Անաֆի

Անաֆի
Կղզի
	Անաֆի
	Անաֆի Հորա, Քիքլատես
Երկիր	Յունաստան․ Էգէական ծով, Քիքլատես,
Տարածութիւն	38,636 քմ²
ԲԾՄ	582 մեթր
Բնակչութիւն	271 մարդ, (2011) մարդ
Կը գտնուի ափին	Էգէական Ծով
Ժամային գօտի	UTC+2 եւ UTC+3։00
Փոստային ցուցանիշ	84009
Պաշտօնական կայքէջ	anafi.gr

Անաֆի (յուն․՝ Ανάφη), Էգէական ծովու կղզի, Քիքլատես, Յունաստան։ Կը գտնուի Սանթորինի կղզին արեւելքը, որուն հետ կը կազմեն Քիքլատեսի հարաւ-արեւելեան սահմանը։ Մայրաքաղաքն է Հորա կամ Անաֆի, իսկ նաւահանգիստը՝ Այիոս Նիքոլաոս։ Կղզիին հարաւը կը գտնուին Փահիա եւ Ֆդենիա կղզիակները։

Հորա․ յունական կղզիներու մայր գիւղին կամ քաղաքին տրուած անուն, որ կ՛ ընկերակցի տուեալ գիւղին կամ քաղաքին բուն անունին (մայրաքաղաքի իմաստ ունի)։

Աշխարհագրութիւն

Անաֆին եռանկիւնաձեւ է եւ տարածութիւնն է 38,636 քլ․²։ Լեռնային կղզի է եւ ամենաբարձր գագաթը (Վիղլա) 582 մեթր է։ Ուրիշ բարձր գագաթներ են՝ Քալամոս գագաթը 386 մ․ (հարաւ-արեւելեան հրուանդան) եւ հիւսիսի Այիոս Իոանիս Թէոլողոս (350 մ․)։

Կղզիին տարածքին ցիր ու ցան կը գտնուի չեչաքարը՝ արդիւնքն է Ք․Ա․ 1500-ին պատահած Սանթորինիի հրաբխային ժայթքումին, ինչպէս օրինակ արեւելեան ծայրամասի Վրահոս մենաքարը Քալամօ գագաթով (460 մ․)։ Վրահոս, Միջերկրականի երկրորդ մեծագոյն մենաքարը կը սեպուի Ճիպրալթարէն ետք։ Քալամոյին վրան կը գտնուի Փանաղիա Քալամիոթիսա վանքը, իսկ ժայռին հիւսիսային կողմը կը գտնուի դժուար հասանելի Տրաքոնտոսփիլօ քարայրը, հարուստ շթաքարերով եւ պտկաքարերով։

Գլխաւոր հրուանդաններն ու ծոցերն են․ հիւսիսէն հարաւ շարքով՝ Տրափանօ (հիւսիս), Լիվոսքոփօ, Վրիսի (հարաւ-արեւելք), Դիասքելօ, այիոս Անտոնիոս, Մեթոհի, Քալամիոթիսա, Քալամոս, Մանիաթիս (հարաւ-արեւմուտք), Քալամիոթիսա (արեւմուտք), Փոթամոս, Քադալիմաթա, Քլիսիտի, Այիոս Նիքոլաոս նաւահանգիստ, Փեթրատիա, Քամենի Լակատա (հիւսիս-արեւմուտք), Լիթրա, Թրուլոս, Փրասա (հիւսիս-արերելք), Փսարի, Վիղլա, Ասփրօ Վունօ, Սամիաքոս (Տրափանօ հրուանդանին արեւմուտքը)։

Բնապահպանում

Անաֆի ունի հարուստ կենսաբազմազանութիւն։ Արձանագրուած են բնածին 635 տեսակներ, որոնցմէ 36 Յունաստանի տեղայատուկ են։ Կղզիին հարաւային մասը յայտարարուած է EU Natura 2000 պաշտպանուած գօտի։

