A base principal da estrutura administrativa de Portugal son os 308 concellos (tamén chamados municipios) administrados polas cámaras municipais), que se subdividen en 4257 freguesías (administradas por xuntas de freguesía).

Esta estrutura cobre completamente o territorio portugués, incluíndo zonas territoriais onde a respectiva cámara e xunta non teñen ningunha xurisdición práctica, como poden ser as zonas de administración militar ou os Parques e Reservas Naturais, entre outros.

Existen tamén outras divisións de inmediatamente superiores ao concello, pero están asociadas a determinadas actividades (comarcas xudiciais, rexións de turismo...), de carácter máis técnico, histórico ou cultural. Existiron tamén tentativas de definir rexións naturais, sen ningún tipo de valor administrativo.

Os concellos son a división territorial con poder político máis estábel da historia do Portugal continental, sendo máis complexo o caso das subdivisións de nivel superior, sometidas a diversas modificacións históricas e que tiveron case sempre un carácter administrativo, como corresponde a un Estado politicamente centralizado.

Desde o século XV, até o século XIX, o Portugal continental estivo dividido, case sempre, en seis grandes divisións tradicionais. Esas divisións era, normalmente, denominadas comarcas até o século XVI, no que pasan a ser designadas provincias. O Algarve, tivo nesta época o título honorífico de "Reino", aínda que, para todos os fins, fose administrado como unha provincia igual ás restantes. Até o século XVII estas divisións correspondían a unha Corrixidoría, é dicir, baixo o poder dun Corrixidor, maxistrado administrativo e xudicial, que representaba ao Rei. A partir do século XVII as Corrixidorías multiplícanse e pasarán a ser subdivisións das Provincias, pasando estas a ser meras divisións estatísticas e militares, baixo o mando dun comandante territorial, co título de Gobernador das Armas. Con límites, que foron sufrindo algunhas alteracións ao longo dos tempos, existiron, case sempre as seguintes divisións:

• Entre Douro e Miño (ocasionalmente coñecida sinxelamente como Miño).
• Tras os Montes.
• Beira.
• Estremadura.
• Alentexo (anteriormente coñecida por Entre Texo e Guadiana).
• Algarve.

A mediados do século XVIII, o territorio próximo ao Porto foi segregado de Entre Douro e Miño e da Beira, dando orixe ao Partido do Porto, división militar, baixo o mando dun Gobernador das Armas propio. Os territorios do Partido do Porto continuaron sendo parte das respectivas provincias, para todos os efectos, con excepción dos asuntos militares.^[1].

Despois da revolución liberal de 1822, presentáronse varias propostas para a reorganización administrativa do país. Foi proposta a división en distritos e, máis tarde a división en provincias. Porén a contrarrevolución absolutista freou todas estas tentativas.
Só en 1832 o goberno liberal no exilio nos Azores, decretou unha nova reorganización administrativa do país. O país sería dividido en provincias, subdivididas en comarcas e, estas, en concellos. Esta división aplicaríase a todo o territorio nacional, é dicir, non só ao continente, senón tamén as illas adxacentes e, mesmo os territorios ultramarinos. A reforma non sería aplicada até a vitoria liberal na guerra civil de 1834.
En 1835 esta división sería substituída pola división en distritos. Malia so, as provincias de 1832, mantivéronse sen órganos propios, como agrupamentos de distritos para fins estatísticos e de referencia rexional. Esta situación mantívose até o século XX.
As provincias de 1832, no continente e as illas, eran:

• Miño.
• Tras os Montes.
• Douro.
• Beira Alta.
• Beira Baixa.
• Estremadura.
• Alentejo.
• Algarve.
• Provincia dos Azores.
• Madeira.

En 1833 a provincia dos Azores foi dividida en dúas: a provincia Occidental e a provincia Oriental. En 1836, durante a creación do distrito da Horta, a Provincia Occidental dos Azores, foi subdividida na nova provincia Occidental e na Provincia Central.

Tamén en ultramar, foron creadas as Provincias de Cabo Verde e Guinea, de Angola, da India, de Mozambique, de San Tomé e Príncipe e de Macau e Timor, que, pola organización de 1832, en teoría, tiñan unha administración igual ás da Metrópole.^[1].

