Linguas ta-arauacas
Aparencia
Ta-arauacas | ||
---|---|---|
Falado en: | Caribe e América Central | |
Total de falantes: | ||
Familia: | Americana Arauaco Setentrional Ta-arauacas | |
Códigos de lingua | ||
ISO 639-1: | --
| |
ISO 639-2: | ---
| |
Mapa | ||
Status | ||
As linguas ta-arauacas, tamén coñecidas como ta-maipureanas, son un grupo de linguas arauacas[1][2][3][4] faladas nas costas do mar Caribe de América Central e do Sur. Distínguense polo prefixo da primeira persoa pronominal: ta-, que se opón ao prefixo común no resto de linguas arauacas: na-.
Clasificación
[editar | editar a fonte]Kaufman (1994) achega a seguinte subclasificación:
- Arauaco caribe
Aikhenvald engade o shebayo, que Kaufman deixara sen clasificar, e elimina o iñeri:
Comparación léxica
[editar | editar a fonte]Os numerais en diferentes linguas arauacas do Caribe son:[5][6]
GLOSA Guajiro Iñeri Taíno PROTO-
ARAUCO
CARIBEÑOArauaco
(Lokono)Paraujano
(añu)Wayuu PROTO-
LOK.-WAY.Garífuna Kalhíphona
(Iñeri)'1' abã maneiʤa wɐˈneː *abã aban ábana heketi *aba-n(e) '2' bian pimi piˈɐ.mɐ *biama biama biama yamoka *biama '3' kabɨn apaniw ɐˈpɨ.nɨiɲ *kabɨnV (ɨrɨwa) (íriua) kanokum *kabɨnV '4' bitʰi pinʧi piˈeɲ.ʧi̥ *pinti (ɡadɨrɨ) (gádoro) yamonkobre
bibiti*pinti '5' (a)badakʰabo nadâ hɐʔˈrɐi *aba-da- (seiŋɨ) (sęgo) *aba-da- '6' (a)batʰian siami ˈɐi.pi.ru.ɐ * (sisi) * '7' biantʰian beremi ɐˈkɐ.rɐt.ʃi̥ * (sedɨ) * '8' kabɨtʰian pinjüwen meˈkiː.sɐt̪̚ * (widɨ) * '9' bitʰitʰian heberemi meˈki.et̪.sɐt̪̚ * (nefu) * '10' biandakʰabo poˈɺoː * (diːsi) *
Os numerais iñeri e garífuna a partir do 3 son préstamos do francés.
Notas
[editar | editar a fonte]- ↑ Ramirez, Henri (2019). Enciclopédia das línguas arawak: acrescida de seis novas línguas e dois bancos de dados. (no prelo)
- ↑ Ramirez, Henri, & França, Maria Cristina Victorino de. (2019). Línguas Arawak da Bolívia. LIAMES: Línguas Indígenas Americanas, 19, e019012. https://doi.org/10.20396/liames.v19i0.8655045
- ↑ Ramirez, Henri (2001). Línguas arawak da Amazônia Setentrional. Manaus: Universidade Federal do Amazonas. (PDF)
- ↑ Ramirez, Henri (2020). Enciclopédia das línguas Arawak: acrescida de seis novas línguas e dois bancos de dados 3 (1 ed.). Curitiba: Editora CRV. p. 290. ISBN 978-65-251-0234-4. doi:10.24824/978652510234.4.
- ↑ "Arawakan Numerals (E. Chan)". Arquivado dende o orixinal o 3 de decembro de 2013. Consultado o 4 de xullo de 2013.
- ↑ Captain, D. (1991 [2005]). Proto-Lokono-Guajiro. Revista Latinoamericana de Estudios Etnolingüísticos, 10:137-172.
A Galipedia ten un portal sobre: Pobos indíxenas de América |