Waja

Waja (krama: Tosan) inggih punika logam campuran wesi lan karbon. Bahan ingkang kanggé damel baja inggih punika wiji wesi.^[1] Bahanipun waja meh sadaya sami homogenitasipun, saking unsur Fe ingkang wujudipun kristal lan unsur C.^[2]

Waja gadhah karakteristik saéngga saged damel bahan yasan ingkang saé sanget.^[1] Karakteristik kasebat kados ta: kekiyatan, kelenturan, kealotan, kekerasan, lan tahan saking korosi.^[1]

• Kekiyatanipun^[1]
  • Waja gadhah dhaya tarik, dhaya lengkung,lan dhaya teken kang kuat banget.
• Kelenturanipun^[1]
  • Waja boten namung kiyat nanging ugi lentur.
• Kealotanipun^[1]
  • Limrahipun waja gadhah karakteristik alot saéngga boten gampil pecah.
• Keatosanipun^[1]
  • Waja gadhah karakteristik minangka wesujudan kang atos sanget saéngga pas kanggé konstruksi yasan.
• Boten gampil kénging korosi utawi tiyengen^[1]
• Saged dipuntempa (maleability)^[2]
  • Waja wonten ing wewujudan abang pijar saged dados lembek saéngga saged dipuncethak.
• Saged dipunlas (weklability)^[2]
  • Nalika ing kondhisi panas saged dipungabungaken.

• Waja batangan
• Kawat waja
• Waja lembaran
• Pipa

Waja dipunwedalaken ing dhapur pengolahan waja saking wesi ingkang padhet utawi ingkang sampun awujud cuwèran, wesi bekas (scrap), lan pinten-pinten campuran logam. Wonten pinten-pinten prosès damel waja, inggih punika:

• Prosès Konverter
  • Prosès Bessemer
  • Prosès Thomas
• Prosès Siemen Martin
• Prosès Basic Oxygen Furnance
• Prosès dhapur listrik
• Prosès dhapur kopel
• Prosès kanthi dhapur elektro
• Prosès kanthi ngginakaken kui
• Prosès aduk (prosès puddle)

• Adhedhasar komposisi
  • Waja karbon
  • Waja paduan cendhèk
  • Waja tahan tiyengen
• Adhedhasar prosès ndamelipun
  • Tanur waja terbuka
  • Dapur listrik
  • Prosès oksidasi dhasar
• Adhedhasar struktur mikro
  • Feritik
  • Perlitik
  • Martensitik
  • Austenitik
• Adhedhasar kagunan konstruksi
  • Waja Struktural
  • Waja Non-Struktural

• Mengenal Baja