Paul Morphy

Paul Morphy

Nome orixinal	(en) Paul Charles Morphy
Biografía
Nacemento	22 de xuño de 1837 Nova Orleáns, Estados Unidos de América
Morte	10 de xullo de 1884 (47 anos) Nova Orleáns, Estados Unidos de América
Causa da morte	ictus
Lugar de sepultura	Saint Louis Cemetery No. 1 (en)
Educación	Tulane University (pt) Spring Hill College (en)
Actividade
Ocupación	xadrecista, teórico do xadrez
Nacionalidade deportiva	Estados Unidos de América
Deporte	xadrez
Descrito pola fonte	Enciclopedia soviética armenia Obálky knih, New Encyclopedic Dictionary (en)

Paul Charles Morphy, máis coñecido como Paul Morphy, nado en Nova Orleáns o 22 de xuño de 1837 e finado ibídem o 10 de xullo de 1884, foi un xogador de xadrez estadounidense do século XIX e, sen dúbida, o mellor xogador da súa época.^[1] Morphy é chamado "o xenio efémero" pola súa curta carreira. Bobby Fischer chamouno como un dos mellores xogadores de xadrez de todos os tempos e describiuno como "quizais o xogador máis preciso que viviu".^[2]

Paul Morphy naceu en Nova Orleáns, nunha familia rica e distinguida. O seu pai, Alonzo Michael Morphy, que era avogado, exerceu como lexislador do estado de Luisiana. Alonzo, que tiña nacionalidade española, era descendente de españois, portugueses e irlandeses.^[3] A nai de Morphy, Louise Thérèse Félicité Thelcide Le Carpentier, tiña talento musical, filla dunha familia crioula francesa. Morphy creceu nunha atmosfera civilizada de cultura xenial, onde o xadrez e a música eran os momentos máis destacados das reunións dominicals.^[4]

Segundo o seu tío, Ernest Morphy, ninguén lle ensinou formalmente a Paul a xogar ao xadrez; el aprendeu de neno só vendo xogar á xente. Despois de ver en silencio unha partida entre Ernest e Alonzo, onde a partida rematou con empate, o pequeno Morphy declarou sorprendentemente que Ernest debería gañar. O seu pai e o seu tío non sabían que Paul coñecía os movementos, e moito menos calquera estratexia de xadrez. Eles quedaron aínda máis sorprendidos cando Paul demostrou a súa afirmación restaurando as pezas e demostrando a vitoria que perdera o seu tío.

Morphy era considerado un xenio, xa que con só 12 anos xa tiña adquirido un nivel de xogo excepcional, ademais de xogar partidas simultáneas "a cegas" (sen ver o taboleiro).^[1] Considerado un excelente xogador da Escola Romántica de xadrez e tamén é coñecido polas súas contribucións á estratexia do xadrez e á composición dos problemas do xadrez.

En 1850, con doce anos, xogou tres partidas contra o mestre húngaro Johann Löwenthal, que estaba de paso por Nova Orleáns.^[1] Morphy gañou os tres xogos.^[5]

Estudante de Dereito con fantásticas habilidades de memorización, obtivo a súa licenciatura en Dereito aos 19 anos. Demasiado novo para exercer a profesión, decidiu dedicarse ao xadrez. Paul Morphy converteuse no primeiro campión dos Estados Unidos en Nova York aos 20 anos (1857).^[6] Os seus compatriotas decidiron entón organizar un encontro con Howard Staunton, o campión británico, o mellor xogador europeo daquela, pero el evitou sistematicamente o enfrontamento. Morphy decidiu entón viaxar a Europa, onde coñece e vence a todos os grandes xogadores do Vello Continente, incluído o vencedor do primeiro gran torneo europeo de Londres en 1851, Adolf Anderssen, que non puxo a resistencia esperada: Morphy gañou sete partidas, perdendo 2 e empatando 2 (1858).

Morphy regresou a Nova York o 11 de maio de 1859, cuberto de gloria polos seus compatriotas. Con todo, decidiu abandonar o xadrez tras unha decepción no amor. A súa actividade xadrez só durou 18 meses!^[6]

A saúde mental de Morphy foise deteriorando gradualmente e comezou a sufrir delirios de persecución e paranoia. Morreu na súa bañeira dun ataque cerebral aos 47 anos.

- Bobby Fischer ^[7]

Abaixo amósanse os resultados das partidas ou matches do torneo e das partidas non oficiais. A lista mostra que as partidas perdidos ocorreron en partidas individuais contra dous e tres opoñentes:^{[8] [9] [10] [11] [12]}

• + xogos gañados; − xogos perdidos; = xogos empatados

Morphy x Anderssen, Paris (1858)

Posición despois de 7...Cg3. Brancas sacrifican a torre por 8.Bxf4!! Segue: 8...Cxh1, 9. De2+, De7; 10. Cf6+,Rd8; 11.Bxc7 e as brancas vencen despois do xaque duplo gañando a Dama.

A Galicitas posúe citas sobre:  Paul Morphy

• Todos os xogos de Paul Morphy

----

Este artigo sobre xadrez é, polo de agora, só un bosquexo. Traballa nel para axudar a contribuír a que a Galipedia mellore e medre.  Existen igualmente outros artigos relacionados con este tema nos que tamén podes contribuír.