Johano la Apostolo

Johano estis filo de Zebedeo kaj Saloma, kaj frato de Sankta Jakobo. La fratoj laboris kiel fiŝkaptistoj ĉe la Maro Kineret, kie Jesuo alvokis ilin por sekvi lin, kio komencis ilian rolon kiel apostoloj.^[1] Johano kaj Jakobo, kune kun Petro, formis la plej proksiman grupon al Jesuo kaj ĉeestis gravajn eventojn, kiel la Transfiguriĝo de Jesuo kaj la Lasta Vespermanĝo.

Inter la apostoloj, li estis konsiderata la plej bona amiko de Jesuo. Kiam Jesuo estis mortanta sur la kruco, li transdonis al Johano la zorgon de sia patrino, Maria, indikante lian proksiman rilaton kun Jesuo kaj la fidon, kiun Jesuo havis al li.^[2]

Post la krucumado de Jesuo, laŭ frua tradicio Johano plejparte loĝis en Efezo, en Anatolio, kie li predikis la evangelion kaj estis ligita al la eklezio tie. Efezo estis centro de la kulto al la diino Diana, kaj Johano aktive predikis la mesaĝon de Jesuo, kvankam li ankaŭ alfrontis persekutojn pro sia kredo. Dum sia restado en Efezo, li estis konata pro sia karitato kaj gvidis la kristanan komunumon.^[3]

En la 90-oj, li estis ekzilita al la insulo Patmos en la Egea maro, kie, laŭ la tradicio, li ricevis viziojn kaj verŝajne verkis la Apokalipson. Multaj ekzegezistoj pridubas lian aŭtorecon de tiu libro, pro stilaj kaj teologiaj diferencoj de aliaj verkoj atribuitaj al li. Tamen, lia ekzilo al Patmo restas grava parto de lia legendo.^[4]

El la Dekdu Apostoloj, Johano estis la lasta kiu mortis, verŝajne ĉirkaŭ la jaro 97 aŭ poste. Li estis unu el la malmultaj apostoloj, se ne la sola, kiu mortis pro natura morto kaj ne pro martireco, kvankam li suferis persekutojn.^[1] Dum siaj lastaj jaroj, li estis konsiderata granda spirita gvidanto en la kristana komunumaro de Efezo kaj laŭdire konis Sanktan Polikarpon, kies disĉiplo estis Sankta Ireneo. La heredaĵo de Johano estas grava por la frua kristanismo, kaj lia influo daŭris tra liaj disĉiploj kaj verkoj, kiuj fortigis la kristanan pensadon kaj instruadon.

Laŭ tradicio, Johano estas ofte konsiderata la aŭtoro de kvin gravaj libroj de la Nova Testamento:

• unu evangelio (Johano),
• tri leteroj (1 Johano, 2 Johano, 3 Johano)
• unu apokalipso pri la fino de la mondo (Apokalipso).

La evangelio laŭ Johano estas aparte rimarkinda pro siaj diferencoj de la sinoptikaj evangelioj (Mateo, Marko, kaj Luko), kaj multaj el tiuj tekstoj atribuitaj al li estas konsiderataj influaj en la frua teologio de la eklezio. Ĉi tiuj verkoj enhavas fortajn spiritajn kaj teologiajn mesaĝojn, kiuj estis integritaj en la doktrinoj de frua kristanismo kaj formis la bazon de kristana instruado.

Johano restas unu el la plej honoritaj sanktuloj en kristanismo, kaj la verkoj atribuitaj al li havas profundan influon en kristana teologio kaj pensmaniero. Liaj verkoj, predikado, kaj la longa vivo kiel apostolo kaj evangeliisto faris lin modelo de pieco kaj fideleco. Li estas festata en la Okcidenta Kristanismo la 27-an de decembro kaj en la Orientaj ortodoksaj eklezioj la 8-an de majo kaj 26-an de septembro. Lia patrolo en la grandaj ekleziaj tradicioj restas forta, kaj lia nomo ofte estas ligita al saĝeco, amo, kaj la proksima rilato kun Jesuo.^[4]

1. ↑ ^{1,0 1,1} Henry Chadwick (2024-10-26). St. John the Apostle (angle). Encyclopædia Britannica. Alirita 2024-11-01 .
2. ↑ Harold W. Attridge. The Apostle John (angle). Bible Odyssey. Alirita 2024-11-01 .
3. ↑ Ryan Nelson (2019-02-06). Who Was John the Apostle? The Beginner’s Guide (angle). OverviewBible. Alirita 2024-11-01 .
4. ↑ ^{4,0 4,1} Austin Cline (2019-06-25). Profile and Biography of John the Apostle (angle). Learn Religions. Alirita 2024-11-01 .

• Apokrifo de Johano
• Sankta Maria