Aleksandr I (Greciya patshası)
| Aleksandr I | |
|---|---|
grekshe Αλέξανδρος Αʹ | |
 | |
  | |
|
Wákillik dáwiri 1917-jıl 11-iyun — 1920-jıl 25-oktyabr | |
| Aldınǵı isker | Konstantin I |
| Keyingi isker | Konstantin I |
| Jeke maǵlıwmatları | |
| Tuwılǵan sáne | 1893-jıl 1-avgust |
| Tuwılǵan jeri | Afina, Greciya |
| Qaytıs bolǵan sáne | 1920-jıl 25-oktyabr |
| Qaytıs bolǵan jeri | Afina, Greciya |
| Dinastiyası | Glyuksburglar |
| Ómirlik joldası | Aspasiya Manos |
| Balaları | Aleksandra |
| Anası | Sofiya Prussiyalı |
| Ákesi | Konstantin I |
| Dini | ortodokslıq |
| Qolı |  |
Aleksandr I (grekshe Αλέξανδρος Αʹ; 1893-jıl 1-avgust, Afina — 1920-jıl 25-oktyabr, sol jerde) — 1917-1920 jıllarda Glyuksburglar dinastiyasınan bolǵan grekler patshası. Ol patsha Konstantin I hám Sofiya Gogencollernıń balası.
Biografiyası
[redaktorlaw | derekti redaktorlaw]1917-jıl iyun ayında ákesi awqamlar basımı astında taxttan ketiwge májbúrliginden, Aleksandr patsha boldı. Konstantin I, kayzer Vilgelm II nıń kúyewi, germanofil poziciyasini iyelegen edi hám úlken balası Georg menen birge Greciyadan ketip, ekinshi balası Aleksandrni taxtta qaldırǵan. Jańa patsha haqıyqıy húkimetke iye emes edi, sebebi siyasat menen bas ministr Elefterios Venizelos shuǵıllanar edı. Aleksandr áskeriy háreketler jaylarına sayaxat etip, áskerlerdiń jawınger ruhini saqlap qalǵan.
1919-jıl noyabr ayında patsha polkovnik Petros Manosnıń qızı Aspasiya Manos (1896-1972) menen jasırınsha turmıs qurdi. Bul úlken jánjelge sebep boldı, aqirinda Aspasiya Afinaǵa kelip ol jerda olardıń nekesi rásmiy tán alındı. 1921-jılda, Aleksandr qaytıs bolǵanınan keyin, Aspasiya Serbiya patshası Pyotr II nıń bolajaq hayalı Aleksandra (1921-1993) qızın dúnyaǵa keltirdi.
1920-jılda Sevr tınıshlıq shártnaması qol qoyılǵandan keyin Greciya Turkiya aymaǵınıń úlken bólegin aldı. Aleksandr úlkenlesgen Greciyanıń patshası boldı.
1920-jıl 2-oktyabrde Tatoy Korollıq baǵında aylanıp atırǵanda, Aleksandr itini qorǵaw etemen dep, onı maymul tislep aldı. Úsh hápte ótkennen, 25-oktyabrde ol sepsisdan opat etdi. Patsha opatınan keyin bas ministr mámlekette respublikaǵa aylantiriwin járiyaladı, biraq onıń ideyası saylawlarda áwmetsizlikke dus keldi. Konstantin I Gretsiyaǵa qaytıp, taǵı taxtǵa otırdı.