Monako
Fúrstadømi Monako (franskt: Principauté de Monaco) ella bara Monako, er næstminsta landið í heiminum. Eisini er tað næsttættast bygda landið í heiminum; næst-fjølbygdasta landið í verðini er tað lítla fúrstadømið Monako. Tað er alt ein býur, sum síðan 1297 hevur verið eitt sjálvstøðugt ríki. Landið er einans 1,95 km2 til støddar, og har búgva uml. 35 000 fólk. Um fólkið í Føroyum skuldi búð líka tætt, so hevði tað svarað til, at øll 49 000 kundu búð í Stóru Dímun. Lítla ríkið Monako er á Miðjarðarhavsstrondini, tætt við italska vesturmarkið. Mitt inni í landinum er býurin Monte Carlo, kendur fyri sítt spælikasino og Grand Prix-kappkoyringina. Monako er frælst fúrstadømi, og síðan 1297 hevur Grimaldi-ættin stýrt landinum.
| Fúrstadømi Monako Principauté de Monaco [a]
|
||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
|
||||||
| Slagorð: "Deo Juvante" (Latín) "Við Guds hjálp" |
||||||
| Tjóðsangur: Hymne Monégasque |
||||||
![Staðseting av Monako (green) í Europe (dark grey) – [Frágreiðing]](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/Location_Monaco_Europe.png/500px-Location_Monaco_Europe.png) Staðseting av Monako (green) í Europe (dark grey) – [Frágreiðing] Staðseting av Monako (green) í Europe (dark grey) – [Frágreiðing] |
||||||
| Høvuðsstaður | Monaco[a][1][2] 43°43′N 7°25′E / 43.717°N 7.417°E | |||||
| Størsti Quartier | Monte Carlo | |||||
| Almenn mál | Franskt[3] | |||||
| Vanlig mál | ||||||
| Etniskir bólkar |
|
|||||
| Átrúnaður | Rómversk katólsk | |||||
| Íbúgvanavn |
|
|||||
| Stjórn | Eindarríki, stýrisskipanar kongsríki | |||||
| - | Prinsur | Albert II | ||||
| - | Forsetaráðharri | Pierre Dartout | ||||
| Lóggávuting | Tjóðarting | |||||
| Sjálvræði | ||||||
| - | Húsið Grimaldi (undir harrdømi av Lýðveldinum Genova) | 1297 | ||||
| - | frá Franska ríkinum | 17. mai 1814 | ||||
| - | frá herseting av Sættu samgonguni | 17. juni 1814 | ||||
| - | Franco-Monegasque avtalan | 1861 | ||||
| - | Grundlóg | 1911 | ||||
| Øki | ||||||
| - | Tilsamans | 2,02 km2 (248.) 0,78 sq mi |
||||
| - | Vatn (%) | negligible[4] | ||||
| Fólkatal | ||||||
| - | 2014 meting | 37,800[5] (217.) | ||||
| - | 2008 fólkateljing | 35,352[4] | ||||
| - | Tættleiki | 18,713/km2 (1.) 48,462/sq mi |
||||
| GDP (PPP) | 2010[b] meting | |||||
| - | Tilsamans | $3.000 billion[6][7] (156.) | ||||
| - | Fyri hvønn | $78,700[6][7] (9.) | ||||
| GDP (nominelt) | 2010[b] meting | |||||
| - | Tilsamans | $5.424 milliardir[6] (148.) | ||||
| - | Fyri hvønn | $153,177[6] (1.) | ||||
| Gjaldoyra | Euro (€) (EUR) | |||||
| Tíðarsona | CET (UTC+1) | |||||
| - | Summar (DST) | CEST (UTC+2) | ||||
| Koyring í | høgru síðu[8] | |||||
| Telefonkota | +377 | |||||
| Internet TLD | .mc | |||||
| a. | ^ Monako er eitt býarríki. Tó er stjórnarumsitingin í Quartier í Monaco-Ville. | |||||
| b. | ^ GDP per íbúgva útrokningar fevna eisini um arbeiðarar úr Fraklandi og Italia, ið ikki eru fastbúgvandi. | |||||
Frá 1641-1817 var Monako saman við Fraklandi. Bara lítil partur av fólkinum er úr Monako; meiri enn helmingurin eru franskir borgarar. Lýggja veðurlagið í Monako og glæsiliga umdømi landsins draga túsundtals ferðafólk. Nógv ríkfólk flyta hagar at búgva, tí skatturin er lágur. Mong teirra hava stórar stuttleikabátar liggjandi fyri teymi í gomlu havnini. Monako er eisini altjóða handilsmiðdepil.
Myndasavn
rætta-
-
Kortið vísir landið og grannalondini.
Viðmerkingar
rætta- ↑ Á øðrum málum í Monako:
- Italskt: Principato di Monaco
- Monako-málføri: Principatu de Múnegu
- Oksitanskt: Principat de Mónegue
Keldur
rætta- ↑ "United-Nations data, country profile". http://data.un.org/CountryProfile.aspx?crName=Monaco. Heintað 29 October 2013.
- ↑ "Constitution of Monaco (art. 78): The territory of the Principality forms a single commune.". http://en.gouv.mc/Government-Institutions/Institutions/Constitution-of-the-Principality#eztoc1036069_10. Heintað 29 October 2013.
- ↑ "Constitution de la Principauté". Council of Government. Talgilda eintakið, gjørt eftir tí talgilda frumeintakinum , varð goymt í skjalasavni á netinum tann 22 July 2011. https://web.archive.org/web/20110722170607/http://www.gouv.mc/devwww/wwwnew.nsf/1909$/036c62fe5f92f2efc1256f5b0054fa42gb?OpenDocument&3Gb. Heintað 22 May 2008.
- ↑ 4.0 4.1 "Monaco en Chiffres". Talgilda eintakið, gjørt eftir tí talgilda frumeintakinum , varð goymt í skjalasavni á netinum tann 2009-11-15. https://web.archive.org/web/20091115210931/http://www.gouv.mc/devwww/wwwnew.nsf/e89a6190e96cbd1fc1256f7f005dbe6e/e1201ddb4e532285c125702a004775bc/$FILE/Pocket%202009.pdf. Heintað 2016-04-18., Principauté de Monaco. Retrieved 7 June 2010.
- ↑ "Population et emploi / IMSEE — Monaco IMSEE" (in fr). Imsee.mc. http://www.imsee.mc/Population-et-emploi. Heintað 6 September 2012.
- ↑ 6.0 6.1 6.2 6.3 "National Accounts Main Aggregates Database". United Nations Statistics Division. http://unstats.un.org/unsd/snaama/selCountry.asp. Heintað 8 October 2012.
- ↑ 7.0 7.1 "World Development Indicators". Heimsbankin. http://data.worldbank.org/data-catalog. Heintað 8 October 2012. Note: "PPP conversion factor, GDP (LCU per international $)" for France (0.8724) was used.
- ↑ "What side of the road do people drive on?". Whatsideoftheroad.com. Talgilda eintakið, gjørt eftir tí talgilda frumeintakinum , varð goymt í skjalasavni á netinum tann 13 April 2012. https://web.archive.org/web/20120413182951/http://whatsideoftheroad.com/. Heintað 28 May 2012.
Ávisingar úteftir
rætta- www.gouv.mc Archived 2005-04-28 at the Wayback Machine- Monakiska stjórnin.
- Monaco Net - Monakiskur portalur.