Frantzisko Frantziakoa (1555-1584)

Frantzisko Frantziakoa (1555-1584)
(1576) Irudi gehiago
Anjouko dukea
Bizitza
Jaiotza	Saint-Germain-en-Laye, 1555eko martxoaren 18a
Herrialdea	Frantziako Erresuma
Heriotza	Château-Thierry, 1584ko ekainaren 19a (29 urte)
Hobiratze lekua	Saint-Denisko basilika
Heriotza modua	berezko heriotza: tuberkulosia
Familia
Aita	Henrike II.a Frantziakoa
Ama	Katalina Medici
Bikotekidea(k)	ikusi Charlotte de Sauve (mul)
Haurrideak	ikusi Elisabet Valoiskoa Joan of Valois (en) Claude of Valois (en) Diane de France Victoria of Valois (en) Frantzisko II.a Frantziakoa Louis of Valois (en) Karlos IX.a Frantziakoa Henri d'Angoulême (en) Henrike III.a Frantziakoa Margarita Frantziakoa
Leinua	Valois leinua
Hezkuntza
Hizkuntzak	frantsesa
Jarduerak
Jarduerak	aristokrata
Parte-hartzailea Conjuration des Malcontents (en)

Frantzisko Frantziakoa (Hercule François; Fontainebleauko jauregia, 1555eko martxoaren 18a - Château-Thierry, 1584ko ekainaren 10a) Alençon, Château-Thierry, Anjou, Berry eta Touraineko dukea izan zen.

Henrike II.a Frantziakoaren eta Katalina Mediciren laugarren eta azken semea izan zen. Haurtzaroan harrapatu zuen baztangaz aurpegia desitxuratua eta gorputza maker zituen. 1570eko hamarkadaren hasieran Katalina Medici Elisabet I.a Ingalaterrakoarekin ezkontzen saiatu zen. Hasiera batean, adin alde handia eta erlijio ezberdintasuna zirela eta, Elisabetek ezezkoa eman zion arren, Frantzisko hil zen arte negoziatzen jarraitu zuten^[1].

Bizitza osoan anaia Henrikeren (1574tik aurrera Henrike III.a, Frantziako erregea) lehiakidea izan zen. San Bartolome gaueko sarraskiaren ondoren Arroxelako setioan (1573) parte hartu zuen. Han bere koinatu Henrike Nafarroakoaren adiskide bihurtu zen. Harekin batera erregeren politikaren aurka zeuden aristokrata katoliko eta higanotek eratutako Deskontenten alderdiko (frantsesez Parti des Malcontents) buruzagia izan zen^[2]. Karlos IX.a Frantziakoa aspalditik eri handi zegoenez gero, haren ondorengoa Alençongoa izan zedin konspiratu zuten. Baina konplotak huts egin zuen eta bi buruak espetxeratuak izan ziren^[1].

1575eko irailean Alençongo dukeak, Henrike Nafarroakoarekin batera, ihes egitea lortu zuen. Frantziako 5. Erlijio Gerran Henrike III.a Frantziakoaren errege armadaren aurka borrokatu ziren. Gerrari amaiera eman zion Beaulieuko ediktua (1576) oso mesedegarria izan zen bai higanotentzat nola Frantziskorentzat. Hau erregerekin adiskidetu eta bere handinahia Flandesen asetzen saiatu zen. 1579an Gilen Orangekoak Herbehereetako errege izateko proposatu zuen. Ondoko urtean Probintzia Batuek Herbehereetako askatasunaren babesle izendatu zuten eta 1582an Brabanteko duke. Bere aginpideari jartzen zitzaizkion mugak onartzen ez zituenez, 1583ko urtarrilean Anberes armaz hartzen saiatu zen, baina porrot egin zuen^[2].

1584ko ekainaren 10ean hil zen, tuberkulosiak eta bere bizimoduaren gehiegikerien ondorioek joa. Heriotz honek Henrike Nafarroakoa Frantziako koroaren oinordeko bilakatu zuen^[2].

1. ↑ ^{a b} Jokinen, Anniina: Biography of François, Duke of Alençon and Anjou Luminarium Encyclopedia
2. ↑ ^{a b c} François d’Anjou Henri IV, le règne interrompu

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Frantzisko Frantziakoa (1555-1584)