Alno

 

Alnoj estas arboj, kutime ne altaj; la plej alta alno (la Ruĝa alno, usonana) povas atingi 35 m, sed plejparte la alnoj ne estas pli altaj ol 10-15 m.

La folioj estas simplaj, alternaj, kaj falas vintre (krom A.jorullensis).

Alnoj estas plantoj monoikaj: la sama arbo portas florojn de ambaŭ genroj, sed ĉiu floro (kaj ĉiu floraro) estas nur ina aŭ vira. La floroj estas tre simplaj; la floraroj pendas de la branĉoj kaj estas longaj se viraj kaj pli mallongaj se inaj.

La fruktoj similas al etaj pinkonusoj; fakte kio aspektas kiel unu frukto estas fruktaro.

En Mezeŭropo hejmas tri specioj:

• Nigra alno Alnus glutinosa
• Griza alno Alnus incana
• Verda alno Alnus viridis

En Korsiko kaj partoj de suda Italio troviĝas la endemia korfolia alno (Alnus cordata). Aliloke ĝi estas enkondukita kiel ornama arbo.

En Orienta Azio estas pluraj endemiaj alnoj, ekzemple:

• Japana alno Alnus japonica en Japano, kie estas endemiaj ankaŭ A.firma, A.sieboldiana kaj A.matsumurae
• Tajvana alno (Alnus formosana) en Tajvano
• Alnus pendula hejmas en Japano kaj Koreio
• Manĉura alno Alnus mandshurica vivas en vasta areo de Ĉinio, Mongolio, Koreio kaj orienta Siberio
• pluraj specioj estas endemiaj de Ĉinio aŭ komunaj al Ĉinio kaj Japano / Koreio, ekzemple Alnus trabeculosa

En Himalajo kaj proksimaj regionoj estas aliaj specioj de alno, inter kiuj la Nepala alno (Alnus nepalensis).

En okcidenta Azio (Irano, Turkio ktp) vivas la Orienta alno (Alnus orientalis) kaj la preskaŭkorfolia alno (Alnus subcordata).

Aldone la tri ĉefaj specioj de Eŭropo (A.glutinosa, A.incana kaj A.viridis) nature ĉeestas ankaŭ en Azio.

Alnoj mankas en Afriko, krom pri la norda parto de Maroko, kie vivas la nigra alno (A.glutinosa).

Nordameriko estas riĉa je specioj de alnoj; multaj kreskas nur en la orienta aŭ en la okcidenta parto. Inter ili, oni povas mencii:

• Ruĝa alno Alnus rubra
• Blanka alno Alnus rhombifolia
• Alnus serrulata
• Mara alno Alnus maritima

Anda alno (Alnus acuminata) estas ekologie kaj forste grava en Andoj. Ĝi kaj la Meksikana alno (Alnus jorullensis) estas la solaj alnoj kreskantaj nature sude de la Ekvatoro.

La verda alno (A.viridis) kaj la griza alno (A.incana) kreskas nature ankaŭ en Nordameriko. La nigra alno (A.glutinosa) disvastiĝis en la orienta Nordameriko el ornumaj plantoj alportitaj de Eŭropo.

 

Alnoj aparte ŝatas humidan grundon kaj preferas kreski ĉe la bordoj de rojoj, riveroj aŭ lagoj.

•  
  griza alno
•  
  A.serrulata (orienta Nordameriko)
•  
  A.firma (Japano)
•  
  nigra alno
•  
  verda alno
•  
  korfolia alno
•  
  blanka alno
•  
  A.sieboldiana (Japano)
•  
  meksikana alno

• Korsikaj foliaj kaj miksaj montarbaroj
• Skandinavaj marbordaj koniferaroj
• Skandinavaj montaraj betularoj kaj herbejoj
• Subtropikaj ĉiamverdaj arbaroj de Tajvano
• Sud-andaj jungaoj
• Tirenaj-adriatikaj sklerofilaj kaj miksaj arbaroj

• france Gamisans J. 1983 : L'aulne à feuilles en coeur Alnus cordata (Loisel.) Loisel. dans son milieu naturel en Corse, Revue forestière française, 35/3, 187-197.

Portalo pri Biologio

• http://www.inmygarden.org/archives/2005/02/alder_the_nitro_1.html Arkivigite je 2005-08-27 per la retarkivo Wayback Machine
• http://www.botanical.com/botanical/mgmh/a/alder019.html
• http://www.botanical.com/botanical/mgmh/a/alder021.html
• http://henriettesherbal.com/eclectic/kings/alnus.html

Ĉi tiu artikolo ankoraŭ estas ĝermo pri botaniko. Helpu al Vikipedio plilongigi ĝin. Se jam ekzistas alilingva samtema artikolo pli disvolvita, traduku kaj aldonu el ĝi (menciante la fonton).

Vi povas plibonigi la jenon: En Vikipedio principe artikola ĝermo de pluraj minimumeiaj kriterioj komence sufiĉas. Tamen bonus ankoraŭ pligrandigi la ĝermon al artikolo. La artikolo ne enhavas referencojn aŭ tro malmultajn. Se vi korektis unu el la menciitaj mankoj, bonvolu forigi la koncernan parametron de la ŝablono {{Pluraj problemoj}}. Detaloj estas en la dokumentado.