Gonbad-e Qabus

Gonbad-e Qabus
برج گنبد قابوس
UNESCOren gizateriaren ondarea
Irudi gehiago
Kokapena
Estatu burujabe	Iran
Probintzia	Golestan
Koordenatuak	37°15′29″N 55°10′08″E / 37.25812135°N 55.16899113°E / 37.25812135; 55.16899113
Historia eta erabilera
Inaugurazioa	1006
Komisarioa	Qabus (en)
Izenaren jatorria	Kupula Qabus (en)
Arkitektura
Materiala(k)	adreilua eta Morteroa
Estiloa	Ziyarid architecture (en)
Dimentsioak	53 () m
Azalera	1,4754 ha
Gizateriaren ondarea
Irizpidea	(i), (ii), (iii) eta (iv)
Erreferentzia	1398
Eskualdea[I]	Asia eta Ozeania
Izen-ematea	2012 (XXXVI. bilkura)
↑ UNESCOk egindako sailkapenaren arabera

Gonbad-e Qabus (persieraz: برج گنبد قابوس‎ Bërj gonbad-e qâbus) izen bereko herrian dagoen hil-monumentu bat da, XI. mendean Qabus sultan ziyariak eraikia. Dorre itxura du eta 15 m garaiko muino biribildu baten gainean kokatua dago, herriko parke nagusian.

Egitura honek matematikaren eta eraikuntzaren garapena erakusten du islamdar arkitekturaren hastapenetan, eta estalkia eredu bihurtu zen eskualdeko hilobi eta mausoleoentzat^[1].

2012an, Unescok Gizateriaren Ondare izendatu zuen

Dorrea adreilu egosi ez-berniztuz eraikia dago^[1]guztira. 53 m garai da^[1] eta hortaz munduko garaiena soilik adreiluz egina^[2]. Oinplanoa dekagonala da, 10 puntako izar itxurakoa, eta oinarriaren diametroa 17 m da eta tontorrean 15,5 m. Gailurrean teilatu konikoa du, adreiluzkoa ere bai.

Dorrearen hormak 3 m lodi dira. Barnealdea hutsik dago, eta muqarna izeneko elementuak ditu.

Dorrearen oinarrian idazkun bat dago, arabiera kufikoz idatzia:

هذا القصر العالي – لامير شمس المعالي – الامير قابوس ابن وشمگير – امر به بنائه في حياته – سنه سبع و تسعين – و ثلثمائه قمريه و سنه خمس و سبعين و ثلثمائه شمسيه

"Jauregi garai hau Xams ul-Ma'ali, Amir Qabus ibn Wuxmgir printzearentzat, bere bizian eraikitzeko aginduta, ilargi-Hegirako 397. urtean eta eguzki-hegirako 375. urtean."

Nahiz-eta idazkunak ez duen baieztatzen printzearen hilobi izateko eraiki zela, esaten denez sultanaren hilotza beirazko hilkutxa baten ipini eta dorreko sabaitik zintzilik zegoen.

	Gizateriaren Ondarea Iranen
Armeniar monasterioen multzoa Iranen  • Bam eta bertako kultura paisaia  • Behistun  • Chogha Zanbil  • Maimand eta bertako kultura paisaia  • Golestan jauregia  • Gonbad-e Qabus  • Isfahango Meskita Nagusia  • Naqsh-e Jahan plaza  • Pasargada  • Persepolis  • Persiar lorategiak  • Xahr-i Sokhta  • Safi al-Din xekearen hilobia  • Soltaniyeh  • Xuxtarreko sistema hidrauliko historikoa  • Susa  • Tabrizko bazarra  • Takht-e Soleiman  • Persiar qanatak  • Lut basamortua  • Yazd  • Sasandar paisaia arkeologikoa Fars eskualdean