Pasarékatan Bangsa-Bangsa

Artikel punika prakawis Perserikatan Bangsa-Bangsa. Kanggé pangertosan sanès PBB mangga pirsani PBB (disambiguasi).

Pasarékatan Bangsa-Bangsa (ꦥꦱꦫꦺꦏꦠ꧀ꦠꦤ꧀ꦧꦁꦱꦧꦁꦱ) utawi kasingkat PBB (basa Inggris: United Nations utawi kasingkat UN) punika satunggaling organisasi internasional ingkang anggotanipun méh sadaya nagari ing donya. Lembaga punika dumadi kanggé maringi fasilitas ing hukum internasional, pangamanan internasional, lembaga ékonomi, lan pangayoman sosial.

Pasarékatan Bangsa-Bangsa dipunadegaken ing San Francisco tanggal 24 Oktober 1945 sasampunipun Konferensi Dumbarton Oaks ing Washington, DC, nanging Sidang Umum ingkang kapisan-dipunrawuhi wakil saking 51 nagari-nembé lumampah tanggal 10 Januari 1946 (ing Church House, London). Saking taun 1919 dumugi taun 1946, wonten satunggal organisasi ingkang mirib, namanipun Liga Bangsa-Bangsa, ingkang saged kaanggep dados pendhahulunipun PBB.

Kawit kaadegaken ing San Francisco tanggal 24 Oktober 1945 sakedhikipun 192 nagari dados anggota PBB. Sedaya nagari ingkang kagabung ing wadhah PBB nelakaken independensinipun piyambak-piyambak, kejawi Vatikan lan Takhta Suci sarta Républik Cina (Taiwan) ingkang kagabung ing lebet wewengkon Tiongkok taun 1971.

Ngantos taun 2007 sampun wonten 192 nagari Anggota Perserikatan Bangsa-bangsa. Sekretaris Jenderal Ban Ki-moon saking Koréa Kidul ingkang sapunika njabat wiwit 1 Januari 2007.

Minangka panerus saking organisasi Liga bangsa-bangsa (1919–1946), ingkang Amérikah Sarékat boten ndhèrèk nggabung, PBB dipunadegaken ing taun 1945 kanggé njagi perdamaian internasional lan promosi kerjasama ngrampungi masalah ékonomi, sosial lan kamanungsan. Rencana kongkrit paling wiwitan bab organisasi donya énggal punika saking prakarsa Départemen luar nagari AS ing taun 1939. Franklin D. Roosevelt ingkang sepindhahan munculaken istilah 'United Nations' minangka istilah kanggé njlèntrèhaken nagari-nagari sekuthu salebeting Perang Donya II. Istilah punika kanthi resmi dipunanggé ing tanggal 1 Januari, 1942 nalika 26 pamaréntah napak-astani the Piagam Atlantik (Atlantic Charter), minangka janji badhé nerasaken upados perang.^[1] Ing tanggal 25 April 1945, Konferensi bangsa-bangsa bab organisasi internasional dipunwiwiti ing San Francisco, dipunrawuhi déning 50 wakil pamaréntah lan sawatawis organisasi non pamaréntah (NGO) kanggé nyusun rancangan Piagam PBB. PBB dipunanggep resmi madeg ing tanggal 24 Oktober 1945 nalika ratifikasi Piagam déning lima anggota tetep Dewan Kaamanan PBB—Prancis, Républik Rakyat Cina, Uni Soviet, Inggris lan Amérikah Sarékat—lan déning mayoritas 46 panapak-asta sanèsipun. Patemon sepindhahan Sidang Umum PBB, kanthi wakil saking 51 nagari, lan Dewan Kaamanan, dipunwontenaken ing Westminster Central Hall ing London ing wulan Januari 1946.^[2]

Artikel utama: Sistem PBB

Sistem PBB punika dipundhasaraken dhumateng gangsal badan utami (sadèrèngipun wonten enem – Dhéwan Perwalian PBB bubar ing taun 1994);^[3] Sidang Umum, Dhéwan Kaamanan, Dhéwan Ékonomi lan Sosial (ECOSOC), Sekretariat, lan Mahkamah Internasional utawi International Court of Justice.

