[go: up one dir, main page]
More Web Proxy on the site http://driver.im/
Vikipedio

Okupacio de baltaj ŝtatoj

La Okupacio de baltaj ŝtatoj konsistis en milita okupacio de la tri Baltaj ŝtatoj, do Estonio, Latvio kaj Litovio, fare de Sovetunio inter 1939 kaj 1941 kaj inter 1944 kaj 1990 (kaj la Tria Regno dum la tri jaroj inter 1941 kaj 1944), surbaze de la sekreta aldonaĵo al la Molotov–Ribbentrop Pakto de 1939.[1][2]

la Ruĝa Armeo eniras la teritorion de Litovio dum ĝia okupado en junio 1940
La baltaj ŝtatoj en Eŭropo.

Historio

redakti

La 22-an de marto 1939 la germanlingva urbo Memel/Klaipėda, kiu en 1927 estis alligita al Litovio, estis religita al Nazia Germanio, la 12-an de oktobro sovetaj taĉmentoj de maro kaj tero eniris al Estonio, kaj komence de novembro sammaniere eniris al Latvio. Meze de junio 1940 la ruĝa armeo ankaŭ grandkvante eniris Litovion. La tri demokrataj respublikoj estis aneksitaj en Sovetunion kiel konstituaj respublikoj en aŭgusto 1940, kvankam multaj potencoj de Okcidento neniam agnoskis ties aligon.[3][4] La 22an de junio 1941, Nazia Germanio atakis Sovetunion kaj post nur kelkaj semajnoj ili okupaciis la Baltajn ŝtatojn jam por la tuta Dua Mondmilito. En julio 1941, la Tria Regno aligis la Baltajn teritorion en sia Reichskommissariat Ostland. Kiel rezulto de la Balta Ofensivo de 1944 fare de la Ruĝa Armeo, Sovetunio rekaptis plej el la Baltaj ŝtatoj kaj eĉ kaptis la restintajn Germanajn fortojn en la Kurlanda Sako ĝis ties formala kapitulaco en majo 1945.[5] La Soveta "aneksokupacio" (germane Annexionsbesetzung) aŭ okupacio sui generis[6] de la Baltaj ŝtatoj daŭris ĝis aŭgusto 1991, kiam la tri landoj reakiris sian sendependecon.

La Baltaj ŝtatoj mem,[7][8] Usono[9][10] kaj ties tribunaloj,[11] la Eŭropa Parlamento,[12][13][14] la Eŭropa Kortumo pri Homaj Rajtoj[15] kaj la Konsilio pri Homaj Rajtoj ĉe Unuiĝintaj Nacioj asertis, ke tiuj tri ŝtatoj estis invaditaj, okupaciitaj kaj eksterleĝe aneksitaj en la Soveta Unio laŭ kondiĉoj[16] de la Pakto Ribbentrop-Molotov de 1939. Ili sekvis la okupacion fare de Nazia Germanio dum la Dua Mondmilito el 1941 al 1944 kaj poste denove ĝi iĝis okupacio fare de Sovetunio el 1944 al 1991.[17][18][19][20][21][22][23][24] Tiu politiko de ne-agnosko starigis la principon de "laŭleĝa kontinueco" de la Baltaj ŝtatoj, kiu subtenas ke de jure, aŭ keil jura afero, la Baltaj ŝtatoj restis sendependaj ŝtatoj sub kontraŭleĝa okupacio laŭlonge de la periodo el 1940 al 1991.[25][26][27]

