Claude Louis Berthollet

Honorigoj
Honorigoj	(14-a de junio 1804) Granda Oficiro de la Honora Legio; (2-a de oktobro 1803) Kavaliro de Honora Legio; Fellow of the American Academy of Arts and Sciences (en) ; Membro de la Reĝa Societo de Londono; Knight Grand Cross of the Order of the Reunion (en) ; vd

Postenoj
Postenoj	Pair of France (en) (1814–1822); prezidanto (1800–1801); member of the Sénat conservateur (en) (1799–); profesoro (1795–1795); profesoro (1794–); direktoro (1784–); vicprezidanto vd

Claudius Ludovicus Berthollet
(1748-1822)
Claudius Ludovicus Berthollet; (1748-1822)
	Franca kuracisto kaj kemiisto
Persona informo
	Claude Louis Berthollet
Naskiĝo	9-a de decembro 1748; en Talloires, proksima de Annecy, Francio
Morto	6-a de novembro 1822; en Arcueil, Francio
Mortis pro	Naturaj kialoj vd
Mortis per	Antrakso vd
Tombo	tombeau du chimiste Bertholet (fr) ; Cimetière de Cachan (en) vd
Lingvoj	franca vd
Loĝloko	Francio vd
Ŝtataneco	Francio (1778–); Reĝlando Sardio (–1792) vd
Alma mater	Universitato de Torino
Subskribo
Familio
Edz(in)o	Marie-Marguerite Baur (en) (1779–) vd
Infanoj	Amédée Barthélemy Berthollet (en) vd
Profesio
Okupo	kuracisto ; kemiisto ; politikisto vd
Laborkampo	Kemio, politiko kaj medicino vd
Aktiva en	Parizo vd
Doktoreca konsilisto	Antoine Lavoisier vd
Postenoj
Postenoj	Pair of France (en) (1814–1822); prezidanto (1800–1801); member of the Sénat conservateur (en) (1799–); profesoro (1795–1795); profesoro (1794–); direktoro (1784–); vicprezidanto vd
Honorigoj
Honorigoj	(14-a de junio 1804) Granda Oficiro de la Honora Legio; (2-a de oktobro 1803) Kavaliro de Honora Legio; Fellow of the American Academy of Arts and Sciences (en) ; Membro de la Reĝa Societo de Londono; Knight Grand Cross of the Order of the Reunion (en) ; vd
Membrecoj
Membrecoj	Akademio Nacia de Medicino (1820–); Académie des sciences, belles-lettres et arts de Savoie (en) (1820–); Accademia delle Scienze di Torino (eksterlanda ano) (1815–); Society of Arcueil (en) (fondinta membro) (1806–); Société libre des sciences et belles-lettres de Montpellier (en) (1806–1816); Société d'encouragement pour l'industrie nationale (fondinta membro) (1801–); Académie des sciences, belles-lettres et arts de Lyon (en) (asociita ano) (1800–); Instituto de Egipto (1798–1901); Institut de France (1795–); Reĝa Societo de Londono (1789–); Accademia delle Scienze di Torino (1786–); Akademio de Sciencoj de Francio (1780–); Usona Akademio de Artoj kaj Sciencoj ; Société Philomathique de Paris (en) ; Prusa Akademio de Sciencoj ; Reĝa Sveda Akademio de Sciencoj ; Bavaria Akademio de la Scienco ; Reĝa Nederlanda Akademio de Artoj kaj Sciencoj vd
vd	Fonto: Vikidatumoj
	v • d • r

Claude Louis BERTHOLLET (franca prononco [klod lwi bɛʁtɔlɛ]) (naskiĝis en Talloires, proksima de Annecy, dum la 9-a de decembro 1748 - mortis en Arcueil, dum la 6-a de novembro 1822) estis franca kuracisto kaj kemiisto. Kune kun Antoine Lavoisier kaj aliaj, li kreis la ĥemian nomenklaturon, aŭ sistemon por nomoj, kiuj servas kiel bazo al la modernaj sistemoj por difini la nomojn de la kemiaĵoj. Li ankaŭ elvolvis esploron pri kolorigiloj kaj blankigiloj (enkondukante la uzon de kloro, en 1785, kiel blankiga elemento) kaj determinis la komponaĵon de la amoniako. Berthollet estis unu el la unuaj kemiistoj, kiuj agnoskis la karakterizaĵojn de iu reversa reakcio, kaj tiam, la kemian ekvilibron. Kalia klorato (KCLO₃), kiu estas potenca oksidiganto, estas konata kiel "salo de Berthollet".

