Lingua ucraína

Ucraíno українська мова / ukrayins'ka mova
Pronuncia:	[ʊkrɐˈjinʲsʲkɐ ˈmɔwɐ]
Falado en:	Ucraína, Transnistria Recoñecido como lingua minoritaria en Moldova, Hungría, Serbia,[1] Polonia,[1] Romanía,[1] Croacia,[1] Eslovaquia,[1] Bosnia e Hercegovina,[1] República Checa[2]
Rexións:	Europa
Total de falantes:	37 millóns (2007)
Familia:	Indoeuropea  Balto-eslava   Eslava    Eslavo oriental     Ucraíno
Status oficial
Lingua oficial de:	Ucraína Transnistria (estado de facto non recoñecido)
Regulado por:	Academia Nacional de Ciéncias de Ucraína
Códigos de lingua
ISO 639-1:	uk
ISO 639-2:	ukr
SIL:	RUS
Mapa
Status
O ucraíno está clasificado como "en estado seguro" polo Libro Vermello das Linguas Ameazadas da UNESCO[3]

Este artigo amosa letras cirílicas. Sen o soporte axeitado, o texto pode mostrar símbolos sen sentido, coma caixas, marcas e outros.

A lingua ucraína^[4] (украї́нська мо́ва, transliteración: ukrayins'ka mova [ukrɑ'jinʲsʲkɑ ˈmɔʋɑ]) é unha lingua eslava oriental, unha das tres deste grupo de linguas, xunto ao ruso e o belaruso. Garda certas similitudes con ámbalas dúas linguas, pero con notables diferenzas.

O idioma ucraíno é falado por case cincuenta millóns de persoas en todo o mundo, incluíndo 37,5 millóns en Ucraína (77,8% da poboación ucraína total). Mais só na Ucraína occidental é a lingua que prevalece sobre o ruso. En Kíiv fálanse ambas linguas, un cambio notable dende o pasado recente, cando a cidade era principalmente rusoparlante. O cambio foi causado en gran medida pola influencia da poboación rural e as migracións dende as rexións occidentais de Ucraína. No norte e centro de Ucraína, o ruso é a lingua da poboación urbana, mentres que o ucraíno é moito máis común nas zonas rurais. No sur e leste de Ucraína, o ruso prevalece incluso nas áreas rurais, e en Crimea, onde nunca se falou, o ucraíno está case ausente. En 2019 entrou en vigor unha lei para facer do ucraíno a única lingua estatal de Ucraína.

O "Ь ь" non ten son. A súa función é a de palatizar outras letras, como por exemplo, o Л л (L) e o Н н (N). É dicir, нь lese ñ (como en España) e ль lese ll (como en consello). Tamén pode cambiar un pouco o son doutras consoantes.

O Г г en ucraíno ten un son moi similar ao dun g galego nas zonas dialectais que presentan "geada"; tanto no medio de dúas vogais como ao inicio de palabra. O son do "g" sen geada, escríbese coa letra Ґ ґ, pero raramente usan esa letra, usando simplemente a Г г, aínda que teña valor fonético diferente.

O Й й ten o son dun i, pero curto, como en "xeito" ou "Mario"

O  '  simboliza unha pausa curta.

Ao longo da historia existiron varias propostas para un alfabeto latino ucraíno.

• Grupo setentrional
  • Polesio
    • Polesio occidental
    • Polesio central
    • Polesio oriental
• Grupo sur-oriental
  • Dniéper (poltavo)
  • Slobozhano
  • Estepa
• Grupo sur-occidental
  • Volinio
  • Nadsiano
  • Galitziano (ou do Dniéster superior)
  • Lemko
  • Boiko
  • Transcarpático
    • Doliniano
  • Hutsúl
  • Bucovino (pocutio ou pocutio-bucovino)
  • Podolio

Existe unha versión da Wikipedia en  Lingua ucraína

• Wikipedia en ucraíno
• Lei de Ucraína "para garantir o funcionamento da lingua ucraína como lingua estatal"
• Política lingüística en Ucraína

• Dicionario galego ucraíno Santiago de Compostela: Consellería de Cultura, Educación, Formación Profesional e Universidades, Secretaría Xeral Técnica, 2022.
• Leccións de vocabulario ucraíno en Internet Polyglot Arquivado 22 de marzo de 2009 en Wayback Machine. (en castelán)