Tjóðsangur

Ein tjóðsangur er sum oftast ein tjóðskaparligur sangur ella tónleikur, sum skal vera eitt symbol fyri eitt ávíst land til almennar hendingar ella stevnur av ymiskum slagi, t.d. verða tjóðsangirnir altíð spældir beint áðrenn ein almennan fótbóltslandsdyst, og tá heiðursmerkjahandan er á t.d. OL, so hoyrist eitt brot av tónleikinum til tjóðsangin hjá tí landi, sum vann gullið. Ein tjóðsangur kann vera formliga viðurkendur sum tjóðsangur av myndugleikunum í einum landi, men hann kann eisini vera uttan formliga viðurkenning, men bert verða brúktur sum tjóðsangur.

Við menningini av tjóðum í 19. øld og 20. øld hava mest sum øll lond valt ein tjóðsang. Í summum londum eru eisini regiónalir tjóðsangir, har lutastatir ella aðrar subtjóðareindir hava teirra egna almenna ella óalmenna tjóðsang. Summar millumtjóða sambond hava eisini teirra egna tjóðsang.

Tjóðsangir eru ofta skrivaðir sum ein hymna ella marsjur. Í Miðamerika brúka tey vanliga meira operalíknandi tónleikaverk. Summi lond brúka eina fanfaru.

Um tjóðsangurin hevur meira enn eitt vers, so er tað vanligt bert at syngja fyrsta versið, í Týsklandi er tað tó triðja versið. Ein tjóðsangur varir í miðal ein minutt. Í londum, har tað er meira enn eitt alment mál, er tað sum oftast ein versjón á hvørjum av teimum almennu málunum, eitt nú í Belgia, Finlandi, Sveis og Suðurafrika. Tað eru fleiri dømi um lond, sum hava felags tjóðarlag. Nevnast kann t.d., at Finland og Estland hava sama tjóðlag, men tjóðarsangirnir hava hvør sín tekst. Tað eru eisini fleiri lond, sum brúka sama tjóðlag, sum Bretland, men við øðrum teksti.

Í Føroyum hava vit tjóðsangin Tú alfagra land mítt, sum Símun av Skarði hevur yrkt, og sum Peter Alberg gjørdi lagið til. Danmark hevur ein tjóðsang: Der er et yndigt land, sum Adam Gottlob Oehlenschläger yrkti í 1823, og ein kongaligan tjóðsang Kong Christian stod ved højen mast, sum Johannes Ewald yrkti í 1779. Í Grønlandi brúka tey tjóðsangin Nunarput utoqqarsuanngoravit, sum Henrik Lund hevur yrkt, og Jonathan Petersen gjørdi lag til.