La plantogenro Bertoletio Bertholletia kun ununura specio Bertholletia excelsa estas nomita laŭ Claude Louis Berthollet.

La asteroido 12750 Berthollet estis ankaŭ nomita omaĝe al Berthollet.

Biografio

Li komencis siajn studojn en Chambéry, kaj poste li iris al Torino kie li diplomiĝis pri medicino. Liaj grandaj elvolviĝoj rilate al kemio faris el li, en mallonga tempoperiodo, ian aktivan partoprenanton en la Akademio de Sciencoj, en 1780. En 1789, li unuafoje produktis ian blankigan likvaĵon en sia laboratorio en la kajo de Javel en Parizo, pasante gaskloron tra solvaĵo kun natria karbonato. La likvaĵo rezultanta, konata kiel "Akvo de Javel" estas malforta solvaĵo de natria hipoklorito.

Berthollet engaĝiĝis en longedaŭra batalo kune kun alia franca kemiisto, Joseph Louis Proust (1754-1826)^[1] rilate al la Leĝo de la difinitaj proporcioj ankaŭ konata kiel Leĝo de Proust. Dum Proust kredis ke la kemiaĵoj komponiĝis laŭ fiksaj rilatumoj el ties konstituantaj elementoj, sendepende de la metodoj je produktado, Berthollet asertadis ke ĉi-rilatumo eble ŝanĝas laŭ la proporcio de la reaktantaj produktoj komence uzitaj. Kvankam Proust elmontris sian teorion pere de precisaj mezurprocedoj, lia teorio ne estis tuje akceptita parte kaŭze de la aŭtoritateco de Berthollet. En 1811, lia leĝo estis finfine akceptita, kiam Berzelius (1779-1848)^[2]ĝin konfirmis, laŭ eksperimentoj. Tamen, pli malfrue oni malkovris ke Berthollet ne estis komplete erara, ĉar ekzistas iu klaso da komponaĵoj kiuj ne obeas la leĝoj de la difinitaj proporcioj. Ĉi tiuj "ne-stekiometriaj komponaĵoj" nomiĝis Bertholidoj liaomaĝe.

Berthollet estis unu el la pluraj sciencistoj, kiuj partoprenis kune kun Napoleono en la ekspedicio al Egiptio, kaj estis membro de la departemento pri fiziko kaj natura historia de la Instituto de Egiptio^[3].

En aprilo 1789, li elektiĝis Membro de la Reĝa Societo de Londono^[4]. En 1801, li estis elektita eksterlanda membro de la "Reĝa Akademio de Sciencoj de Svedio"^[5]. Li elektiĝis Eksterlanda HonorMembro de la Amerika Akademiko de Artoj kaj Sciencoj, en 1822.

Verkoj

Éléments de l'art de la teinture, 1804
Essai de statique chimique, 1803
Recherche sur les lois des affinités chimiques, 1803
Memoria sobre a cultura da Urumbeba e sobre criação da Cochonilha
Description de l'art du blanchiment par l'acide muriatique oxigené; par ... - 1795
Researches Into the Laws of Chemical Affinity, 1809
Cours de matière médicale chymique et pharmacologique, Firmin Didot^[6], - 1779
Nouvelles recherches sur les lois de l'affinité, - 1806
Essai sur la causticité des sels, 1780
De variorum liquorum vinosorum diaeteticis proprietatibus. (Praes. Joanne-Jacobo Nollan. Cand. Claudio-Ludovico Berthollet) - 1778
De lacte animalium medicamentoso, (Praes. Joanne-Baptista Le Roŭ Des Tillets. Cand. Claudio-Ludovico Berthollet - 1779
De aquarum hepatisatarum natura, compositione artificiali et virtutibus. (Praes. Ludovico-Alexandro De Cezan. Cand. Claudio Ludovico Berthollet) - 1784