Sekawan saking gangsal badan kasebat dumunung wonten ing Markas PBB ing New York City. Mahkamah Internasional dumunung ing Den Haag, déné badan liyané manggon ing kantor PBB ing Jenewa, Wina, lan Nairobi. Institusi PBB sanèsipun sumebar ing saindhenging donya.

Basa resmi ing PBB wonten enem, ingkang dipunanggé wonten ing salebeting patemon antar pamaréntah lan dhokumèn, inggih punika Basa Arab, Basa Cinten, Basa Inggris, Basa Prancis, Basa Ruslan, lan Basa Spanyol,^[4] sementawis Sekretariat nganggé kalih basa kerja, basa Inggris lan basa Prancis. Gangsal basa resmi kapilih nalika PBB dipunadegaken; basa Arab dipuntambahaken ing taun 1973. Pitedah èditorial PBB mratélakaken bilih standar basa Inggris ingkang dipunanggé wonten ing dhokumèn punika basa Inggris Britis kanthi éjaan Oxford (Oxford spelling) (en-gb-oed), lan standar tulisan Cinten ingkang dipunagem inggih punika aksara Cinten ingkang sampun dipunprasajakaken (simplified Chinese character). Aksara punika nggentos aksara Cinten tradhisional ing taun nalika wakil PBB saking Cinten dipungentos saking Républik Cina (Taiwan) dhumateng RRC.

Badan utami PBB wonten enem, inggih punika:

• Sidang Umum PBB
• Dewan Keamanan PBB
• Dewan Ékonomi dan Sosial PBB
• Dewan Perwalian PBB (sampun dipunwedalaken saking operasi ing taun1994)
• Sekretariat PBB
• Mahkamah Internasional

Artikel utama: Anggota PBB

Cacahing nagari anggota PBB ing mangsa sapunika 192 nagari. Pirsani artikel Anggota PBB kanggé dhaftar lengkap sarta tanggal mlebetipun. Sapunika wonten 192 anggota PBB, nyakup mèh sedanten nagari mardika ing donya. Saking kantoripun ingkang sumebar ing donya, PBB lan badan-badan mliginipun mutusaken masalah-masalah administratif lan substantif salebeting patemon rutin ingkang diunawontenaken taun lumampah. Organisasi punika dipunpérang dados badan administratif, mliginipun: Sidang umum (minangka sidang utami); Dewan Kaamanan (ingkang nemtokaken resolusi tinamtu tumrap perdamaian lan kaamanan); Dewan Ékonomi lan Sosial (mbiyantu promosi ékonomi internasional lan kerjasama lan pembangunan sosial); Sekretariat (nyadiakaken pasinaon, informasi, lan fasilitas ingkang dipunbetahaken déning PBB); Mahkamah Internasional (International Court of Justice) (minangka organ hukum). Badan tambahan ingkang ngurusi badan-badan ing salebeting sitem PBB, kados World Health Organization (WHO), World Food Programme (WFP) lan United Nations Children's Fund (UNICEF). Organisasi punika mawa béya asal saking kontribusi sukarila nagara-nagara anggota, lan gadhah enem basa resmi: Arab, Cina, Inggris, Prancis, Ruslan, lan Spanyol.^[4]

• Sekretaris Jenderal PBB
• Piagam PBB
• Pratélan Tandha Penghargaan PBB
• Hak veto

Wikimedia Commons duwé médhia ngenani United Nations.

• United Nations-Situs resmi
• Piagam PBB-isi Piagam mawi Basa Inggris
  • Priambul Piagam PBB Archived 2004-06-17 at the Wayback Machine.
• Deklarasi Universal prakawis Hak Asasi Manungsa
• Forum Kabijakan Global-Independent think-tank on UN
• Komite kanggé PBB ingkang Dhémokratis
• Universal Beliefs and Restructuring World Government Archived 2005-09-14 at the Wayback Machine.