QWERTY teklatua

QWERTY teklatua latindar alfabetoan idazteko estandar bihurtu den giltzadi edo teklatua da, haren goiko ezkerreko giltzekin osatutako letra-multzoari dagokiona. Hasieran, idazmakina mekanikoen garaietan, ingeniarien kezka nagusia giltzak azkar idaztean trabatuta ez geratzea izan zen. Askotan eta gutxitan erabiltzen ziren letrak tartekatu egiten ziren, maiz erabiliak elkarren ondoan ez geratzeko. Gero, idazmakina saltzaileek azkar idazteko erakustaldia errazteko^[1][2], R letra goiko lerrora igo zuten.

Euskal Herrian, XX. mendean eta XXI. mendean, idazmakina mekanikoekin eta ordenagailuekin, gehien erabili den teklatua QWERTY hau izan da. Euskaraz erabiltzen den letra bat, Ñ letra^[3], baina, ez da teklatu frantsesarekin teklatu espainiarrarekin bezain erraz idazten.

Frantses, ingeles eta beste QWERTY teklatuetan Ñ letra eskura ez egoteak, lokalizazioak egiterakoan problemak ekarri ditu eta, noiz edo noiz, ortografia berriztatzeko proposamenak ere ekarri izan ditu. Zenbait iritzi plazaratu izan dira Ñ letra hori ordezkatzeko bizpahiru proposamenekin: n bustia idazteko, NN, NH, IN letra bikotearekin, digramarekin, idazteko proposamenak, esaterako^[4].

Euskal Herriko iparraldean teklaturik ohikoena AZERTY klabierra da, frantsesez idazteko giltzadirik ohikoena Belgikan eta Frantzian.

Latindar alfabetoan idazterakoan arrakasta handien izan duten giltzadiek QWERTY teklatua baino askoz gutxiago erabili izan dira:

• Dvorak giltzadia.

• Colemak giltzadia.

• JCUKEN giltzadia.

• Neo.

• Teklatu (ordenagailua).
• AZERTY teklatua.