê	wan piran
Bangkirin	pirê	pirino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	pirek	pirin
Îzafe	pireke	pirine
Çemandî	pirekê	pirinan

pir mê, p-ya req, r-ya nerm

2. Rêya ku hatiye avakirin daku mirov pê di ser avekê re bibore anku derbas bibe (bi taybetî di ser çemekî yan robarekî re).

   Hevmane: pire, kuprî, cisir

   • Gava ew gihîşt ber pirê, dengê zûrîna trênê hat. — (Firat Cewerî, Girtî, Weşanên Nûdem, 1986)
   • Terka dilê ehbab-i da
     Mehbûb û reyhan pir gulav
     Ker kir li min cerg û hinav — (Melayê Cizîrî, Dîwana Melayê Cizirî, ~1640)

• kurdî-erebî: پر‎

• pire

Hevreha soranî پرد‎ (pird) (pird), zazakî pird, hewramî pirdî, farisî پل‎ (pol), pehlewî 𐭯𐭥𐭧𐭫𐭩 (puhl), partî purt, avestayî 𐬞𐬆𐬭𐬆𐬙𐬎 (pərətu), sanskrîtî पर (para: di ser re borîn), latînî portus (lîman, bender, keştîgeh > gelek zimanên ewropî port), yûnaniya kevn πόρος (póros: buhir, derbaz, derbend), îngilîzî ford (meyav, derbazgeha avê), almanî Furt (meyav, derbazgeh), îngilîzî firth (derbend), zimanên skandinavî fjord (derbend)... hemû ji proto-hindûewropî *pértus (derbazbûn). Binêre herwiha borîn, borandin.

Çavkanî: Horn p.72, Watkins p.65, MacKenzie P.118, Etymonline | Pokorny: 816 - 817

• Soranî: pird
• Zazakî: pird
• Hewramî: pirdî

Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.

pir, p-ya req, r-ya req

1. gelek, gelekî, zehf, zêde:

   Ev pir xweş e. (Ev gelekî xweş e.)

   Pir dibêje lê kêm dike. (Tenê bo axiftinê zîrek e, bo kirinê tembel e.)

   • Gunahê min bixufranî
     “Mîm û Hê” pir gunehkar e
     Belê navê te xeffar e — (Feqiyê Teyran, )
2. (sormancî) tijî, dagirtî, mişt:

   Ev qazan pir e. (Ev qazan tijî ye.)

• kurdî-erebî: پڕ‎

• pirr

• kêm
• piçek
• hindik

proto-hindûewropî: *pel- / *ple- ("dagirtin, tijî kirin")

proto-îranî *per- ("tijî kirin")

avestayî: pirine- ("tijî"), pir- ("tijî kirin")

farisiya kevn: peru ("tijî")

hotenî: p'r ("tijî")

farisî: pur ("tijî")

belûçî: pur ("pir") ...

kurmancî: pir ("pir, gelek")

soranî: pirr ("tijî")

zazakî: pirr ("tijî")

sanskrîtî: pûrna- ("tijî"), per- ("dagirtin, tijî kirin")

yûnanî: plethos, poly- ("tijî, pir")

latînî: plēnus ("tijî")

almanî: voll ("tijî")

îngilîzî: full ("tijî"), fill ("tijî kirin") ...

Çavkanî: Cheung p.295, Horn p.66, Watkins p.64, Etymonline | Pokorny: 798 - 801

Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.

pir

1. gelek, zehf, hejmareke mezin:
2. Pir kes li wê derê bûn.

Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.

pir

1. gelek, zehf, zêde, hejmareke mezin:

   Em pir in, ne hindik in. (Em gelek in, ne kêm in.)

Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.

pir pirjimar

1. gelek, zehf, hejmareke mezin:
2. Pir (kes) dixwazin lê kêm (kes) qebûl dibin. (Gelek kes dixwazin lê hindik kes tên qebûlkirin.)

Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.

•  IPA: /pʰɪr/

pir

1. Bi alfabeya latînî nivîsina پڕ‎.

pir

1. hirmî

Ev peyv ji wergerên hirmî hatiye çêkirin. Dibe ku tê de xeletiya wergerê hebe.^{[rûpelên din]}

pir

1. hirmî

Ev peyv ji wergerên hirmî hatiye çêkirin. Dibe ku tê de xeletiya wergerê hebe.^{[rûpelên din]}

•  IPA: /pʰiɾ/

pir

1. pîr, kal
2. mahir
3. têr baş