En sia retaksigo de la soveta historio kiu startis dum perestrojko en 1989, Sovetunio kondamnis la sekretan protokolon de 1939 inter la Nazia Germanio kaj si mem.[28] Tamen, Sovetunio neniam formale agnoskis sian estadon en Baltio kiel okupacio aŭ ke ĝi aneksigis tiujn ŝtatojn[29] kaj konsideris la Estonan, Latvan kaj Litovan Sovetajn Socialismajn Respublikojn kiel tri el sisj konstituigaj respubliko. Aliflanke, la Rusia Soveta Federacia Socialisma Respubliko agnoskis en 1991 la okazintaĵojn de 1940 kiel "aneksigo".[30] Naciism-patriota[31] Rusia historiografio kaj lernolibroj plue subtenas, ke la Baltaj ŝtatoj volonte aliĝis al la Sovetunio post ĉiuj iliaj popoloj faris socialismajn revoluciojn sendepende el la Soveta influo.[32] La post-soveta Registaro de la Rusia Federacio kaj ties ŝtataj funkciuloj insistis, ke la aligon de la Baltaj ŝtatoj estis kongrua kun la internacia juro[33][34] kaj akiris de jure agnoskon pro la interkonsentoj faritaj en februaro 1945 en la Jalta Konferenco kaj en julio–aŭgusto de 1945 en la Pocdama Konferenco kaj en 1975 en la Helsinka Interkonsento,[35][36] kiuj deklaris la netuŝeblon de la ekzistantaj landlimoj).[37] Tamen, Rusio akceptis la Eŭropan postulon "helpi personojn ekzilitajn el la okupitaj Baltaj ŝtatoj" posts ties aliĝo al la Konsilio de Eŭropo en 1996.[38][39][40] Aldone, kiam la Rusia Soveta Federacia Socialisma Respubliko subskribis apartan traktaton kun Litovio en 1991, ĝi agnoskis la aneksigon de 1940 kiel perforto de la litova suvereneco kaj agnoskis la de jure kontinuecon de la Litovia ŝtato.[41][42]

Plej okcidentaj registaroj plutenis, ke la Balta suvereneco ne estis laŭleĝe nuligita[43] kaj tiele ili plue agnoskis la Baltajn ŝtatojn kiel suverenaj politikaj entoj reprezentataj de la delegitaroj — nomumitaj de la antaŭ-1940 Baltaj ŝtatoj — kiuj funkcciis en Vaŝingtono kaj aliloke.[44][45] La Baltaj ŝtatoj rekuperis de facto sendependecon en 1991 dum la Dissolvo de Sovetunio. Rusio ekretiris siajn trupojn el Baltio (starte el Litovio) en aŭgusto 1993. La kompleta retiriĝo de trupoj deplojita de Moskvo finis en aŭgusto 1994.[46] Rusio oficiale finis sian militistan restadon en Baltio en aŭgusto 1998 pere de la malmuntado de la radara stacio el Latvio. La malmuntitaj instalaĵoj estis repatriigitaj al Rusio kaj la loko revenis al Latvia kontrolo, kaj la lasta Rusia soldato lasis Baltian teritorion en oktobro 1999.[47][48]

Vidu ankaŭ

redakti

Bibliografio

redakti

Piotr Łossowski, Kraje bałtyckie na drodze od demokracji parlamentarnej do dyktatury (Baltiaj landoj survoje de parlamenta demokratio al diktaturo), 1972

  • Piotr Łossowski, Tragedia państw bałtyckich 1939-1941 (Tragedio de baltaj ŝtatoj 1939-1941), "Novum", Varsovio 1990, p. 63
  • Yaacov Falkov, Between the Nazi Hammer and the Soviet Anvil: The Untold Story of the Red Guerrillas in the Baltic Region, 1941-1945, en Chris Murray (redakcioo), Unknown Conflicts of the Second World War: Forgotten Fronts (Routledge, Londono 2019), p. 96-119, ​ISBN 978-1138612945

