Bernardino Telesio
| Bernardino Telezo (1509-1588) | ||
|---|---|---|
 itala filozofo kaj naturalisto
| ||
| Persona informo | ||
| Naskiĝo | 7-a de novembro 1509 en Cosenza,  Italio
| |
| Morto | 2-a de oktobro 1588 en Cosenza, Italio
| |
| Religio | katolika eklezio vd | |
| Lingvoj | latina vd | |
| Alma mater | Universitato de Padovo | |
| Profesio | ||
| Okupo | filozofo natursciencisto  vd
| |
| Laborkampo | Filozofio vd
| |
| vd | Fonto: Vikidatumoj | |
Bernardinus Telesius (1509-1588) estis itala filozofo kaj naturalisto, diplomita pri filozofio kaj matematiko en la Universitato de Padovo, kaj doktoriĝis en 1535[1]. Multaj erudiciuloj estis influitaj de lia doktrino, nome, Giordano Bruno (1548-1600), Renato Kartezo (1596-1650), Francisko Bakono (1561-1626), Tomazo Kampanelo (1568-1639)[2], Marko Aŭrelio Severino (1580-1656) kaj Pierre Gassendi (1592-1655)[3].
Liaj teorioj pri la materio[4], varmo kaj malvarmo estas bazitaj sur la ekzisto de la materio kaj la forto. Ĉi-forto posedas du oponantajn elementojn: la ekspansiantan varmon kaj la kuntiriĝantan malvarmon. La harmonio de la naturo konsistas en la aparta disvolviĝado de ĉiuj agantoj laŭ ties propraj kondutoj dum samtempe tiu movado portas bonfaron al ĉiuj ĉirkaŭantaj. Francisko Patriko (1529-1597) kaj Antonio Persio (1543-1612) estis liaj lernantoj.
Selektita verkaro
[redakti | redakti fonton]
- De rerum natura iŭta propria principia (1565)
- De mari (Pri la maro, 1570)
- Bernardini Telesii Consentini De his, quae in aëre fiunt; & de terraemotibus ..., (Pri tiuj kiuj estas en la aero, kaj pri la termovo, 1570)
- De colorum generatione (Pri la kolorestigo, 1570)
- Tractationum philosophicarum , 1588, Filippo Mocenigo, Andrea Cesalpino, Bernardino Telesio, Vignon, Eustache (Offizin, Genève), Jesuitenkollegium (Solothurn), Kantonsbibliothek (Solothurn)
- Varii de rebus naturalibus libelli''[5]
- De saporibus opusculum, (Libro pri la gustoj, 1590)
- De cometis et lacteo circulo (Pri la kometoj kaj la lakta cirklo)
- De usu respirationis (Pri la spirmovoj)
Literaturo
[redakti | redakti fonton]- Renaissance Readings of the Corpus Aristotelicum: Proceedings from the ..., Marianne Pade
- La filosofia di Berardino Telesio, Sertorio Quattromani
- Spiritual and Demonic Magic: From Ficino to Campanella, Daniel Pickering Walker
- Early Modern History and the Social Sciences: Testing the Limits of Braudel ..., John A. Marino
- Species Intelligibilis: From Perception to Knowledge. Renaissance ..., Leen Spruit
- A Short Treatise on the Wealth and Poverty of Nations (1613), Antonio Serra
- Much Ado about Nothing: Theories of Space and Vacuum from the Middle Ages to ..., Edward Grant
- In the Shadow of Vesuvius: A Cultural History of Naples, Jordan Lancaster
- Joan Baptista Van Helmont: Reformer of Science and Medicine, Walter Pagel
Vidu ankaŭ
[redakti | redakti fonton]
Referencoj
[redakti | redakti fonton]- ↑ The Cambridge History of Renaissance Philosophy, C. B. Schmitt
- ↑ Selected Philosophical Poems of Tommaso Campanella: A Bilingual Edition, Tommaso Campanella
- ↑ Beating Time and Measuring Music in the Early Modern Era, Roger Mathew Grant
- ↑ Blood, Sweat and Tears - The Changing Concepts of Physiology from Antiquity ...
- ↑ Verko postmorte publikigita en 1590 de lia disĉiplo Antonio Persio.
