Simbolismo (arto)

La termino "simbolismo" estas derivata el la vorto "simbolo" kiu siavice derivas el la Latina symbolum, nome simbolo de fido, kaj symbolus, signo de agnosko, siavice el la klasika greka συμβόλον symbolon, nome objekto duonigita konstituanta signo de agnosko kiam la portantoj kapablas rekunigi la du duonojn. En antikva Grekio, la symbolon estis peco de ceramiko kiu estis surskribita kaj poste rompita en du pecoj kiuj estis donitaj al ambasadoroj el du aliancaj urbo-ŝtatoj kiel registro de la alianco.

• William Blake (1757–1827) angla verkisto
• Caspar David Friedrich (1774–1840) germana pentristo (Vaganto super Nebulmaro)
• Aleksandr Puŝkin (1799–1837) rusa poeto kaj verkisto (Eŭgeno Onegin)
• Gérard de Nerval (1808–55) franca poeto
• Jules Amédée Barbey d'Aurevilly (1808–1889) franca verkisto
• Edgar Allan Poe (1809–49) usona poeto kaj verkisto
• Miĥail Lermontov (1814–1841) rusa poeto kaj verkisto
• Charles Baudelaire (1821–67) franca poeto (Les Fleurs du mal)
• Gustave Flaubert (1821–1880) franca verkisto (Madame Bovary)
• Dante Gabriel Rossetti (1828–82) angla poeto kaj pentristo (Beata Beatrix)
• Christina Rossetti (1830–1894) angla poeto

Listitaj laŭ naskojaro:

Anglalingvaj aŭtoroj kiuj influis aŭ estis iel influita de simbolismi estas la jenaj:

Simbolisma pentrarto estis stilo de fantasta kaj sonĝa tendenco aperinta kiel reago al la seka naturismo de la realisma pentrarto, kontraŭ kies objektiveco kaj detala priskribemo de la realo oni opoziciis per ekstrema subjektiveco kaj eĉ montro de tio kaŝita kaj neracia; kontraŭ la reprezentemo, oni proponia la elvokivon aŭ la sugestemon. Same kiel en poezio la ritmo de la vortoj utilis por esprimi esencan signifon, en pentrarto oni serĉis la manieron per kiu la koloro kaj la linio esprimu ideojn. Tiucele, ĉiaj artoj estis interrilataj kaj tial foje oni komparis la pentrarton de Odilon Redon kun la poezio de Baudelaire aŭ la muziko de Debussy.^[1]​ Tiu stilo speciale emfazis al la mondo de la sonĝoj kaj la mistikismo, same kiel al diversaj aspektoj de la kontraŭkulturo kaj de la marĝenemo, kiel esoterismo, satanismo, teroro, morto, peko, sekso kaj perverseco — rimarkindas tiukadre la fascino de tiuj artistoj por la figuro de la femme fatale (fatala virino)—. Ĉio tio montriĝis kongrue kun la dekadencismo, kultura tendenco de la fino de la jarcento kiu markis la aspektojn plej ekzistadismajn de la vivo kaj en la pesimismo kiel viva sinteno, same kiel klopodis la forestemon kaj la elstarigon de la senkonscio. Alia tendenco ligita al simbolismo estis la stetikismo, nome reago al utilismo hegemonia en la epoko kaj al la malbeleco kaj materiismo de la industria epoko. Kontraŭ tio, oni donis al arto kaj al la beleco aŭtonomecon propran, sintezigita en la formulo de Théophile Gautier «arto por arto» (L'art pour l'art).

 

•  
  Gustav Klimt - Alegorio de skulptarto
•  
  Jan Toorop (1858–1928), La tri fianĉinoj
•  
  Fernand Khnopff, Incenso
•  
  La mort du fossoyeur ("La morto de la tombofosisto") de Carlos Schwabe estas vida kompendio de simbolismaj motivoj. Mortulo kaj anĝeloj, nova neĝo, kaj la dramecaj pozoj de la roluloj esprimas simbolismemo por transfigurado "ie ajn, ekster la mondo."
•  
  Franz von Stuck, Susanna.
•  
  La kovrilpaĝo de la verko de Aleksander Blok de 1909 nome Teatro. Ilustraĵoj de Konstantin Somov por la rusa poeto montrantaj la kontinueco inter simbolismo kaj Art Nouveau ĉe artistoj kiaj Aubrey Beardsley.

• Simbolismo (literatura skolo)

• Balakian, Anna, The Symbolist Movement: a critical appraisal. New York: Random House, 1967.
• Chilvers, Ian (2007). Diccionario de arte. Madrid: Alianza Editorial. ISBN 978-84-206-6170-4.
• Facos, Michelle, Symbolist Art in Context. Routledge, 2011.
• Delvaille, Bernard, La poésie symboliste: anthologie. Paris: Seghers, 1971. ISBN 2-221-50161-6.
• Houston, John Porter, kaj Mona Tobin Houston, French Symbolist Poetry: An Anthology. Bloomington : Indiana University Press, 1980. ISBN 0-253-20250-7.
• Jullian, Philippe, The Symbolists. Oxford: Phaidon; New York: E.P. Dutton, 1973. ISBN 0-7148-1739-2.
• Lehmann, A.G., The Symbolist Aesthetic in France 1885–1895. Oxford: Basil Blackwell, 1950, 1968.
• The Oxford Companion to French Literature, Sir Paul Harvey kaj J. E. Heseltine, eld., Oxford: Oxford University Press, 1959. ISBN 0-19-866104-5
• Praz, Mario, The Romantic Agony London: Oxford University Press, 1930. ISBN 0-19-281061-8.
• Symons, Arthur, The Symbolist Movement in Literature, 1899, rev. 1919.
• Wilson, Edmond, Axel's Castle: A Study in the Imaginative Literature of 1870–1930 (Internet Archive). ISBN 978-1-59853-013-1 (Library of America)

• Kolekto de germana simbolisma arto
• Les Poètes maudits de Paul Verlaine france
• ArtMagick The Symbolist Gallery Arkivigite je 2002-08-02 per la retarkivo Wayback Machine
• What is Symbolism in Art Ten Dreams Galleries – etenda artikolo pri Simbolismo
• Simbolismo Arkivigite je 2012-05-19 per la retarkivo Wayback Machine Gustave Moreau, Puvis de Chavannes, Odilon Redon
• Literatura Simbolismo Publikigita en A Companion to Modernist Literature and Culture (2006)