O Estado Novo adoptou, desde o seu inicio, unha política de rexionalización do país. Esa rexionalización foi prevista na Constitución de 1933, a través da división do Portugal continental en autarquías rexionais, denominadas provincias. As provincias foron creadas en 1936. A división provincial baseouse nos estudos do xeógrafo Amorim Girão, publicados entre 1927 e 1930, que dividían o continente de Portugal en 13 "rexións naturais". Acabaron por ser creadas 11 provincias, correspondendo, cada unha, ás rexións naturais de Amorim Girão, con dúas excepcións: as rexións naturais de Tras os Montes e do Alto Douro e as rexións naturais da Beira Alta e da Beira Transmontana foron reunidas, respectivamente, na provincia de Tras os Montes e Alto Douro e na provincia da Beira Alta. Paralelamente á división en provincias, mantívose a división en distritos, sen que os límites de ambas estruturas coincidisen.^[1].
En 1959 as funcións das autarquías rexionais pasaron aos distritos, sendo extintas as Xuntas de Provincia e creadas as Xuntas Distritais. As provincias, pola súa banda, mantivéronse como divisións históricas e xeográficas, só sendo formalmente extintas coa Constitución de 1976. A pesar diso, mantivéronse, até hai pouco, nos manuais escolares, sendo aínda a división rexional de referencia da maioría dos portugueses. As provincias eran as seguintes:

• Miño.
• Tras os Montes e Alto Douro.
• Douro Litoral.
• Beira Litoral.
• Beira Alta.
• Beira Baixa.
• Ribatexo.
• Estremadura.
• Alto Alentexo.
• Baixo Alentexo.
• Algarve.

A división máis importante é, desde 1976, a que distingue o territorio continental das dúas rexións autónomas insulares, os Azores e Madeira. Esta primeira división do territorio nacional corresponde á subdivisión NUTS I.

As Rexións Autónomas subdivídense inmediatamente nos seus concellos (19 nos Azores e 11 en Madeira), pero o Portugal continental ten unha serie de subdivisións diferentes.

Os distritos, aínda que en vías de desaparición polo proceso de descentralización do país, permanecen como a subdivisión máis relevante de Portugal, servindo de base para unha serie de utilizacións da división administrativa, que van desde os círculos electorais, aos campionatos rexionais de fútbol.

• Ver Distritos

(Ver tamén distritos portugueses ordenados por área e distritos portugueses ordenados por poboación)

Antes de 1976, os dous arquipélagos atlánticos estaban tamén integrados na estrutura xeral dos distritos portugueses aínda que cunha estrutura administrativa diferenciada, contida no Estatuto dos Distritos Autónomos das Illas Adxacentes (Decreto-Lei n.º 36453, de 4 de agosto de 1947), que se traducía na existencia de Xuntas Xerais con competencias propias. Había tres distritos autónomos nos Azores e un en Madeira:

• Azores: o Distrito de Angra do Heroísmo, o Distrito da Horta e o Distrito de Ponta Delgada.
• Madeira: o Distrito de Funchal.

A división de Portugal en NUTS, estabelecida en 1986, aproveitou as tres grandes divisións xeográficas do (Portugal continental, Azores e Madeira) e as xa existentes cinco áreas de actuación de comisións de coordinación rexional (CCR). Xa a división distrital existente foi ignorada pola división en NUTS, que non ten en conta os distritos. Subdividindo as áreas de actuación das CCR, foron creadas as unidades de Nivel III, collendo cada unha delas o territorio de varios concellos. A división en NUTS converteuse na principal división territorial de Portugal, sendo as súas unidades utilizadas para definir as áreas de actuación dos diversos servizos desconcentrados do Estado, en detrimento dos distritos. En Portugal hai 3 NUTS I, subdivididas en 7 NUTS II, que, pola súa parte, se subdividen en 28 NUTS III.
(ver tamén Decreto-lei nº 244/2002, (en formato PDF))

1. Portugal Continental .
2. Rexión Autónoma dos Azores.
3. Rexión Autónoma de Madeira.

As Unidades Territoriais para Fins Estatísticos de Nível II (NUTS II) corresponden, no Portugal continental, ás áreas de actuación das comisións de coordinación e desenvolvemento rexional (CCDR - antigas CCR)]]. Estas unidades son tamén coñecidas habitualmente por rexións teñen a súa orixe nas rexións de planeamento creadas, en 1969, co obxectivo de facer unha distribución rexional equitativa do desenvolvemento obtido do III Plano de Fomento. Inicialmente utilizadas soamente para fins estatísticos e de planeamento rexional, estas divisións teñen sido utilizadas, cada vez máis, para definir as áreas de actuación dos servizos rexionais dos varios ministerios, en substitución dos distritos. Nas illas, as NUTS II coinciden coas NUTS I dos Azores e de Madeira.

• Alentexo.
• Algarve.
• Centro.
• Lisboa (substituíu en 2002 a rexión de Lisboa e Val do Texo).
• Norte.
• Azores.
• Madeira.

(Ver tamén rexións portuguesas ordenadas por área e rexións portuguesas ordenadas por poboación)

As rexións subdivídense en subrexións estatísticas sen significado administrativo, cuxo único obxectivo é o de serviren para agrupar concellos contiguos, con problemas e desafíos semellantes, e obter así datos de conxunto destinados principalmente ao planeamento económico.

