Enver Hoxha

Enver Hoxha
	; Irudi gehiago
Kanpo Harremanetarako ministro
Minister of Defence (en)
; Albaniako Lehen Ministroa
; Albaniako Lanaren Alderdiako first secretary (en)
Bizitza
Jaiotza	Gjirokastër, 1908ko urriaren 16a
Herrialdea	Albania
Bizilekua	Ish-Blloku (en)
Lehen hizkuntza	albaniera
Heriotza	Tirana, 1985eko apirilaren 11 (76 urte)
Hobiratze lekua	Tirana
Heriotza modua	berezko heriotza: Fibrilazio bentrikularra
Familia
Ezkontidea(k)	Nexhmije Hoxha
Seme-alabak	ikusi Ilir Hoxha (en) ;
Familia	ikusi Hysen Hoxha (en) (aitaldeko osaba);
Hezkuntza
Heziketa	Parisko Unibertsitatea ; Moscow State Linguistic University (en) ; Bruselako Unibertsitate Askea ; Ekialdeko Langileen Unibertsitate Komunista ; Marx-Engels-Lenin Institute (en) ; Bruselako Unibertsitate Askea ; Montpellierreko Unibertsitatea ; Albanian National Lyceum (en)
Hizkuntzak	albaniera; ingelesa; italiera; errusiera; serbiera; frantsesa
Jarduerak
Jarduerak	partisanoa eta politikaria
Jasotako sariak	ikusi Hero of Albania ; Herriaren Heroiaren Ordena ; Leninen Ordena ; Order of Suvorov, 1st class ; Jugoslaviako Herriaren Heroia ; Order of Skanderbeg ; Hero of Socialist Labour ; Order of the Partisan Star ; Order of the Flag ;
Influentziak	Karl Marx, Vladimir Lenin eta Iosif Stalin
Mugimendua	ateismoa
Zerbitzu militarra
Adar militarra	National Liberation Movement (en) ; Albanian People's Army (en)
Gradua	Armadako jeneral
Parte hartutako gatazkak	Espainiako Gerra Zibila; Bigarren Mundu Gerra; Operation Valuable (en)
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioa	ateismoa
Alderdi politikoa	Frantziako Alderdi Komunista; Belgikako Alderdi Komunista; Albaniako Lanaren Alderdia

Enver Hoxha^[1] (ɛnˈvɛɾ ˈhɔdʒa ahoskatua; Gjirokastër,1908ko urriaren 16a - Tirana, 1985eko apirilaren 11) Albaniako agintari komunista izan zen 1944tik hil zen arte.

Bizitza

Hoxha hazi zen etxearen gunea. Jatorrizko etxea sute baten ondorioz suntsituta gelditu zen 1960ko hamarkadan

Halil Hoxha eta Gjylihan Çuçiren semea, Gjirokastër hirian jaio zen 1908an. Enver Pasharen omenez jarri zioten izena^[2].

Lehen hezkuntzako ikasketak amaitu ondoren, Liria ikastetxean jarraitu zuen ikasten, eta 1923an hiriko lizeoan sartu zen. Ekrem Libohovaren esku-hartzearen ondorioz lizeoa itxi ondoren^[3], estatuko diru-laguntza bat eman zioten Hoxhari Korçëko Albaniako Lizeo Nazionalean ikasketak jarraitzeko 1930era arte^[4].

Belgikan eta Frantzian goi ikasketak egin eta Alderdi Komunistan sartu zen. Bere herrira itzulirik, Ardatzeko indarren aurkako erresistentzia antolatu zuen Bigarren Mundu Gerran, eta Askapen Nazionalerako Fronteko buruzagia izan zen. 1941ean, Albaniako Alderdi Komunista (1948tik aurrera Albaniako Langileen Alderdia izan zena) sortu eta idazkari nagusi jarri zen. 1944an, herrialdea askaturik, behin-behineko lehendakari eta indar armatuen buru izendatu zuten. 1945eko hauteskundeen ondoren, kontseiluko lehendakari izan zen, eta 1946an Albaniako Herri Errepublika sortu berriaren buru.