Պատմական ակնարկ

Դիցաբանութիւն

Կղզիին անունը հնադարէն նոյնն է։ Ըստ յունական դիցաբանութեան, Արկոնաֆթիները երբ իրենց արշաւանքէն ետք հայրենիք կը վերադառնային, փոթորիկի կը հանդիպին եւ կ՛ աղաչեն Ափոլոնաս աստուծոյ, զիրենք փրկէ։ Ափոլոնաս կայծակաձեւ լոյս կը սփռէ Էգէականի տարածքին եւ անոնց առջեւ կը յայտնաբերուի կղզի մը։ Ցամաք ոտք դրած, նաւաբեկեալները Ափոլոնասին ի պատիւ բագին կը կառուցեն՝ (Ափոլոնաս Էղլիդիս Απόλλωνα του «Αιγλήτη»՝ Αιγλήτης․ ան որ կը փայլի) եւ կղզին Անաֆի կ՛ անուանեն (անաֆենօ αναφαίνω բայէն․ յայտնաբերուիլ)։

Յունական Դիցաբանութեան Օրֆիքա (Արկոնաֆթեան արշաւանք) կոչուած արձանագրթիւններուն մէջ, միեւնոյն պամութիւնը գրի առնուած է աւելի մանրամասն նկարագրութիւններով։

Հնադարէն մինչեւ ժամանակակից շրջան

Ափոլոնաս տաճարի աւերակները եւ Զո՜տոհու Փիղիս վանքին մուտքը

Հնագոյն ժամանակաշրջանին, կղզիին վրայ կար Ափոլոնաս Էղլիդիսին տաճարը, որուն շրջաբակին կը գտնուէին Արտեմիս, Աֆրոտիթի, Ասքլիփիոս աստուածներուն նուիրուած բագինները, իսկ մեծագոյնը Զեւսին նուիրուածն էր։ Այսօր, այդ տաճարին տեղը կը գտնուի Զո՜տոհու Փիղիս վանքը, ուր եւ գտնուած են վերոնշեալներ հնագիտական նիւթերը․ յայտնաբերուած հնագիտական իրերուն մեծ մասը կը գտնուի Աթէնքի Հնագիտական Ազգային Թանգարանը, ինչպէս նաեւ Էրմիթաժ (Ս․ Փեթերսպուրկ)․ 1770 - 1774 ռուսերուն գերիշխանութեան ժամանակ ռուսերը հնագիտական իրեր կը փախցնեն։

Անաֆի հին քաղաքին աւերակները կը գտնուին արդի քաղաքէն 1,5 ժամուայ (ոտքով) հեռաւորութեան վրայ։ Հոն յայտնաբերուած են դամբաններ, որոնցմէ մի քանին կը պատկանին Էղիտես ծագումով բնակիչներու, որոնք կղզին հաստատուած են Պելոպոնեսի Լաքոնիա շրջանէն, Ք․Ա․ 7-րդ դարուն․ Էղիտեսցիները այդ շրջանին գրաւած են Սանթորինին։

Կղզիէն անցած են անեւ Փիւնիկեցիները։ Այնուհետեւ Անաֆիին պատմութիւնը կը հետեւի Քիքլատեսի պատմութեան^[1]։

Ժողովրդակագրութիւն

Բնակչութիւն

Բնակչութեան թիւն է 271։ 1848-ին թիւն էր 895, 1856-ին՝ 952, 1870-ին՝ 729, 1907-ին 579 եւ 1920-ին 559։

Արուեստ

Անաֆին ծանօթ է իր ասեղնագործ արտադրութիւններով։ Ասեղնագործութեան օրինակներ կը գտնուին Աթէնքի Պենաքի Թանգարանը, Աթէնքի Ժողովակագրական թանգարանը, Քեմպրիճի Ֆիծուիլիամ թանգարանը Fitzwilliam Museum, Cambridge եւ Վիքթորիա եւ Ալպերդ Թանգարանը, Լոնտոն Victoria and Albert Museum, London։