Alkohol

Eitt alkohol er, í evnafrøðiligum høpi, eitt lívrunnið mýl við einum ella fleiri hydroxybólkum (-OH). Rúsandi løgurin vit vanliga nevna alkohol eitur í evnafrøði ethanol (sí mynd). Alkoholir verða nevnd við endingini -ol ella, um aðrir hægri raðfestir bólkar eru í mýlinum, við hydroxy-. Eitt mýl við einum hydroxybólki bundnum til ein benzenring kallast ein phenol og verður ikki roknað sum eitt alkohol.

Alkoholir verða deild í tríggjar bólkar:

• Primer alkoholir, hydroxybólkurin er bundin til eitt carbonatom, ið hevur hægst eitt annað carbonatom sum nábúgva.
• Sekunder alkoholir, hydroxybólkurin er bundin til eitt carbonatom, ið hevur tvey onnur carbonatom sum nábúgvar.
• Tertier alkoholir, hydroxybólkurin er bundin til eitt carbonatom, ið hevur trý onnur carbonatom sum nábúgvar.

Dømi um nøkur alkohol:

Framleiðsla av alkoholum kann gerast á nógvar ymiskar mátar. Niðanfyri er ein listi yvir teir mest nýttu.

• Reduktión av aldehyd ella keton
• Reduktión av carboxylsýru ella ester
• Hydratión av alken

Alkoholir kunnu reagera á óteljandi mátar. Niðanfyri er ein listi yvir nakrar av teimum mestu vanligu reaktiónunum.

• Oxidatión av einum primerum alkoholi gevur eitt aldehyd ella eina carboxylsýru
• Oxidatión av einum sekunderum alkoholi gevur eina keton
• Dehydratión gevur eina alken
• Nukleofil substitutión av einum halogenidið gevur ein ether

• Lívrunnin evnafrøði

Sí miðlasavnið

»Alkohol« í Wikimedia Commons.