1954an gobernu eta estatu karguak utzi zituen, baina alderdiko idazkari nagusi izaten jarraitu zuen hil arte. Sobietar Batasunaren eta Txinako Herri Errepublikaren arteko gatazka ideologikoan, Txinarekin bat egin zuen, eta Albanian iraultza kulturala indartzen saiatu zen, herrialdeko kultura erlijiosoaren aurka besteak beste. 1976an Mao hil ondoren, Txinako Herri Errepublikak harturiko bideari errebisionista iritzirik, bi nazioen arteko harremanak hoztu egin ziren. 1973. urtean bihotzekoa pairatu ondoan, haren osasuna makalduz joan zen. 1982an oroitzapen liburu interesgarria argitaratu zuen, batez ere erresistentzia garaiaz diharduena. 1985ean hil zen.

Sariak

Albaniako sariak


Saria		Oharrak
	Herriaren Heroia	bi aldiz (1995eko otsailaren 13an baliogabetzat jo zuten)^[5]
	Lan Sozialistaren Heroia
	Skanderbeg ordena, 1. mailakoa

Atzerriko sariak


	Herrialdea	Data
Ausardiarako Ordena, 1 mailakoa	Bulgaria	1944ko irailaren 9a
Herriaren Heroiaren Ordena	Jugoslavia	1946
Suvorov ordena, 1. mailakoa	SESB	1948
Leninen Ordena	SESB

Erreferentziak

Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik hartu da. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

↑ EIMA: Eskola-liburuetako onomastikaren, gertaera historikoen eta artelanen izenak. Zerrendak
↑ (Ingelesez) Gürpınar, Doğan. (2012). «What is in a Name? The Rise of Turkic Personal Male Names in Turkey (1908–38)» Middle Eastern Studies 48 (5): 692..
↑ (Ingelesez) Fevziu, Blendi. (2017). Enver Hoxha : the iron fist of Albania. Bloomsbury Academic, 22 or. ISBN 9781784539702..
↑ (Albanieraz) Dervishi, Kastriot. (2012). Kryeministrat dhe ministrat e shtetit shqiptar në 100 vjet. Tirana: 55, 136 or. ISBN 978-9994356225..
↑ (Albanieraz) «Sali Berisha ia hoqi dekoratat Enver Hoxhës dhe Nexhmijes që në 1995, por pse u mbajt sekret?» Te Sheshi 2018-05-12 jatorrizkotik artxibatua (artxibatze data: 2020-02-21) (Noiz kontsultatua: 2024-05-12).

Kanpo estekak

Datuak: Q53783
Multimedia: Enver Hoxha / Q53783

[1] EIMA: Eskola-liburuetako onomastikaren, gertaera historikoen eta artelanen izenak. Zerrendak

[2] (Ingelesez) Gürpınar, Doğan. (2012). «What is in a Name? The Rise of Turkic Personal Male Names in Turkey (1908–38)» Middle Eastern Studies 48 (5): 692..

[3] (Ingelesez) Fevziu, Blendi. (2017). Enver Hoxha : the iron fist of Albania. Bloomsbury Academic, 22 or. ISBN 9781784539702..

[4] (Albanieraz) Dervishi, Kastriot. (2012). Kryeministrat dhe ministrat e shtetit shqiptar në 100 vjet. Tirana: 55, 136 or. ISBN 978-9994356225..

[5] (Albanieraz) «Sali Berisha ia hoqi dekoratat Enver Hoxhës dhe Nexhmijes që në 1995, por pse u mbajt sekret?» Te Sheshi 2018-05-12 jatorrizkotik artxibatua (artxibatze data: 2020-02-21) (Noiz kontsultatua: 2024-05-12).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]