Lista das 28 NUTS III, divididas por rexións:

• Portugal Continental.
  • Norte (8 NUTS).
    • Alto Tras os Montes (14 municipios; 8.171 km²; 223.259 habitantes).
    • Ave (10 municipios; 1.245 km²; 509.969 habitantes).
    • Cávado (6 municipios; 1.246 km²; 393.064 habitantes).
    • Douro (19 municipios; 4.110 km²; 221.853 habitantes).
    • Entre Douro e Vouga (5 municipios; 861 km²; 276.814 habitantes).
    • Grande Porto (11 municipios; 1.024 km²; 1.392.189 habitantes).
    • Minho-Lima (10 municipios; 2.219 km²; 250.273 habitantes).
    • Támega (13 municipios; 2.621 km²; 551.301 habitantes).
  • Centro (12 NUTS).
    • Baixo Mondego (8 municipios; 2.063 km²; 340.342 habitantes).
    • Baixo Vouga (12 municipios; 1.802 km²; 385.725 habitantes).
    • Beira Interior Norte (9 municipios; 4.063 km²; 115.326 habitantes).
    • Beira Interior Sul (4 municipios; 3.49 km²; 78.127 habitantes).
    • Cova da Beira (3 municipios; 1.375 km²; 93.580 habitantes).
    • Dão-Lafões (15 municipios; 3.489 km²; 286.315 habitantes).
    • Médio Tejo (10 municipios; 2.306 km²; 226.070 habitantes).
    • Oeste (12 municipios; 2.221 km²; 338.711 habitantes).
    • Pinhal Interior Norte (14 municipios; 2.617 km²; 138.543 habitantes).
    • Pinhal Interior Sul (5 municipios; 1.903 km²; 44.804 habitantes).
    • Pinhal Litoral (5 municipios; 1.746 km²; 251.014 habitantes).
    • Serra da Estrela (3 municipios; 868 km²; 49.896 habitantes).
  • Lisboa (2 NUTS).
    • Grande Lisboa (9 municipios; 1.382 km²; 2.025.628 habitantes).
    • Península de Setúbal (9 municipios; 1.581 km²; 782.786 habitantes).
  • Alentejo (5 NUTS).
    • Alentejo Central (14 municipios; 7.228 km²; 173.401 habitantes).
    • Alentejo Litoral (5 municipios; 5.303 km²; 99.976 habitantes).
    • Alto Alentejo (15 municipios; 6.248 km²; 127.025 habitantes).
    • Baixo Alentexo (13 municipios; 8.545 km²; 135.105 habitantes).
    • Lezíria do Texo (11 municipios; 4.273 km²; 240.832 habitantes).
  • Algarve (1 NUTS).
    • Algarve (16 municipios; 4.995 km²; 395.208 habitantes).
• Rexión Autónoma dos Azores.
• Rexión Autónoma de Madeira.

(Ver tamén subrexións portuguesas ordenadas por área, subrexións portuguesas ordenadas por poboación e

A próxima versión da división administrativa portuguesa, que está actualmente en proceso de implantación (a diferentes velocidades consoante as varias estruturas), xira en volta das "áreas urbanas", definidas como unidades territoriais continuas constituídas por agrupamentos de concellos. Existen tres tipos de áreas urbanas:

• Grandes Áreas Metropolitanas - GAM
• Comunidades Urbanas - ComUrb
• Comunidades Intermunicipais - ComInter

Ver artigo principal: Grande Área Metropolitana Ten que haber un mínimo de nove concellos e un número superior a 350,000 habitantes. Existen, actualmente:

• GAM de Lisboa.
• GAM do Porto.
• GAM do Minho - reorganizada en Comunidades Intermunicipais, de acordo coa lei 45/2008.
• GAM de Aveiro - reorganizada en Comunidades Intermunicipais, de acordo coa lei 45/2008.
• GAM de Coimbra - reorganizada en Comunidades Intermunicipais, de acordo coa lei 45/2008.
• GAM do Algarve - reorganizada en Comunidades Intermunicipais, de acordo coa lei 45/2008.
• GAM de Viseu - reorganizada en Comunidades Intermunicipais, de acordo coa lei 45/2008.

Agrupamentos con menos de 350000 habitantes pero máis de 150000. Existen, actualmente:

• ComUrb do Oeste.
• ComUrb do Vale do Sousa.
• ComUrb de Leiria.
• ComUrb da Lezíria do Texo.
• ComUrb do Baixo Alentexo.
• ComUrb de Tras os Montes.
• ComUrb de Valimar.
• ComUrb do Centro Alentexo.
• ComUrb do Baixo Támega.
• ComUrb do Douro.
• ComUrb do Medio Texo.
• ComUrb das Beiras.
• ComUrb do Baixo Vouga ou ComUrb da Rexión de Aveiro.

Teñen menos de 150000 habitantes. Existen, actualmente:

• ComInter do Pinhal.
• ComInter do Vale do Minho.

1. ↑ ^{1,0 1,1 1,2} José J. X. Sobral, As Divisões Administrativas de Portugal, ao Longo dos Tempos, AUDACES.