Sozietate anonimo

Sozietate anonimoa^[1] edo baltzu anonimoa (SA)^[2] kapitala titulu edo akzio izeneko partaidetza-tituluetan banaturik duten baltzu kapitalista da. Titulu edo akzio horien jabeak, bazkide izenekoak, enpresaren jabeak dira, euren esku dituzten titulu edo akzioen kopuruaren arabera. Aldi berean, bazkide bakoitzaren erantzukizuna titulu edo akzio horien baliora mugatzen da, bere nortasuna eta titulu edo akzio horietaz gainera duen ondarea kontuan hartu gabe eta hortik dator anonimo izendapena. Baltzu anonimoa enpresa batek har dezaken egitura juridikoetako bat da, kooperatibekin, erantzukizun mugatuko baltzuekin eta beste zenbaitekin batera. Akzioetan banatzen direnean akzio-sozietateak dira.

Hainbat sozietate anonimo mota daude (SA), akziodunen beharren eta helburuen arabera ezar daitezkeenak. Kontuan hartu behar da SAen sorrera eta funtzionamendua aldatu egin daitezkeela herrialde bakoitzeko legeriaren arabera; beraz, gomendagarria da kasu bakoitzean indarrean dagoen araudia kontsultatzea. Hona hemen SA mota arruntenetako batzuk:

SAren formarik arruntena da eta negozio helburu orokorretarako erabiltzen da. SA arrunteko akziodunek erabaki korporatiboetan botoa emateko eta dituzten akzioen kopuruaren arabera dibidenduak jasotzeko eskubidea dute.

Akziodun guztiak familia bereko kide diren SA bat da, eta akzioen jabetza pertsona kopuru txiki batera mugatzen da. Herrialde batzuetan, pertsona bakarreko SA bat sortzea ere baimentzen da, non pertsona bakar bat baita enpresaren ekintza guztien jabea.

Kapital soziala merkatuaren gorabeheren arabera alda daitekeen SA bat da. Akziodunek noiznahi eros edo sal ditzakete akzioak, eta horrek malgutasun handiagoa ematen du kapital sozialaren kudeaketan.

Akziodunen erantzukizuna enpresari eman dioten kapitalera mugatuta dagoen SA bat da. Enpresak zorrak baditu, akziodunak ez daude behartuta beren ondare pertsonalarekin erantzutera.

Kapital soziala kapital akzioz eta lan akzioz osatuta dagoen SA bat da. Lan ekintzek boto eskubideak eta erabaki korporatiboetan parte hartzeko eskubidea ematen diete enpresako langileei.

Ondasun eta zerbitzuak ekoitzi edo saldu ordez beste enpresa batzuetan edo finantza-aktiboetan inbertitzea helburu duen SA bat da. Inbertsioko SA bateko akziodunek dibidenduak jasotzen dituzte, enpresak egindako inbertsioen errendimenduaren arabera.

• Enpresa
• Merkataritza-baltzua
• Erantzukizun mugatuko sozietatea
• Kooperatiba
• Langile autonomoa
• Pertsona juridikoa