Acetona peroksido

Acetona peroksido (konata ankaŭ kiel APEX aŭ TATP) estas grandeksploda materialo, kiu eksplodas je bato de inica eksplodaĵo.

Kiel plimulto de la organikaj peroksidoj, ankaŭ la acetona peroksido estas instabila kaj povas disfali kaj forte eksplodi je bato, varmo.

Oni dividas tipojn de dimera, trimera kaj tetramera acetona peroksido, kiu formiĝas inter diversaj cirkonstancoj (ekz. en dependeco de uzata katalizatoro).

Ĉiu acetona peroksido estas eksplodegema kaj tiel tre danĝera materialo. Teroristoj uzis tiujn onidire en la Londona flughaveno de 2006.

Trimera acetona peroksido (degelpunkto 97 – 131,5 °C) estiĝas per aldono de hidrogena peroksido je acetono en ĉeesto de maldensigita acido kiel katalizatoro:

${\displaystyle \mathrm {3\;C_{3}H_{6}O+3\;H_{2}O_{2}\longrightarrow C_{9}H_{18}O_{6}+3\;H_{2}O} .}$

La acetonan peroksidon neintence malkovris en 1895 Richard Wolffenstein en la Teknika Altlernejo de Berlino.