Notoj

redakti
  1. ↑ Taagepera, Rein. (1993) Estonia: return to independence. Westview Press, p. 58. ISBN 978-0-8133-1199-9.
  2. ↑ (2003) “State Continuity, Succession and Responsibility: Reparations to the Baltic States and their Peoples?”, Baltic Yearbook of International Law 3, p. 165–190. doi:10.1163/221158903x00072. 
  3. ↑ Kaplan, Robert B.. (2008-01-01) Language Planning and Policy in Europe: The Baltic States, Ireland and Italy (angle). Multilingual Matters, p. 79. ISBN 9781847690289. “Most Western countries had not recognised the incorporation of the Baltic States into the Soviet Union, a stance that irritated the Soviets without ever becoming a major point of conflict.”.
  4. ↑ Kavass, Igor I.. (1972) Baltic States. W. S. Hein. “The forcible military occupation and subsequent annexation of the Baltic States by the Soviet Union remains to this day (written in 1972) one of the serious unsolved issues of international law”.
  5. ↑ Davies, Norman. (2001) The Oxford companion to World War II, Michael Richard Daniell Foot, Oxford University Press. ISBN 978-0-19-860446-4.
  6. ↑ Mälksoo (2003), p. 193.
  7. ↑ The Occupation of Latvia [1] ĉe Ministerio de Eksterlandaj Aferoj de la Respubliko Latvio
  8. ↑ 22 September 1944 from one occupation to another. Estonian Embassy in Washington (2008-09-22). Alirita 2009-05-01 . “For Estonia, World War II did not end, de facto, until 31 August 1994, with the final withdrawal of former Soviet troops from Estonian soil.”.
  9. ↑ Feldbrugge, Ferdinand. (1985) Encyclopedia of Soviet law. BRILL. ISBN 90-247-3075-9. “On March 26, 1949, the US Department of State issued a circular letter stating that the Baltic countries were still independent nations with their own diplomatic representatives and consuls.”.
  10. ↑ . U.S.-Baltic Relations: Celebrating 85 Years of Friendship (June 14, 2007). Arkivita el la originalo je August 19, 2012. Alirita 2009-04-29 . “From Sumner Wells' declaration of July 23, 1940, that we would not recognize the occupation. We housed the exiled Baltic diplomatic delegations. We accredited their diplomats. We flew their flags in the State Department's Hall of Flags. We never recognized in deed or word or symbol the illegal occupation of their lands.”. Arkivigite je 2012-08-19 per la retarkivo Wayback Machine Arkivita kopio. Arkivita el la originalo je 2012-08-19. Alirita 2018-12-27 .
  11. ↑ Lauterpacht, E.. (1967) International Law Reports. Cambridge University Press, p. 62–63. ISBN 0-521-46380-7. “The Court said: (256 N.Y.S.2d 196) "The Government of the United States has never recognized the forceful occupation of Estonia and Latvia by the Soviet Union of Socialist Republics nor does it recognize the absorption and incorporation of Latvia and Estonia into the Union of Soviet Socialist republics. The legality of the acts, laws and decrees of the puppet regimes set up in those countries by the USSR is not recognized by the United States, diplomatic or consular officers are not maintained in either Estonia or Latvia and full recognition is given to the Legations of Estonia and Latvia established and maintained here by the Governments in exile of those countries”.
  12. ↑ Motion for a resolution on the Situation in Estonia fare de Eŭropa Parlamento, B6-0215/2007, 21.5.2007; aprobita 24.5.2007. Alirita la 1an de januaro 2010.
  13. ↑ (1993) “The International Practice of the European Communities: Current Survey”, European Journal of International Law 4 (1), p. 141. Alirita 2006-12-09..  Arkivigite je 2007-09-27 per la retarkivo Wayback Machine Arkivita kopio. Arkivita el la originalo je 2007-09-27. Alirita 2018-12-27 .
  14. ↑ (January 13, 1983) “Resolution on the situation in Estonia, Latvia, Lithuania”, Official Journal of the European Communities 42/78. 
  15. ↑ European Court of Human Rights cases on Occupation of Baltic States
  16. ↑ Mälksoo, Lauri. (2003) Illegal Annexation and State Continuity: The Case of the Incorporation of the Baltic States by the USSR. Leiden – Boston: Brill. ISBN 90-411-2177-3.
  17. ↑ "The Soviet Red Army retook Estonia in 1944, occupying the country for nearly another half century." Frucht, Richard, Eastern Europe: An Introduction to the People, Lands, and Culture, ABC-CLIO, 2005 (ISBN 978-1-57607-800-6), p. 132
  18. ↑ "Russia and Estonia agree borders", BBC, 18a de majo 2005. Kontrolita 29a de aprilo 2009.
  19. ↑ Country Profiles: Estonia, Latvia, Lithuania at UK Foreign Office
  20. ↑ The World Book Encyclopedia (ISBN 0-7166-0103-6)
  21. ↑ The History of the Baltic States de Kevin O'Connor (ISBN 0-313-32355-0)
  22. ↑ (1955) “The Soviet Occupation of the Baltic States”, Russian Review 14 (1), p. 36–49. doi:10.2307/126075. 
  23. ↑ Vidu ekzemple la sintenon esprimitan de la Eŭropa Parlamento, kiu kondamnis "la fakton ke la okupacio de tiu iam sendependaj kaj neŭtralaj ŝtatoj fare de Sovetunio okazis en 1940 laŭ Molotov/Ribbentrop pakto, kaj pluas." (13a de januaro, 1983) “Resolution on the situation in Estonia, Latvia, Lithuania”, Official Journal of the European Communities 42/78. 
  24. ↑ "After the German occupation in 1941–44, Estonia remained occupied by the Soviet Union until the restoration of its independence in 1991." KOLK AND KISLYIY v. ESTONIA (Eŭropa Kortumo pri Homaj Rajtoj 17a de januaro 2006). Teksto
  25. ↑ David James Smith, Estonia: independence and European integration, Routledge, 2001, (ISBN 0-415-26728-5), pXIX
  26. ↑ Parrott, Bruce. (1995) “Reversing Soviet Military Occupation”, State building and military power in Russia and the new states of Eurasia. M.E. Sharpe, p. 112–115. ISBN 1-56324-360-1.
  27. ↑ Van Elsuwege, Peter. (Aprilo 2004) Russian-speaking minorities in Estonian and Latvia: Problems of integration at the threshold of the European Union. Flensburg Germany: European Centre for Minority Issues. “The forcible incorporation of the Baltic states into the Soviet Union in 1940, on the basis of secret protocols to the Molotov-Ribbentrop Pact, is considered to be null and void. Even though the Soviet Union occupied these countries for a period of fifty years, Estonia, Latvia and Lithuania continued to exist as subjects of international law.”. Arkivigite je 2015-09-23 per la retarkivo Wayback Machine Arkivita kopio. Arkivita el la originalo je 2015-09-23. Alirita 2018-12-27 .
  28. ↑ The Forty-Third Session of the UN Sub-Commission webarchive [2] 2015-10-19 ĉe Google Scholar, majo 2018.
  29. ↑ Marek (1968). p. 396. "Insofar as the Soviet Union claims that they are not directly annexed territories but autonomous bodies with a legal will of their own, they (The Baltic SSRs) must be considered puppet creations, exactly in the same way in which the Protectorate or Italian-dominated Albania have been classified as such. These puppet creations have been established on the territory of the independent Baltic states; they cover the same territory and include the same population."
  30. ↑ Zalimas, Dainius "Commentary to the Law of the Republic of Lithuania on Compensation of Damage Resulting from the Occupation of the USSR" - Baltic Yearbook of International Law. Martinus Nijhoff Publishers, (ISBN 978-90-04-13746-2)
  31. ↑ cf. ekz. artikolo de Boris Sokolov kiu proponos superrigardon Эстония и Прибалтика в составе СССР (1940-1991) в российской историографии Arkivigite je 2018-10-17 per la retarkivo Wayback Machine (Estonio kaj la Baltaj landoj en Sovetunio (1940-1991) en Rusia historiografio). Alirita la 29an de decembro 2018.
  32. ↑ Cole, Elizabeth A.. (2007) Teaching the violent past: history education and reconciliation. Rowman & Littlefield, p. 233–234. ISBN 0-7425-5143-1.
  33. ↑ Combs, Dick. (2008) Inside The Soviet Alternate Universe. Penn State Press, p. 258, 259. ISBN 978-0-271-03355-6. “The Putin administration has stubbornly refused to admit the fact of Soviet occupation of Latvia, Lithuania and Estonia following World War II, although Putin has acknowledged that in 1989, during Gorbachev's reign, the Soviet parliament officially denounced the Molotov-Ribbentrop Pact of 1939, which led to the forcible incorporation of the three Baltic states into the Soviet Union.”.
  34. ↑ Bugajski, Janusz. (2004) Cold peace. Greenwood Publishing Group, p. 109. ISBN 0-275-98362-5. “Russian officials persistently claim that the Baltic states entered the USSR voluntarily and legally at the close of World War II and failed to acknowledge that Estonia, Latvia, and Lithuania were under Soviet occupation for fifty years.”.
  35. ↑ МИД РФ: Запад признавал Прибалтику частью СССР, grani.ru, Majo 2005
  36. ↑ Комментарий Департамента информации и печати МИД России в отношении "непризнания" вступления прибалтийских республик в состав СССР Arkivigite je 2006-05-09 per la retarkivo Wayback Machine, Ministerio de Eksterlandaj Aferoj (Rusio), 7a de majo 2005
  37. ↑ Khudoley (2008), Soviet foreign policy during the Cold War, The Baltic factor, p. 90.
  38. ↑ (2004-01-01) “Commentary to the Law of the Republic of Lithuania on Compensation of Damage Resulting from the Occupation of the USSR”, Baltic Yearbook of International Law 3, p. 97–164. doi:10.1163/221158903x00063. 
  39. ↑ Parliamentary Assembly (1996) OPINION No. 193 (1996) on Russia's request for membership of the Council of Europe. Council of Europe. Arkivita el la originalo je 7a de majo 2011. Alirita 22a de majo 2011 .
  40. ↑ Kiel priskribita en Rezolucio 1455 (2005), Honore de devigoj kaj engaĝigoj de la Rusia Federacio Arkivita en 2009-04-01 ĉe Wayback Machine., en retejo de CoE Parliamentary, Alirita la 6an de decembro, 2009
  41. ↑ (2004-01-01) “Commentary to the Law of the Republic of Lithuania on Compensation of Damage Resulting from the Occupation of the USSR”, Baltic Yearbook of International Law 3, p. 97–164. doi:10.1163/221158903x00063. 
  42. ↑ Traktato inter la Rusia Soveta Federacia Socialisma Respubliko kaj la Respubliko Litovio sur la Bazo por Rilatoj inter Ŝtatoj Arkivigite je 2011-07-22 per la retarkivo Wayback Machine, Arkivita 2011-07-22 ĉe Wayback Machine.
  43. ↑ Quiley, John. (2001) “Baltic Russians: Entitled Inhabitants or Unlawful Settlers?”, International and national law in Russia and Eastern Europe. Martinus Nijhoff Publishers.
  44. ↑ (1987) “Baltic article”, The World & I 2 (3), p. 692. 
  45. ↑ Shtromas, Alexander. (2003) “Soviet Conquest of the Baltic states”, Totalitarianism and the prospects for world order: closing the door on the twentieth century, Applications of political theory. Lexington Books. ISBN 9780739105337.
  46. ↑ Baltic Military District globalsecurity.org
  47. ↑ The Weekly Crier (1999/10) webarchive [3] 2013-06-01 Baltics Worldwide. Alirita la 11an de junio 2013.
  48. ↑ Russia Pulls Last Troops Out of Baltics The Moscow Times. 22a de oktobro 1999.
Elŝutita el "https://eo.wikipedia.org/w/index.php?title=Okupacio_de_baltaj_ŝtatoj&oldid=8903632"